ایران «امکان ردیابی موشک شلیک شده» از سوی اسرائیل به سمت اصفهان را نداشت

علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی عدم اصابت ۳۰۰ موشک و پهپاد شلیک شده از ایران به اسرائیل را «موضوعی فرعی» خواند.

او روز یک‌شنبه در دیدار با جمعی از فرماندهان نظامی کشور گفت: «موضوع تعداد موشک‌های شلیک شده و یا موشک‌های به هدف اصابت کرده که طرف مقابل بر روی آنها متمرکز شده، موضوع دست دوم و فرعی است.»

رهبر جمهوری اسلامی در ادامه گفت موضوع اصلی «ظهور قدرت اراده ملت ایران و نیروهای مسلح در عرصه بین‌المللی و اثبات آن است».

نیروهای نیابتی ایران در عراق، لبنان و یمن از زمان آغاز جنگ غزه بارها به خاک اسرائیل و نیروهای آمریکایی مستقر در منطقه حمله کرده‌اند.

با این حال این نخستین بار بود که پس از چند دهه جمهوری اسلامی به طور مستقیم به حملات منتسب به اسرائیل پاسخ می‌داد، پاسخی که به گفته بسیاری از کارشناسان جنگ دو کشور را از سایه بیرون آورد.

حملات متقابل اسرائیل به لبنان نیز ۳۷۰ کشته به جای گذاشته و ده‌ها شبه‌نظامی تحت حمایت ایران در عراق و سوریه نیز در حملات آمریکا کشته شده‌اند.

یک دیپلمات پیشین اسرائیل یک‌شنبه در روزنامه هاآرتص نوشت اسرائیل و ایران دیگر به وضعیت پیشین خود، «جنگ در سایه»، باز نخواهند گشت زیرا مؤلفه‌های اساسی که «نبرد پنهان» میان دو کشور در دهه گذشته را تعریف می‌کرد، در دو هفته خیر لطمه خورد.

به نوشته آلون پینکاس، کنسول پیشین اسرائیل در نیویورک و سفیر اسبق اسرائیل در ترکیه، اگر مفهوم بازدارندگی اسرائیل در جریان حمله گروه افراطی حماس به اسرائیل در روز هفتم اکتبر به طور کامل از دست نرفت، این واژه قطعا اعتبار خود را در شب حمله موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل از دست داد.

این دیپلمات پیشین نوشته است که رهگیری موفقیت‎‌آمیز بخش بزرگی از پرتابه‌های ایران به اسرائیل یک دستاورد فناوری خیره‌کننده است اما ارتباطی به بازدارندگی ندارد و ائتلاف عملی که میان اسرائیل با آمریکا، فرانسه، بریتانیا، اردن ضمن یاری اطلاعاتی سایر کشورهای خلیج فارس ایجاد شد، ممکن است الزاما در دور بعدی احتمالی کشاکش بین ایران و اسرائیل این‌گونه عمل نکند.

این مقاله تأکید دارد در حالی که به نظر می‌رسد اسرائیل از نتایج حمله محدود منتسب به این کشور در اصفهان راضی است، آمریکا و کشورهای خلیج فارس از تکرار و وخیم‌تر شدن بحران کماکان نگران هستند.

آلون پینکاس افزود گرچه بنیامین نتانیاهو سال‌ها جمهوری اسلامی ایران را تهدید اصلی برای امنیت ملی اسرائیل، و ظرفیت نظامی بالقوه برنامه هسته‌ای ایران را خطر حیاتی برای تمدن بشری توصیف می‌کرد، اما او هرگز به خود زحمت نداد تا یک راهبرد منظم و چند بعدی برای مقابله با این تهدیدات تنظیم کند و از کسی مانند او که اطمینان دارد قوم یهود در معرض خطر حیاتی است، می‌توان انتظار داشت که یک استراتژی پیچیده و دراز مدت در برابر این تهدید ایجاد کرده باشد.

این مقاله اضافه کرده که بنیامین نتانیاهو با تشویق دونالد ترامپ به خروج از برنامه هسته‌ای با ایران و مخالفت با تلاش‌های جو بایدن برای احیای برجام، تهدید هسته‌ای ایران را که خطری برای جهان بود، «اسرائیلی‌سازی» کرد؛ امری که در نتیجه آن ایرانِ امروز به آستانه هسته‎‌ای رسیده و ابعاد این نزاع را پیچیده‌تر کرده است.

روزنامه اسرائیلی مکور ریشون یک‌شنبه نوشت که جمهوری اسلامی ایران با حمله به اسرائیل به «پای خود گلوله زده» و مسیر عادی‌سازی بزرگ برای اسرائیل در منطقه را هموار کرده است.

به نوشته این روزنامه، جمهوری اسلامی می‌خواست بازدارندگی خود را که آسیب دیده بود، احیا کند اما راهی در پیش گرفت که حال به خاطر آن باید بهای سیاسی و راهبردی سنگینی بپردازد.

مکور ریشون نوشت اگر حمله حماس به اسرائیل در روز ۱۵ مهر (سال گذشته) عادی‌سازی میان اسرائیل و عربستان را متوقف کرد، حمله موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل در هفته گذشته، اتفاقا این مسیر را هموارتر می‌کند.

شیمعون شیفر، تحلیلگر یدیعوت آحرونوت نوشت زمان آن فرارسیده که اسرائیل دیگر ایران را به عنوان یک جبهه جدید و واقعی به جبهه‌های متعددی که در آن درگیر جنگ است، اضافه کند.

آقای شیفر همچنین از اسرائیلی‌ها و سیاستمدارانش خواست از انتقاد از افسران اطلاعاتی ارتش عدول کنند چرا که بار دیگر خطا کرده و نتوانسته بودند به درستی ارزیابی کنند که علی خامنه‌ای تصمیم به حمله به اسرائیل گرفته است.

این مفسر نوشت هنوز دستگاهی که بتواند عملکرد ایران را پیش‌بینی کند، اختراع نشده و نبرد پیدا و پنهان دو کشور دیگر از سایه بیرون آمده و باید درک کنیم که ما در یک جبهه مستقیم با ایران درگیر شده‌ایم.

بن درود یمینی، تحلیلگر دیگر یدیعوت آحرونوت نوشت اسرائیل از بازدارندگی در برابر ایران فاصله گرفته و این تهدید ممکن است به یک خطر حیاتی مبدل شود و لذا، نباید از رویارویی با آن، مانند مماشاتی که سال‌ها با حماس شد، غفلت کرد.

این تحلیلگر نوشته است همکاری اسرائیل با آمریکا و کمک به ایجاد و حفظ یک دالان راهبردی شامل همکاری‌های منطقه‌ای و همچنین برای جلوگیری از نفوذ ایران و چین و پروژه‌های بزرگ اقتصادی، ممکن است در بخش تقابل با ایران منجر به یک معامله کلان راهبردی شده و عادی‌سازی رابطه عربستان با اسرائیل را نیز امکان‌پذیر کند، و لذا وضعیت جاری شاید فرصتی هم برای «یک معامله کلان صلح» باشد.

بن درور یمینی نوشت آویگدور لیبرمن (از سران اپوزیسیون) این روزها از «طرح بزرگ» بنیامین نتانیاهو خبر داده که مبتنی بر رضایت اسرائیل به یک کشور فلسطین و عاری از سلاح و موافقت با پروژه هسته‌ای غیرنظامی برای عربستان است، و به خاطر آن نیز حاضر است ائتلاف کنونی دولت خود را منحل کرده و انتخابات زودهنگام برگزار کند.

این مفسر نوشت تغییر راهبردی منطقه یعنی عادی‌سازی رابطه عربستان و اسرائیل، غیر از خنثی کردن تهدید ایران، شکست واقعی حماس نیز خواهد بود.

خبرگزاری بلومبرگ گزارش داده است که در حمله ۱۳ فروردین اسرائیل به کنسولگری جمهوری اسلامی در دمشق «تمام سلسله فرماندهی منطقه‌ای» سپاه پاسداران جان باخته‌اند.

این گزارش که روز اول اردیبهشت منتشر شد می‌‌افزاید قرار بود فرماندهان ارشد سپاه از کنسولگری به ساختمانی در نزدیکی آن که محل اقامت دو برادر بشار اسد، رئیس‌جمهور سوریه نیز هست، نقل مکان کنند؛ اما درست قبل از حمله اسرائیل، فرماندهان ارشد سپاه در سوریه طی جلسه‌ای در طبقه دوم کنسولگری، تصمیم به ماندن در این مکان گرفتند.

بلومبرگ می‌نویسد ماندن فرماندهان سپاه در ساختمان کنسولگری نشان می‌دهد از نظر آنها این ساختمان «امن‌ترین مکان» برای آنها در سوریه بوده و فکر می‌کردند اسرائیل هرگز جرات حمله به آن را نخواهد داشت.

در حمله یاد شده سردار محمدرضا زاهدی و محمد هادی حاج رحیمی معاون او به همراه پنج تن از نیروهای سپاه، یک فرمانده حزب‌الله و چهار شهروند سوری کشته شدند.

این گزارش می‌افزاید ابتدا ایران به نفوذی‌های احتمالی در سازمان اطلاعات سوریه مشکوک شده و همراه با حزب‌الله لبنان تحقیقاتی پیرامون این موضوع را آغاز کرده است. ظن دست داشتن نیروهای اطلاعاتی سوری در حمله اسرائیل به کنسولگری از این بابت تقویت شده بود که ۱۸ فرمانده سپاه و حزب‌الله در فاصله کوتاهی در حملات منسوب به اسرائیل کشته شده‌اند.

یک منبع که از سوریه فرار کرده به این خبرگزاری گفته است بعد از قتل سردار رضی موسوی از مستشاران با سابقه سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در سوریه در دی‌ماه پارسال، جمهوری اسلامی به وجود جاسوس‌هایی در سازمان اطلاعات سوریه مشکوک شده بود.

او گفت حتی سپاه و حزب‌الله بدون دخالت دادن اطلاعات سوریه، تحقیقات مستقل پیرامون این موضوع را ادامه دادند.

این گزارش می‌افزاید کشته شدن فرماندهان سپاه و حزب‌الله می‌تواند به جاسوسی یا استفاده از فن‌آوری‌های پیشرفته مربوط باشد.

شبکه کان اسرائیل با استناد به «گزارش‌های منتشره در رسانه‌های خارجی» در خصوص حمله منتسب به اسرائیل در اصفهان در بامداد جمعه در پاسخ به حمله هفته گذشته موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل، نوشت موشک به کار رفته در عملیات اصفهان از نوع رَمپِج [به معنای یورش] ساخت صنایع دفاعی اسرائیل است.

این گزارش افزود کارشناسان نوع موشکی را که استفاده شده از روی تصاویر و میزان خسارات وارده به هدف بر اساس تصاویر اولیه ماهواره‌ای شناسایی کردند.

رمپج دارای قابلیت سرعت مافوق صوت است و شناسایی و رهگیری آن با استفاده از پدافند هوایی «بسیار دشوار» ارزیابی شده است.

ویدئوی شبیه‌سازی شلیک موشک رمپج:

کلاهک موشک حاوی ۱۵۰ کیلوگرم مواد منفجره و برد آن ۱۴۵ کیلومتر است و می‌تواند مسیر خود را تا رسیدن به هدف تصحیح کند به گونه‌ای که دقیقا به نقطه مورد نظر اصابت کند. این گزارش تأکید کرده که این موشک برای حمله به «اهداف ثابت» طراحی شده است.

برخی گزارش‌ها در رسانه‌های غربی پیشتر حاکی بود که اسرائیل از این نوع موشک در حملات منتسب به این کشور در سوریه برای ضربه زدن به منافع ایران و حزب‌الله استفاده کرده بود.

عملیاتی شدن رمپج از سوی نیروی هوایی اسرائیل در سال ۲۰۱۹ رسمیت یافت.

تابستان سال گذشته اعلام شد که بریتانیا نیز در حال بررسی است تا به جای موشک‌های کروز برای جنگنده‌های خود، موشک رمپج اسرائیلی را خریداری کند.

شبکه کان با استناد به نشریات خارجی افزود جنگنده‌های اف ۳۵ نیز در عملیات بامداد جمعه مشارکت داشتند و موشک‌های دقیقی را از فاصله دور به سوی سامانه اس ۳۰۰ ایران در پایگاه نیروی هوایی اصفهان شلیک کردند.

این گزارش حاکی است انتخاب موشک برای حمله نشان از تمایل به کاربرد توانمندی‌هایی دارد برای انهدام یک هدف پیچیده «در قلب ایران»، بدون آن‌که مسئولیت آن پذیرفته شود و از تشدید درگیری با ایران نیز جلوگیری شود.

به گفته شبکه کان، اسرائیل به این نتیجه رسیده که حفظ ائتلاف منطقه‌ای شکل‌گرفته علیه ایران و برقراری تحریم‌های جدید علیه تهران، اهمیت بیشتری دارد.

وزیر دفاع اسرائیل از ایالات متحده برای بسته کمک نظامی جدید این کشور سپاسگزاری کرد و آن را نشانه «حمایت تزلزل‌ناپذیر» آمریکا از اسرائیل دانست.

یوآو گالانت یک‌شنبه گفت در حالی که اسرائیل در هفت جبهه با تهدیدات مقابله می‌کند و از جمله با حمله ایران روبه‌رو شده، ایالات متحده در کنار اسرائیل می‌ایستد.

وزیر دفاع اسرائیل همچنین در پستی در شبکه ایکس از مایک جانسون، رئیس مجلس نمایندگان و حکیم جفریز، رهبر اقلیت این مجلس برای «حمایت بی‌دریغ» از اسرائیل قدردانی کرد.

بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، نیز شنبه شب از تصویب بسته کمکی در مجلس نمایندگان که ۱۴ میلیارد دلار آن برای یاری تسلیحاتی به اسرائیل در نتیجه جنگ میان اسرائیل با گروه افراطی حماس است، با عنوان «حمایت قدرتمند دو حزب از اسرائیل و دفاع از تمدن غرب» تقدیر کرد.

به نوشته تایمز اسرائیل، از مبلغ ۱۴ میلیارد دلار برای اسرائیل، حدود ۵.۲ میلیارد دلار برای تکمیل و توسعه سامانه‌های دفاع موشکی اسرائیل استفاده خواهد شد، ۳.۵ میلیارد دلار صرف خرید سیستم‌های تسلیحاتی پیشرفته می‌شود، یک میلیارد دلار از آن را اسرائیل برای افزایش تولید تسلیحات داخلی استفاده خواهد کرد و ۴.۴ میلیارد دلار نیز به تجهیزات دفاعی و خدمات مرتبط اختصاص خواهد داد.

بیشتر در این باره:

تصویب کمک مالی به اسرائیل و اوکراین در کنگره آمریکا؛ استقبال بایدن، نتانیاهو و زلنسکی

روزنامه اسرائیل هیوم روز یک‌شنبه نوشت حمله‌ انجام شده در ایران که به اسرائیل نسبت داده شده، هرچند عملیاتی بسیار محدود و هدفمند بود، اما پیامی روشن به جمهوری اسلامی ایران داده که اسرائیل دارای برتری فناوری است و توان فلج کردن سامانه‌های دفاع هوایی ایران را دارد و از سوی دیگر، اقدامی بدون پذیرش مسئولیت بود که جمهوری اسلامی ایران نیز نفع خود را در انکار آن بداند.

به نوشته اسرائیل هیوم، اما حمله هفته گذشته ایران به اسرائیل چیزی کمتر از انحراف راهبردی و عبور از خط قرمز و تغییر واقعیت در دراز مدت نیست، زیرا ایران پس از دهه‌ها نبرد نیابتی در اطراف اسرائیل و خودداری از رویارویی مستقیم، برای نخستین‌ بار از خاک و آسمان خود مستقیما به اسرائیل اقدام کرد.

اسرائیل هیوم نوشت برای اسرائیل در این مرحله حفظ حمایت بین‌المللیِ ایجاد شده مهم‌تر از دادن پاسخی درخور به «حمله وحشیانه» جمهوری اسلامی ایران به اسرائیل بود و مرحله بعدی این است که به جهان بفهماند یک ایرانِ هسته‌ای تا چه حد می‌تواند خطرناک باشد.
این مقاله افزوده است اگر خویشتن‌داری اسرائیل موجب تشکیل ائتلافی با شرکت آمریکا و سایر کشورها جهت اقدام قابل توجه علیه برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران شود، برای اسرائیل کافی است و این کشور نیز خود باید هر اقدامی انجام دهد تا با یاری کشورهای متحد، «حکومت غیرمنطقی و دیوانه تهران» از دستیابی به سلاح هسته‌ای باز بماند.

وزیر امنیت ملی اسرائیل که به دلیل پست یک‌کلمه‌ای خود ساعاتی پس از حمله منتسب به اسرائیل در ایران در بامداد جمعه در داخل کشور هدف انتقاد شدید قرار گرفت در دفاع از خود گفت برخلاف آن‌چه در رسانه‌های اسرائیل ادعا می‌شود، نوشته من «ایرانی‌ها را تشویق نکرده و آن‌ها به من نیازی ندارند تا بدانند در سرزمین‌شان چه می‌گذرد».

ایتامار بن‌گویر روز جمعه از واژه «مترسک» برای بیان ناخشنودی از ضعیف و ناکافی بودن حمله منسوب به اسرائیل در اصفهان استفاده کرد و این در حالی است که ارتش و دولت اسرائیل هنوز در خصوص این رویداد سکوت کامل کرده‌اند.

بسیاری از سیاستمداران اسرائیلی که مخالف این دولتمرد راستگرای افراطی هستند، علیه او موضع گرفته و وی را به لطمه زدن به امنیت ملی اسرائیل متهم کردند. رهبر اپوزیسیون اسرائیل از نخست‌وزیر خواسته بود که او را برکنار کند.

ایتامار بن‌گویر روز یک‌شنبه در دفاع از عملکرد خود پاسخ منتسب به اسرائیل به حمله موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل را با شرایط کشورش در برابر گروه افراطی حماس مقایسه کرد و گفت آخرین چیزی که اسرائیل به آن نیاز داشت، این بود که به حمله وسیع صورت گرفته هفته گذشته از سوی ایران پاسخی ضعیف بدهد زیرا سال‌ها اسرائیل با حماس مماشات کرد و سرانجام با حمله مرگبار و غافلگیرکننده آن گروه در روز ۱۵ مهر [سال گذشته] روبه‎‌رو شد.

آقای بن‌گویر افزود: «ایران باید با واکنش بسیار تند مواجه شود تا دیگر با احتمال حمله از سوی آن روبه‎‌رو نشویم.»

دو مقام غربی روز شنبه اول اردیبهشت به روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز گفته‌اند، اسرائیل بامداد جمعه برای هدف قرار دادن سامانه اس-۳۰۰ اصفهان از یک موشک پیشرفته استفاده کرد که سیستم راداری ایران نمی‌توانست آن را ردیابی کند.

به رغم این گزارش، هنوز مشخص نیست سامانه پدافند هوایی ایران در اصفهان در بامداد جمعه با چه سلاحی مورد حمله قرار گرفت.

سه مقام غربی تأیید کردند که در حمله اسرائیل از حداقل یک موشک از یک جنگنده استفاده شده است. از سوی دیگر مقامات ایرانی نیز به این روزنامه گفته بودند که حمله به پایگاه هشتم شکاری اصفهان توسط پهپادهای کوچک یا «ریز پرنده» انجام شده است که به احتمال زیاد از داخل خاک ایران پرتاب شده‌اند.

نیویورک تایمز به نقل از دو مقام غربی نوشت، موشکی که از یک جنگنده دور از حریم هوایی اسرائیل یا ایران شلیک شد، دارای فناوری بود که آن را قادر می‌ساخت تا از دفاع راداری ایران فرار کند.

مقامات غربی گفتند، نه موشک و نه هواپیمای شلیک کننده آن وارد حریم هوایی اردن نشدند، چنین اقدامی در استای دور نگه داشتن پادشاهی اردن از مناقشه بین اسرائیل و ایران بود.

دو مقام ایرانی نیز به نیویورک تایمز گفتند که نیروهای نظامی ایران در روز جمعه هیچ پهپاد، موشک و هواپیمایی را که وارد حریم هوایی ایران شده باشد، شناسایی نکرده‌اند.

خبرگزاری دولتی ایران، ایرنا، نیز گزارش داد که هیچ حمله موشکی رخ نداده و سامانه پدافند هوایی ایران فعال نشد.

این دو مقام غربی به نیویورک تایمز گفتند که اسرائیل طرح اولیه خود برای حمله تلافی‌جویانه گسترده به ایران را کنار گذاشت و در عوض حمله‌ای کوچک را جایگزین آن کرد تا پیامی بدون سر و صدا ولی «قاطع» برای پایان دادن به چرخه رویارویی ارسال کند.

این در حالی است که پیشتر شبکه ای‌بی‌سی نیوزبه نقل از یک مقام آمریکایی نوشت بود اسرائیل در حمله خود به یک سایت راداری پدافند هوایی در نزدیکی اصفهان از سه موشک استفاده کرد.

در همین زمینه، شبکه ۱۱ یا کان اسرائیل نیز گزارش داده است که اسرائیل در حمله‌ هوایی به پدافند هوایی در نزدیکی اصفهان موشک‌ دوربردِ هوا به زمین «رمپیج» [خشم] استفاده کرده است.

طبق این گزارش، رمپیج، یک موشک مافوق صوت ساخت صنایع نظامی اسرائیل است که کلاهکی با ۱۵۰ کیلوگرمی مواد منفجره حمل می‌کند و می‌تواند نقطه مورد نظر را در فاصله ۱۴۵ کیلومتری هدف قرار دهد.

خبرگزاری اسوشتدپرس روز شنبه اعلام کرد با تحلیل یک عکس ماهواره‌ای جدید از پایگاه نظامی نواتیم در جنوب اسرائیل به این نتیجه رسیده که حمله موشکی ایران در روز ۲۶ فروردین به باند فرود این پایگاه آسیب زده است.

این خبرگزاری نوشته است، به‌رغم آن که ایران در حمله بی‌سابقه هفته گذشته صدها پهپاد و موشک کروز و بالستیک به سمت اسرائیل شلیک کرد، آسیب وارد شده به پایگاه اسرائیلی «جزئی» است.

در جریان این حمله، پدافند دفاعی اسرائیل و هواپیماهای جنگنده‌اش با حمایت آمریکا، بریتانیا و اردن بیشتر پرتابه‌های شلیک شده توسط جمهوری اسلامی را منهدم کردند.

اسوشیتدپرس با کمک موسسه «پلنت لب پی‌بی‌سی» تصویری ماهواره‌ای را که روز جمعه ۳۱ فروردین از این پایگاه در ۶۵ کیلومتری جنوب اورشلیم گرفته شده است، تحلیل کرده است.

بر اساس این گزارش آسفالت جدید در باند فرود هواپیماها نزدیک به آّشیانه‌های هواپیما در جنوب پایگاه نواتیم دیده می‌شود.

روزنامه هاآرتص که عکس با کیفیت پایین این پایگاه را منتشر کرده است، می‌گوید آشیانه‌های نزدیک اصابت موشک‌ها متعلق به هواپیماهای باری سی ۱۳۰ هستند.

ارتش اسرائیل نیز پیش‌تر گفته بود به‌رغم اصابت برخی موشک‌های شلیک‌شده توسط ایران، آسیب چندانی به این پایگاه نظامی وارد نشد.