اعلام نام نرگس محمدی، فعال سیاسی مخالف جمهوری اسلامی، که در زندان اوین در حبس است، به عنوان برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۳ بلافاصله حمایت وسیع کنشگران ایرانی برون‌مرز را که در جنبش اعتراضی یک سال اخیر فعال بودند، در پی داشت.
این دومین بار پس از ۲۰ سال است که نوبل صلح، یکی از معتبرترین جوایز جهانی و از زیرمجموعه‌های بنیاد نوبل، به یک زن ایرانی تعلق می‌گیرد.
شیرین عبادی، که نخستین زن ایرانی برنده جایزه نوبل بود، روز جمعه، ۱۴ مهر اعلام کرد که نرگس محمدی برنده جایزه امسال نوبل صلح «سال‌ها عمر و زندگی خود را برای مبارزه در راه آزادی‌خواهی، برابری طلبی و پاسداری از حقوق بشر» صرف کرده است.
خانم عبادی که پیشتر در سال ۲۰۰۳ برنده همین جایزه شده، روز جمعه نوشت: «پس از بیست سال، کمیته نوبل، بار دیگر یک ایرانی را برای اهدای جایزه برگزید. نرگس محمدی، سخنگوی شریف کانون مدافعان حقوق بشر، به درستی سزاوار دریافت این جایزه بود. او سال‌ها عمر و زندگی خود را برای مبارزه در راه آزادی‌خواهی، برابری طلبی و پاسداری از حقوق بشر صرف کرد، و امروز به جای این که بتواند دستاوردهای مبارزه‌اش را ببیند پشت میله‌های زندان است.»
این حقوقدان ایرانی اضافه کرد: «زمانی که در سال ۱۳۸۱ کانون مدافعان حقوق بشر را تأسیس می‌کردیم، به درستی می‌دانستیم که قدم در چه راه پر مخاطره‌ای گذاشته‌ایم، اما حکومت ایران هر روز با جنایت‌هایی از پی یکدیگر، به ما ثابت کرد که سیاهی استبداد جمهوری اسلامی را پایانی نیست.»
حامد اسماعیلیون و نازنین بنیادی، از چهره‌های شاخص اپوزیسیون ایران، نیز روز جمعه در پیام‌هایی جداگانه در شبکه ایکس، اعطای جایزه نوبل صلح را به نرگس محمدی تبریک گفتند.
نهادها، مقامات و سیاستمداران جهانی نیز به اعلام نام نرگس محمدی به عنوان دومین زن ایرانی برنده جایزه نوبل واکنش نشان دادند.
دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل در واکنش به اعطای جایزه صلح نوبل به محمدی، در بیانیه‌ای اعلام کرد که او این جایزه را به خاطر مبارزه علیه ظلم به زنان دریافت کرد و خواستار آزادی فوری او و دیگر فعالان حقوق بشر زندانی در جمهوری اسلامی شد.
دیده‌بان حقوق بشر سازمان ملل اعطای جایزه صلح به نرگس محمدی را نشان‌دهنده قدردانی از کمک‌های بی‌شمار، فداکاری‌ها، و شجاعت و انعطافی که او و دیگر فعالان حقوق بشر ایرانی هر روز در مبارزه برای آینده ایران نشان می‌دهند، دانسته است.
روبرتا متسولا، رئیس پارلمان اروپا نیز در شبکه ایکس اعطای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی را به این فعال حقوق بشر زندانی تبریک گفت و افزود که این نهاد در کنار مردم ایران باقی خواهد ماند.
آنالنا بائربوک، وزیر خارجه آلمان نیز در توئیتی که با سه واژه فارسی «زن، زندگی، آزادی» همراه است، اعطای جایزه نوبل صلح به نرگس محمدی را نشان قدرت زنان و زنان در ایران برای آزادی نامید.
خانم بائربوک که خود بارها در جریان جنبش اعتراضی یک سال اخیر ایران از آن حمایت و سرکوبگری‌های جمهوری اسلامی ایران با معترضان را محکوم کرده بود، نوشت که آوای نرگس محمدی صدای بی‌باکی است که نمی‌توان آن را خاموش کرد زیرا ندایی برای آینده زنان است.
هانا نویمان، عضو آلمانی پارلمان اروپا، در واکنش نوشت جایزه صلح نوبل برای نرگس محمدی نشانی قوی از حمایت از آزادی و زندگی زنان است.
خانم نویمان که در یک سال اخیر پا به پای کنشگران شناخته‌شده در جنبش زن، زندگی، آزادی در پارلمان اروپا برای محکوم کردن سپاه پاسداران به دلیل خشونت در برابر معترضان ایرانی فعالیت کرد، یادآوری کرده که او در میان کسانی بوده که از نامزدی خانم محمدی برای دریافت جایزه نوبل پشتیبانی کرده است.
خانم نویمان نرگس محمدی را «دوست عزیز» خود نامید و نوشت در سراسر جهان باید در راه مبارزه با سرکوب، در کنار یکدیگر ایستاد.
نرگس محمدی سال گذشته در نامه به خانم نویان نوشته بود: «زنان (ایران) در مقابل سرکوب ۴۴ ساله سر خم نکردند و اکنون در مقابل گلوله در خیابان، پشت میله‌های زندان و در سلول‌های انفرادی سرد و تاریک بندهای امنیتی، زندگی و عشق و امید را فریاد می‌زنند.»
یی-وان ری، سیاستمدار کره‌ای تبار در مجلس فدرال آلمان که از حامیان و کفیلان سیاسی معترضان زندانی محکوم شده به اعدام در ایران بود، در توئیتی ضمن شادباش به نرگس محمدی نوشت که این جایزه به «شهامت او و همه کسانی اعطا شده که در سراسر جهان به ویژه در ایران برای مبارزه می‌کنند.»
خانم ری که کفالت سیاسی توماج صالحی، خواننده رپر زندانی را برعهده گرفته، نرگس محمدی را که او هم پشت میله‌های زندان اوین در بند است، تشویق کرد به مبارزه خود ادامه دهد. این نماینده پارلمان آلمان از واژگان کُردی جنبش «ژن، ژیان، آزادی» در توئیت خود استفاده کرد.
مریم کلارن، دختر ناهید تقوی، یک زندانی دو تابعیتی آلمانی- ایرانی، در شبکه ایکس نوشت در برابر شجاعت، پایداری و استقامت نرگس محمدی «سر تعظیم فرود می‌آورد».
نرگس محمدی اواخر بهار امسال در نامه از زندان اوین نسبت به وضعیت جسمانی خانم تقوی هشدار داده و نوشته بود درد امان این بانوی ۶۸ ساله را بریده است.
دفتر کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل متحد (OHCHR) روز جمعه اعلام کرد اعطای جایزه صلح نوبل نرگس محمدی تأکیدی بر شجاعت و اراده زنان ایرانی است.
الیزابت تروسل، سخنگوی این دفتر اضافه کرد: «ما شجاعت و عزم آنها را در مواجهه با اقدامات تلافی‌جویانه، ارعاب، خشونت و بازداشت دیده‌ایم.»
او افزود: «زنان ایرانی به خاطر آنچه می‌پوشند یا نمی‌پوشند، مورد آزار و اذیت قرار گرفته‌اند. اقدامات قانونی، اجتماعی و اقتصادی شدیدتر علیه آنها در جریان است. این واقعاً چیزی است که شجاعت و عزم زنان ایران را نشان می‌دهد و اینکه چگونه آنها برای دنیا الهام‌بخش هستند.»
انجمن جهانی قلم نیز اعطای جایزه صلح نوبل به نرگس محمدی را تحسین کرد و درخواست خود برای آزادی این فعال حقوق بشر زندانی در ایران و سایر زندانیان سیاسی را تکرار کرد.
همچنین انجمن قلم آمریکا هم از اهدای جایزه صلح نوبل به خانم محمدی استقبال کرد.
جمهوری اسلامی هنوز به طور رسمی نسبت به اعطای این جایزه به نرگس محمدی واکنشی نشان نداده و شماری از رسانه‌های وابسته به آن تلاش به القای «منفی» بودن این جایزه دارند.
کرملین، متحد جمهوری اسلامی نیز روز جمعه از واکنش به تصمیم کمیته نوبل برای اعطای جایزه صلح به نرگس محمدی فعال حقوق بشر زندانی ایرانی خودداری کرد.
دیمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین به خبرنگاران گفت که «ما هیچ اظهارنظری نداریم.»
خانم محمدی در پی حبس‌های پیاپی خود ناچار شد دو فرزند خود را به فرانسه بفرستد تا در کنار پدرشان، تقی رحمانی، که از ایران خارج شده بود، زندگی کنند.
آقای رحمانی که خود زندانی سیاسی و از مشاوران پیشین مهدی کروبی بود، در سال ۱۳۹۰ از ایران به فرانسه رسید و همواره در مورد وضعیت همسرش، نرگس محمدی، اطلاع‌رسانی کرده است.
