در حالی که نیروهای امدادی در روز شنبه، چهارم فروردین، اجساد بیشتری را از زیر آوار در سالنِ هدف حمله در حومه مسکو بیرون کشیدند، مقامات روسیه از بازداشت ۱۱ نفر در این ارتباط خبر دادند.
حمله چهار مهاجم مسلح به یک سالن کنسرت در شهر کراسنوگورسک در غرب مسکو، پایتخت روسیه، که جمعه عصر اتفاق افتاد تاکنون ۱۳۳ قربانی و بیش از ۱۲۰ زخمی داشته است.
در پی حمله مردان مسلح یک انفجار نیز در این سالن رخ داد که منجر به فرو ریختن سقف این ساختمان شد و همین کار یافتن اجساد قربانیان را دشوار کرده و این احتمال را مطرح کرده که آمار قربانیان بیش از این باشد.
همزمان در روز شنبه مقامات امنیتی روسیه از بازداشت ۱۱ نفر در ارتباط با این حمله خبر دادند و اعلام کردند که تمام مظنونان «خارجی» بودهاند.
در اولین واکنش خود به این حادثه، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور، ضمن آن که روز یکشنبه را عزای عمومی اعلام کرد ادعا کرد که چهار مظنون به حمله روز جمعه در حال «فرار به سمت اوکراین» دستگیر شدند.
او در ادامه مدعی وجود «رد پای اوکراین» در این حمله شد.
رئیس جمهور روسیه ادعا کرد مهاجمان به سالن کنسرت «کروکوس» در نزدیکی مسکو امیدوار بودند که بتوانند از مرز روسیه و اوکراین عبور کنند.
او در یک سخنرانی که از تلویزیون دولتی روسیه برای مردم این کشور پخش شد، گفت که عدهای در خاک اوکراین آماده بودند که به مهاجمان اجازه عبور از مرز را بدهند.
این در حالی است که اوکراین نقش داشتن در این حمله را رد کرده و گروه حکومت اسلامی، داعش شاخه خراسان، نیز با انتشار بیانیهای به شکل رسمی مسئولیت این حمله را برعهده گرفته است.
کرملین هنوز هیچ شواهدی برای اثبات ادعای خود درباره اوکراین ارائه نکرده است.
گروه افراطی اسلامگرای داعش روز شنبه اعلام کرد چهار تن از نیروهایش به سالن کنسرت «کروکوس» در حومه غربی مسکو حمله کردند.
داعش در یکی از کانالهای تلگرامی خود نوشت: «این حمله توسط چهار تن از جنگجویان حکومت اسلامی با استفاده از مسلسل، هفتتیر، چاقو و بمبهای آتشزا انجام شد.»
در این بیانیه اضافه شده که این بخشی از جنگ خشونتبار با «کشورهایی که با اسلام میجنگند» به شمار میآید.
در همین حال، رسانه وابسته به گروه حکومت اسلامی، داعش، روز شنبه تصویری از چهار مرد نقابدار را منتشر کرده و مدعی شده است که این چهار نفر در حمله به سالن کنسرت در حومه غربی مسکو دست داشتند. دولت روسیه هنوز به انتشار این تصاویر واکنشی نشان نداده است.
دستیار ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، بلافاصله در پی وقوع این حمله اعلام کرده بود که «اوکراین مطلقاً هیچ ارتباطی با این رویداد نداشت».
سخنگوی سازمان اطلاعات ارتش اوکراین نیز روز شنبه به خبرگزاری رویترز گفت: «البته که اوکراین در این حمله تروریستی نقش نداشت. اوکراین در حال دفاع از حق حاکمیت خود در برابر مهاجمان روس است.»
او تأکید کرد که کشورش شهروندان غیرنظامی روسیه را هدف نمیگیرد.
با این حال پوتین روز شنبه با اشاره به «رد پای اوکراین» گفت که مهاجمان سعی کردند مخفی شوند و به سمت اوکراین حرکت کنند و «بر اساس اطلاعات اولیه، دریچهای برای آنها از سمت اوکراین باز شده بود تا از مرزهای روسیه عبور کنند.»
همزمان چند مقام که به نامشان اشاره نشده و همین طور کانالهای تلگرامی نزدیک به سازمانهای امنیتی روسیه بدون ارائه شواهد خبر دادند که مهاجمان یا تاجیک بودند یا شهروندان روس با پیشینه تاجیکی، اتهامی که بلافاصله از طرف وزارت خارجه تاجیکستان رد شد.
به گفته مقامهای آمریکایی، چند روز پیش از حمله به سالن «کروکوس»، واشینگتن به مسکو هشدار داده بود که نیروهای داعش قصد دارند روسیه را هدف حمله خود قرار دهند، اما ولادیمیر پوتین این توصیه امنیتی را رد کرده و آن را «تحریکآمیز» خوانده است.
این حمله که بدترین حادثه تروریستی در پایتخت روسیه طی چند دهه اخیر توصیف شده است، به گمان کارشناسان برای رئیسجمهور روسیه که یک هفته پیشتر با پیروزی در یک انتخابات کنترلشده توسط دولتش پیام امنیت ملی فرستاده بود، باعث شرمساری شده است.
نه تنها دستگاه امنیتی روسیه در جلوگیری از چنین حمله بزرگی ناتوان ماند، که طبق گزارشهای موجود پوتین خود نیز هشدارها درباره احتمال چنین عملیات تروریستی را نادیده گرفت.
سفارت آمریکا در روسیه روز ۱۷ اسفند درباره برنامه قریبالوقوع «افراطگرایان» برای انجام حملهای در مسکو هشدار داده بود.
سفارت ایالات متحده که پیشتر از شهروندان آمریکایی خواسته بود فوراً خاک روسیه را ترک کنند، در هشدار خود جزئیات بیشتری در مورد ماهیت این تهدید نداده، اما گفته بود که افراد باید از حضور در کنسرتها و اجتماعات خودداری کنند و نسبت به اطراف خود هشیار باشند.
آدریان واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا گفته است که دولت جو بایدن این اطلاعات را با مقامهای روسیه بر اساس سیاست «وظیفه هشدار» در میان گذاشته بود.
اما رئیسجمهور روسیه سهشنبه هفته گذشته با انتقاد از هشدار آمریکا، آن را «تحریکآمیز» خوانده و گفته بود: «این اقدامات مانند باجخواهی آشکارند و با هدف تهدید و بیثبات کردن کشور ما انجام میشوند.»
دو منبع آگاه از اطلاعات آمریکا درباره حمله احتمالی به روسیه، به شبکه خبری سیانان گفتند که از ماه نوامبر ۲۰۲۳ جریان مداومی از دادههای امنیتی وجود داشت که «داعش خراسان» قصد حمله به روسیه را دارد.
مسکو در جریان جنگ داخلی سوریه و در حمایت از دولت بشار اسد و برای حفظ حکومت او وارد نبرد با داعش شد، و هنوز در سوریه حضوری فعال دارد.
خبرگزاری رویترز نیز به نقل از مایکل کوگلمن از مرکز ویلسون مستقر در واشینگتن نوشته است که داعش خراسان روسیه را «همدست» در فعالیتهایی میداند که به شکل مداوم «مسلمانان را سرکوب میکند.»
ولادیمیر پوتین روز شنبه در بخش دیگری از سخنرانی عمومی خود تهدید کرد که «همه مرتکبان، سازمانها و افرادی که دستور این جنایت را صادر کردند، به شکل ناگزیر و عادلانه تنبیه خواهند شد.»
او همچنین وعده شناسایی و تنبیه افرادی را داد که «پشت ترویستها ایستادهاند.»
این در حالی است که دستگاه امنیتی روسیه موسوم به «افسیبی» نیز مدعی شده مهاجمان به سالن کنسرت در حومه مسکو «رابطهایی» در اوکراین داشتند و در نزدیکی مرز این کشور بازداشت شدند.
پوتین و افسیبی هنوز به شکل عمومی هیچ مدرکی درباره ارتباط مهاجمان با اوکراین ارائه ندادهاند.
روسیه تحت حکومت پوتین بیش از دو سال پیش تهاجم نظامی به خاک اوکراین را آغاز کرده و در روزهای اخیر حمله به زیرساختهای غیرنظامی در کییف، پایتخت اوکراین را شدت بخشیده است.
در حالی که نگرانی از تلاش روسیه برای تشدید عملیات نظامی خود بعد از این حمله تروریستی به مسکو وجود دارد، آندرئی کارتاپولوف، یک نماینده مجلس بانفوذ روسیه گفته است اگر اوکراین در حمله به کنسرت مسکو نقش داشته است، آن وقت روسیه باید در میدان جنگ یک «پاسخ درخور، واضح و محکم» به این کشور بدهد.
این در حالی است که شورای امنیت سازمان ملل و شمار زیادی از کشورها و نهادهای بینالمللی حمله خونین به سالن کنسرت در روسیه را به شدت محکوم کردند.