روزنامه فایننشال تایمز از انجام یک دور مذاکرات محرمانه میان ایران و آمریکا در عمان برای جلوگیری از حملات حوثیها به کشتیها در دریای سرخ و برنامه هستهای جمهوری اسلامی خبر داده است.
یک روز پس از انتشار این گزارش، خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی این خبر را تکذیب کرد.
بر اساس گزارش فایننشال تایمز که روز چهارشنبه ۲۳ اسفند منتشر شده، مذاکرات به شکل غیرمستقیم و در ماه ژانویه انجام شده است.
این اولین دیدار مقامات ارشد جمهوری اسلامی و آمریکا بعد از ۱۰ ماه توقف مذاکرات هستهای است.
این گزارش از قول مقامات آگاه گزارش داده برت مکگرک، مشاور کاخ سفید در امور خاورمیانه، به همراه ابرام پیلی، معاون نماینده ویژه آمریکا در امور ایران، با علی باقری کنی، معاون وزیر خارجه و مسئول مذاکرات هستهای ایران، مذاکره کردهاند.
این مذاکرات به شکل غیرمستقیم انجام شده و مقامات عمان حامل پیامهای طرفین به همدیگر بودهاند.
این در حالی است که خبرگزاری دولت جمهوری اسلامی، ایرنا، به نقل از «یک منبع آگاه» نوشته که «تبادل پیامها و گفتوگوهای غیرمستقیم میان ایران و آمریکا صرفاً محدود در چارچوب مذاکرات رفع تحریم است.»
این مقام آگاه که به هویت او اشارهای نشده، به طور مستقیم مذاکرات تهران و واشینگتن در عمان را تأیید نکرد، اما به طور غیرمستقیم گفته است: «رفع تحریمهای ظالمانه همواره در دستورکار اولویت دار طرف ایرانی بوده و همانگونه که بارها بیان شده است، تبادل پیام با طرفهای مقابل با هدف انتقال شفاف مواضع جمهوری اسلامی ایران در این زمینه ادامه داشته است.»
او تأکید کرده که «تبادل پیامها و گفتوگوهای غیرمستقیم صرفاً محدود در چارچوب مذاکرات رفع تحریم است و پیامی درباره تحولات دریای سرخ مبادله نشده است.»
قرار بود دور دوم مذاکرات نیز با حضور ابرام پیلی و باقری کنی در ماه فوریه برگزار شود، اما ایران به خاطر حضور آقای پیلی در مذاکرات آتشبس اسرائیل و حماس، این دیدار را به تعویق انداخته است.
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا به این خبرگزاری گفته است ما کانالهای زیادی برای ارسال پیام به ایران داریم.
او توضیح بیشتری درباره این موضوع نداده، اما گفته است از ۱۵ مهرماه و آغاز درگیری غزه، آمریکا بر طیف گستردهای از تهدیدات ناشی از ایران متمرکز شده است.
از زمان جنگ اسرائیل و حماس، نیروهای نیابتی ایران در عراق و سوریه حملاتی به مواضع نیروهای آمریکایی داشته و حوثیهای یمن، مورد حمایت ایران، دست به حملات گسترده به کشتیها در دریای سرخ زده است.
آخرین مذاکرات اعلام شده میان ایران و آمریکا مربوط به اردیبهشت امسال بود که تمرکز آن بر برنامه هستهای جمهوری اسلامی و لغو تحریمهای آمریکا بود؛ مذاکراتی که بینتیجه ماند.
یک فرد آگاه از مذاکرات در عمان به فایننشال تایمز گفته است مقامات آمریکایی کانال غیرمستقیم با ایران را روشی برای مقابله با طیف وسیعی از تهدیدات فزاینده ایران مفید میدانند تا از گسترش جنگ و درگیریهای بزرگتر اجتناب کنند.
ایران پیشتر مدعی شده بود که نفوذی بر شبهنظامیان منطقه ندارد.
یک مقام ایرانی نیز به فایننشال تایمز گفته است ایران نمیتواند به حوثیها چیزی را دیکته کند، اما میتواند مذاکره با آنها را پیش ببرد.
آمریکا میگوید ایران شبهنظامیان حوثی را تامین تسلیحاتی و مالی میکند.
همچنین در پی کشته شدن سه عضو ارتش آمریکا در حمله شبهنظامیان مورد حمایت ایران در عراق به یک پایگاه نظامی در اردن، جمهوری اسلامی فرماندهان ارشد خود را از سوریه خارج کرد و شبهنظامیان عراقی نیز اعلام کردند که دیگر حملهای به نیروهای آمریکایی انجام نخواهند داد؛ موضوعی که این روزنامه آن را نشانهای از تلاش تهران برای «مهار شبهنظامیان عراقی» عنوان کرده است.
مقام ایرانی که نامی از او برده نشده، در ادامه گفته است وقتی اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، ماه گذشته از بغداد بازدید کرد، به شبه نظامیان عراقی گفته است طوری رفتار کنند که آمریکا را وارد مقابله با ایران نکند.
روزنامه واشینگتنپست روز ۳۰ بهمن از قول مقامات منطقهای و غربی گزارش داد که ایران بهرغم اشتیاقش به اخلال در منافع آمریکا و اسرائیل در خاورمیانه، نگران رویارویی مستقیم است و از حزبالله و دیگر گروههای نیابتی خود خواسته است در برابر نیروهای آمریکایی خویشتنداری کنند.
یک روز پیش از آن نیز خبرگزاری رویترز به نقل از چندین منبع ایرانی و عراقی گزارش داده بود که سفر اسماعیل قاآنی، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران، به بغداد منجر به توقف حملات شبهنظامیان مورد حمایت ایران به نیروهای آمریکایی شد.
بهرغم این تحولات، حوثیها کماکان حملات خود به کشتیها را ادامه میدهند. این گروه شیعه مورد حمایت ایران، از ماه اکتبر به بعد ۹۹ حمله موشکی و پهپادی در دریای سرخ انجام داده و ۱۵ کشتی را مورد هدف قرار داده است.
آمریکا و کشورهای اروپایی نیز ائتلاف نظامی علیه حوثیها تشکیل دادهاند، اما دولت جو بایدن بر این عقیده است که اقدام نظامی به تنهایی عامل بازدارنده نیست و نیاز به فشار ایران علیه حوثیها برای توقف حملات است.
ایالات متحده به دنبال تداوم حملات این گروه به کشتیها در دریای سرخ، آن را به فهرست سازمانهای تروریستی خود بازگرداند.