انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی و ششمین دوره مجلس خبرگان رهبری که از صبح روز جمعه ۱۱ اسفند در سراسر ایران آغاز شده بود، تا نیمهشب شنبه تمدید شد.
ستاد انتخابات وزارت کشور ایران در اطلاعیهای مدت زمان رأیگیری را ابتدا تا ساعت ۲۰ و تا ۲۲ و سپس تا ساعت ۲۴ در سراسر کشور تمدید کرد.
از سوی دیگر در حالی که اخباری مبنی بر تعطیلی مدارس در روز شنبه ۱۲ اسفند منتشر شده بود، در ساعات پایانی رأیگیری اعلام شد مدارس اغلب استانها روز شنبه ۱۲ اسفند تعطیل خواهند بود.
برخی استانها نیز اعلام کردهاند که مدارس در شیفت صبح تعطیل خواهند بود.
در برخی استانها ازجمله تهران نیز اعلام شده که ادارات دولتی روز شنبه با تأخیر و از ساعت ۱۰ صبح آغاز به کار میکنند.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، در نخستین ساعات رأیگیری در این انتخابات شرکت کرد و از مردم ایران خواست در اولین ساعات رأی بدهند، چرا که به گفته او «در کار خیر حاجت هیچ استخاره نیست».
خبرگزاریهای ایران گزارش دادهاند او این جمله را خطاب به افراد «مردد» برای شرکت در انتخابات بیان کرد.
علی خامنهای مدعی شد که «چشم بسیاری از مردم دنیا چه آحاد مردم و چه افراد سیاسی و صاحبان جایگاههای معتبر ملی و سیاسی» به انتخابات ایران است و از مردم خواست تا به گفته او، «دوستان را خوشحال و دشمنان را ناامید» کنند.
او در ماههای اخیر بارها در سخنرانیهای خود، بدون اشاره به نارضایتیها و سرکوب گسترده معترضان، خواستار مشارکت گسترده در انتخابات شده بود.
انتخابات روز ۱۱ اسفند نخستین انتخابات پس از اعتراضهای سراسری «زن، زندگی، آزادی» است که در جریان آن صدها تن به ضرب گلوله نیروهای امنیتی و انتظامی کشته و هزاران نفر بازداشت شدند.
مقامهای جمهوری اسلامی ایران در یکسال گذشته شماری از معترضان را نیز اعدام کردهاند.
نظرسنجیها و پیشبینیها حاکی است که سطح مشارکت در انتخابات امروز بهدلیل نارضایتیهای گسترده ناشی از بحران اقتصادی، سرکوب خشونتآمیز اعتراضات پس از جانباختن مهسا (ژینا) امینی در بازداشت گشت ارشاد و تشدید محدودیتهای سیاسی و اجتماعی در کشور، بسیار پایین باشد.
در انتخابات پیشین مجلس شورای اسلامی که اسفند ۱۳۹۸ برگزار شد، تنها ۴۲.۵ درصد از افراد واجد شرایط رای شرکت کردند که پایینترین نرخ از زمان انقلاب بهمن ۱۳۵۷ به شمار میرود.
بهرغم اظهارات مقامات جمهوری اسلامی در خصوص میزان مشارکت، نهادهای مستقل اجازه نظرسنجی ندارند و نظرسنجیهای دولتی نیز در دسترس عموم قرار نمیگیرد.
با این حال، یک نظرسنجی موسسه «ایسپا» وابسته به خبرگزاری ایسنا که روز پنجشنبه منتشر شد پیشبینی کرده که در تهران تنها ۲۳.۵ درصد افراد واجد شرایط رای در انتخابات شرکت میکنند و این رقم در کل کشور ۳۸.۵ درصد خواهد بود.
سایت «خبرآنلاین» هم در بهمن امسال نتایج نظرسنجی «یک مرکز دولتی» را منتشر کرد که براساس آن میزان مشارکت درانتخابات روز ۱۱ اسفند در کل کشور ۳۰ درصد پیشبینی شده بود.
این وب سایت خبری بعداً مجبور به حذف این گزارش شد و نوشت: «در تماسی تلفنی از خبرآنلاین خواسته شد تا این خبر را از خروجی خود حذف کند».
با این حال خبرگزاری تسنیم، نزدیک به سپاه پاسداران، مدعی شده است که «تازهترین نظرسنجی صداوسیما از مشارکت قطعیِ بیش از ۴۳ درصد از مردم در انتخابات خبر میدهد».
بهرغم این نظرسنجیها که حاکی از مشارکت پایین است، رسانههای وابسته به حکومت جمهوری اسلامی مدعی «شور انتخاباتی» شده و نوشتهاند که حتی سرما هم «حریف» مردم برای نشستن در خانهها نشد.
اما بهرغم این ادعاها، محمدباقر قالیباف کمی بعد از تمدید مدت رأیگیری تا ۸ شب، در شبکه ایکس (توئیتر سابق) خواستار افزایش مشارکت شد و آن را «اولویت» خواند.
او از کسانی که به او و فهرست انتخاباتیاش رأی دادهاند خواست برای افزایش مشارکت «همین الان با یک نفر ازدوستان یا آشنایان خود تماس بگیرند و آنها را برای شرکت در انتخابات راضی کنند.»
عدهای از کاربران در واکنش به پست رئیس مجلس شورای اسلامی نوشتهاند که این میتواند ناشی از نگرانی از رقم پایین مشارکت در انتخابات باشد.
با توجه به قوانین انتخابات جمهوری اسلامی از جمله نظارت استصوابی شورای نگهبان، منتقدان جمهوری اسلامی در انتخابات روز جمعه همچون انتخاباتهای گذشته حضور ندارند. دایره رد صلاحیت در دورههای گذشته مشمول اصلاحطلبان و دیگر نیروهای منتقد داخل نظام شده است.
ستاد انتخابات وزارت کشور چهارم آبان امسال اعلام کرده بود که ۲۴ هزار و ۸۲۹ نفر نامزد دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شدند. با این حال در فرایند بررسی صلاحیتها در هیئتهای نظارت و شورای نگهبان در نهایت اعلام شد که تنها صلاحیت بیش از ۱۴ هزار داوطلب برای شرکت در این دوره از انتخابات تأیید شده است.
برای ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان نیز ۵۱۰ نفر ثبت نام کردند که در نهایت ۱۴۴ نفر برای رقابت در انتخابات این مجلس تأیید صلاحیت شدند.
حسن روحانی که سابقه دو دوره ریاستجمهوری ایران را در کارنامه خود دارد و در چهار دهه گذشته از مقامهای بلندپایه بوده است، برای انتخابات خبرگان ردصلاحیت شده است.
مجلس خبرگان ۸۸ کرسی دارد و در انتخابات روز جمعه، در مجموع، به ازای هر کرسی این مجلس کمتر از دو نفر یعنی ۱.۶ رقابت خواهند کرد.
براساس اعلام ثبت احوال ایران، تعداد واجدین شرایط رای ۶۱ میلیون و ۱۷۲ هزار و ۲۹۸ نفر هستند.
خبرگزاری ایرنا نوشته که ضرب مهر در شناسنامه رایدهندگان صورت نمیگیرد و احراز هویت با کد ملی خواهد بود.
سخنگوی فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی، فراجا، شامگاه دهم اسفند اعلام کرد که ۱۹۰ هزار نیروی پلیس برای تامین امنیت انتخابات آماده باش هستند.
پیشتر رئیس ستاد امنیت انتخابات اعلام کرده بود که «بیش از ۲۵۰ هزار نفر از نیروهای پلیس، سپاه، بسیج و ارتش از امنیت صندوقها و مکانهای اخذ رأی مراقبت میکنند».
شمار زیادی از چهرههای شناختهشده اصلاحطلب و فعالان سیاسی مدنی پیش از انتخابات به صراحت از تحریم انتخابات سخن گفتند و تاکید کردند که در شرایط فعلی، تغییر از راه صندوق رای در ایران دیگر امکانپذیر نیست.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا نیز روز پنجشنبه گفت ایالات متحده انتظار ندارد که انتخابات مجلس در ایران «آزاد و عادلانه» باشد.
متیو میلر افزود: «هزاران نامزد در یک فرآیند پرابهام رد صلاحیت شدهاند و جهان مدتهاست میداند که نظام سیاسی ایران در زمینههای اجرایی، قضایی و انتخاباتی دارای مشخصههای غیردمکراتیک و غیرشفاف است».
دفتر نماینده ویژه آمریکا در امور ایران نیز با انتشار پیامی در شبکه ایکس ( توئیتر سابق) انتخابات در ایران را «تظاهر به دموکراسی» عنوان کرد و گفت مردم ایران میدانند که نتایج انتخابات هر چه باشد، بازتاب اراده آنها نیست.
این بیانیه میگوید در اولین انتخابات رژیم ایران بعد از سرکوب اخیر (جنبش زن، زندگی، آزادی) همه جهان میدانند که صندوق آرا، بازتاب حرف واقعی مردم ایران نیست: «رژیم ایران در حالی که هزاران نامزد را رد صلاحیت کرده، در تلاش است از انتخابات به عنوان ابزار تظاهر به دموکراسی استفاده کند.
دفتر نمایندگی ویژه آمریکا در امور ایران در ادامه میافزاید رفتار ضد دموکراسی رژیم ایران در دادگاهها کماکان ادامه دارد و نمونه آن محکومیت شروین حاجیپور خواننده ترانه «برای» به چندین سال زندان است؛ ترانهای که به سرود جهانی اعتراضات مردم ایران تبدیل شد.
این بیانیه تصریح کرده است ایالات متحده آمریکا به روشن کردن وضعیت نقض حقوق بشر و آزادی مردم ایران توسط مقامات جمهوری اسلامی در صحنه جهانی ادامه خواهد داد و در کنار مبارزه ایرانیان برای رسیدن به آزادی و آیندهای دموکراتیک، خواهد ایستاد.