وزیر اقتصاد ایران میگوید ایران در هشت ماه اول سال جاری ۲۰ میلیارد دلار صادرات نفت، محصولات نفتی و گاز داشته و تراز تجاری کشور مثبتِ ۱۰ میلیارد دلار بوده است.
این اولین بار طی چند سال گذشته است که یک مقام رسمی جهوری اسلامی اطلاعاتی از درآمد صادرات نفت میدهد.
احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصادی و دارایی، روز پنجشنبه، دوم آذر، در تشریح وضعیت بازرگانی خارجی ایران گفت صادرات غیرنفتی کشور در هشت ماه سال جاری حدود ۳۲ میلیارد دلار و واردات کشور ۴۲ میلیارد دلار بوده؛ اما با احتساب مجموع صادرات نفتی و غیرنفتی تراز تجاری کشور مثبت ۱۰ میلیارد دلار بوده است.
بدین ترتیب، خالص درآمد صادراتی ایران از محل کالاهای نفتی شامل نفت خام، محصولات نفتی و گاز در دورهٔ یادشده تنها ۲۰ میلیارد دلار بوده است.
بر اساس آمارهای شرکت اطلاعات کالا، کپلر، که با آمارهای شرکت اطلاعات انرژی، وُرتکسا، نیز همخوانی دارد، ایران در هشت ماه اول سال جاری، ۱۴۰۲، بهطور متوسط روزانه یک میلیون و ۱۴۰ هزار بشکه صادرات نفت خام و میعانات گازی داشته است. آمارهای اوپک نشان میدهد قیمت نفت صادراتی ایران در این دوره حدود ۷۸ دلار بوده است.
بدین ترتیب، ایران تنها از محل صادرات نفت خام و میعانات گازی میبایست در هشت ماه سال جاری ۲۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دلار درآمد نفتی داشته باشد.
از طرفی ایران روزانه صادرات ۲۳۰ هزار بشکه مازوت و حدود ۵۰ میلیون متر مکعب گاز را دارد که ارزش آنها در هشت ماه ابتدایی امسال حدود ۷.۵ میلیارد دلار است.
در مجموع میبایست ارزش صادرات نفتی شامل نفت خام، میعانات گازی، محصولات نفتی و گاز ایران در دوره یاد شده ۲۹ میلیارد دلار باشد؛ اما طبق گفته وزیر اقتصاد کشور ۲۰ میلیارد دلار بوده است.
این میتواند حکایت از این داشته باشد که حدود یکسوم از درآمدهای نفتی کشور در روند دور زدن تحریمها هدر میرود.
گزارش مرکز پژوهشهای مجلس درباره تحقق بودجه نفتی چهار ماهه امسال نیز نشان میدهد یک سوم درآمدهای نفتی ایران در روند دور زدن تحریمها از بین میرود.
آخرین گزارش مرکز پژوهشهای مجلس که ابتدای آبان منتشر شد، نشان میدهد تنها ۴۸ درصد از بودجه نفتی کشور (شامل صادرات و فروش داخلی) در چهار ماه ابتدایی امسال محقق شده است. این گزارش اشارهای به تحقق بودجه صادرات نفت نکرده، اما گفته است درآمدهای فروش داخلی هشت درصد بیشتر از انتظارات بودجهای بوده است.
بدین ترتیب، درآمد فروش خارجی نفت خام ایران در بهترین حالت زیر ۴۵ درصد تحقق یافته، در حالی که با توجه به حجم صادرات و قیمت نفت ایران در چهار ماه سال ۱۴۰۲، میبایست حداقل ۷۸ درصد از بودجه صادرات نفتی کشور محقق میشد.
پیشتر خبرگزاریهای رویترز و بلومبرگ از تخفیف ۱۲ تا ۱۵ درصدی ایران به پالایشگاههای نفتی چین برای خرید نفت جمهوری اسلامی خبر داده بودند؛ اما ایران غیر از این، هزینه دور زدن تحریمها از طریق عملیات انتقال محمولههای نفتی در دل اقیانوسها به نفتکشی دیگر برای پنهان کردن مبدأ نفت، همچنین استفاده از دلالهای منطقهای و مالزی برای تغییر برَند و مالکیت نفت ایران را نیز دارد.