مهسا امینی که پارسال در بازداشت گشت ارشاد جان باخت و ایلان ماسک، میلیاردر آمریکایی، در جمع نامزدهای جایزه حقوق بشر و آزادی بیان اتحادیه اروپا موسوم به «جایزه ساخاروف» قرار گرفتند.
به گزارش روز چهارشنبه ۲۹ شهریور خبرگزاری فرانسه، سه گروه از بزرگ‌ترین فراکسیون‌های پارلمان اروپا از اهدای این جایزه به مهسا امینی حمایت کرده‌اند که او را شانس اول دریافت این جایزه می‌کند.
این جایزه قرار است در ماه دسامبر اهدا شود و قانونگذاران اروپایی او را به دلیل جنبش «زن،زندگی، آزادی» نامزد این جایزه کرده‌اند.
فراکسیون کوچک راست افراطی در پارلمان اروپا تنها گروهی است که ایلان ماسک، مالک خودروسازی تسلا و شبکه ایکس (توئیتر سابق) را نامزد این جایزه کرده است.
گروه‌های دیگر پارلمانی نیز کنشگرانی از افغانستان، گرجستان، نیکاراگوئه، لهستان، ال‌سالوادور و آمریکا را به عنوان نامزدهای خود معرفی کرده‌اند.
مهسا امینی در حالی نامزد دریافت این جایزه شده است که یک سال و چهار روز از مرگ او می‌گذرد. او ۲۵ شهریور پارسال، پس از این که نیروهای گشت ارشاد به اتهام «بدحجابی» بازداشتش کرده بودند، در بیمارستان کسری تهران جان باخت.
در نخستین سالگرد جان باختن او، جو شدید امنیتی در سقر، محل دفن او و سایر شهرها برقرار شد و بر اساس گزارش‌های شهروندان، صدها نیروی امنیتی و انتظامی در خیابان‌ها مستقر شدند تا از تجمع‌های اعتراضی جلوگیری کنند.
همچنین نیروهای امنیتی بعد از چند ساعت بازداشت امجد امینی، پدر مهسا، او را به خانه بازگرداندند و کل خانواده را در بازداشت خانگی نگه داشتند.
با این حال در تهران، مشهد، اراک، لاهیجان و چند شهر دیگر تجمعات پراکنده‌ای برگزار شد و شهرهای کردنشین غرب کشور شاهد اعتصاب گسترده مغازه‌داران و کسبه بودند.
در تهران بازداشت‌هایی در خیابان‌های مرکزی شهر انجام شد و یک روز بعد، تجمع خانواده‌های بازداشت‌شدگان در برابر یکی از مقرهای پلیس با برخورد خشونت‌آمیز ماموران مواجه شد.
از چند هفته پیش‌تر نیز ده‌ها فعال سیاسی و اجتماعی با احضار و بازداشت دستگاه امنیتی مواجه شده بودند که تعدادی از آن‌ها همچنان در حبس به سر می‌برند.
ایلان ماسک که توسط فراکسیون ملی‌گرایان موسوم به «هویت و دموکراسی» نامزد دریافت جایزه شده است، هرچند خود را پشتیان آزادی بیان می‌داند، اما به‌دلیل اجازه دادن به ابراز مواضع یهودی‌ستیزانه و نفرت‌پراکنی برخی کاربران در شبکه اجتماعی ایکس مورد انتقاد گروه‌های مدنی است.
پیش از این جعفر پناهی، فیلمساز منتقد، و نسرین ستوده، حقوقدان مستقل، در سال ۲۰۱۲ این جایزه را به شکل مشترک از اتحادیه اروپا دریافت کرده بودند. الکسی ناوالنی، ملاله یوسف‌زی، کوفی عنان و گزارشگران بدون مرز از دیگر برندگان این جایزه در سال‌های گذشته بوده‌اند.
