چرا و چگونه اصفهان به هدفی برای اقدام اسرائیل بدل شد؟
فرزین ندیمی تحلیلگر امور دفاعی و امنیتی در مؤسسه واشینگتن در گفت‌وگو با رادیوفردا از ویژگی‌هایی می‌گوید که اصفهان را به هدفی برای حمله تلافی‌جویانه اسرائیل بدل می‌کند.
آقای ندیمی می‌گوید، اصفهان از هر نظر منطقه حساسی است. علاوه بر مراکز هسته‌ای، پایگاه هشتم هوایی ارتش و پایگاه هوایی بدر سپاه در آن واقع است. مرکز تحقیقات هوای شاهد سپاه در آن است که هواپیمای بدون سرنشین شاهد ۱۳۶ آنجا ساخته می‌شود. چندین سایت صعنتی صنایع دفاع در آن واقع شده، و همین طور سایت‌های موشکی سپاه در جنوب و جنوب شرق اصفهان قرار دارد.
او در عین حال اشاره می‌کند که اقداماتی که در ساعات گذشته در ایران انجام گرفت، با کیفیتی انجام شده که ایران بتواند به نوعی مسئولیت پاسخ دادن را از شانه خود بردارد.
آقای ندیمی همچنین یادآوری می‌کند که این حمله می‌تواند توسط نیروی هوایی اسرائیل و از جایی خارج از محدوده پدافندی اصفهان انجام شده باشد.
به گفته این تحلیلگر امور دفاعی و امنیتی، «نیروی هوایی اسرائیل موشک‌هایی دارد که از هواپیماها شلیک می‌شود و برد ۱۵۰ کیلومتر دارد و این موشک‌ها را می‌توانند بدون ورود به حوزه پدافندی اصفهان، از مناطقی از شمال کوه‌های کوهرنگ شلیک کنند. موشک‌هایی که بر دماغه‌اش دوربین دارد و می‌تواند بررسی هدف انجام دهد و مطمئن شود که به هدف مورد نظر برخورد کرده است.»
تحلیل جروزالم پست از شکل حمله متقابل اسرائیل به ایران
روزنامه جروزالم پست در تحلیلی نوشت حمله منتسب به اسرائیل به ایران در نزدیکی یک سایت اتمی حاوی این «پیام غیرقابل انکار» به حکومت ایران بوده که «ما تصمیم گرفتیم این بار به سایت‌های هسته‌ای شما ضربه نزنیم اما می‌توانستیم شدیدتر از این عمل کنیم».
این روزنامه به نقل از منابعی که نام آن‌ها را نبرد، نوشت در حمله بامداد جمعه، ۳۱ فروردین، متعلقات نیروی هوایی جمهوری اسلامی ایران در اصفهان، «تقریبا در مجاورت سایت‌ای هسته‌ای» هدف ضربه بود.
به نوشته جروزالم پست، حمله تنها با هدف آسیب رساندن انجام نشده، بلکه ارسال «پیام روشن» درباره «آسیب‌پذیر» بودن و احتمال حمله به سایت‌های هسته‌ای ایران دیگر هدف آن بوده است.
این روزنامه با اشاره به موشک‌هایی که از جت‌های جنگی برای کور کردن رادارها شلیک می‌شود، چنین حمله‌ای را «قابل تکرار» نامیده است.
با این همه جروزالم پست نوشت عوامل حمله با خودداری از هدف قرار دادن سایت هسته‌ای در اصفهان یا سایر سایت‌های اتمی ایران مانند نطنز و فردو، خواستند به سران تهران نشان دهند که در پی جنگ و کشاندن اوضاع به یک گرداب منطقه‌ای نیستند.
این روزنامه در تحلیل دیگری تأکید کرده که ارتش اسرائیل در پی راهکاری در برابر حمله شنبه شب ایران به اسرائیل بوده که در عین حال کار را به یک رویارویی مستقیم و دامنه‌دار نکشاند.
انتقاد شدید از واکنش یک‌کلمه‌ای وزیر تندروی اسرائیل به حمله به ایران
یائیر لاپید، رهبر جناح اپوزیسیون اسرائیل، واکنش تلویحی ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی به حمله منتسب به اسرائیل در ایران را مورد انتقاد شدید قرار داد.
آقای بن گویر در انتقاد غیرمستقیم از حمله آن را ظاهرا نشانه ضعف و ناکافی دانسته و از واژه «مترسک» استفاده کرده بود.
یائیر لاپید در پاسخ به این دولتمرد نوشت: «هرگز یک وزیر کابینه امنیتی تا این حد به وجهه و جایگاه بین‌المللی اسرائیل لطمه نزده بود.»
به نوشته آقای لاپید که مدتی سال گذشته نخست‌وزیر بود، ایتامار بن گویر با نوشته «غیرقابل بخشایش و یک‌کلمه‌ای خود موفق شد از تهران تا واشینگتن، اسرائیل را به استهزا گرفته و شرمنده کند».
آقای لاپید در انتقاد از بنیامین نتانیاهو افزود اگر هر نخست‌وزیر دیگری بر سر کار بود، همین امروز بن گویر را از کابینه بیرون می‌انداخت.
ایتامار بن گویر که با موج انتقادها از خود روبه‌رو شده، گفته است که از پست خود پشیمان نیست و آن را پاک نخواهد کرد.
خویشتن‌داری، ترجیع‌بند واکنش‌ها به حمله متقابل اسرائیل به ایران
وزارت خارجه چین در واکنش به حمله منتسب به اسرائیل در ایران در بامداد جمعه، اعلام کرد پکن با هر رفتاری که به تشدید تنش در خاورمیانه منجر شود، مخالف است.
نخست‌وزیر بریتانیا نیز در یک سخنرانی در لندن تأکید کرد که او خواهان آرامش در خاورمیانه است. ریشی سوناک گفت تشدید قابل توجه تنش در منطقه به نفع هیچ کس نیست.
آقای سوناک در عین حال بر حق اسرائیل در دفاع از خود اشاره کرد.
همزمان دولت مصر نیز از گزارش‌های ادامه درگیری میان اسرائیل و ایران ابراز نگرانی شدید کرد. قاهره در بیانیه خود نسبت به عواقب گسترش نزاع و عدم ثبات در منطقه هشدار داد.
شبکه کان: مقامات اسرائیل احتمال می‌دهند ایران از واکنش بیشتر خودداری کند
۹ ساعت پس از حمله منتسب به اسرائیل که واکنشی به حمله شنبه شب ایران بود، شبکه کان اسرائیل گزارش داد آماده‌باش در ارتش و دیگر نهادهای این کشور ادامه دارد.
گزارشگر نظامی این شبکه گفت مقامات اسرائیل احتمال می‌دهند که ایران از نشان دادن واکنش بیشتر خودداری کند.
یک «منبع امنیتی منطقه‌ای» نیز به شبکه سی‌ان‌ان گفت حملات متقابل اسرائیل و ایران «پایان یافت» و استنباط او این است که ایران واکنشی نشان نخواهد داد.
در این میان، روزنامه آمریکایی نیویورک تایمز نوشت مقامات ایران این احتمال را بررسی می‌کنند که حمله از داخل ایران انجام شده و عواملی پهپادها را از خاک ایران به پرواز درآوردند.
بررسی معامله تسلیحاتی جدید میان آمریکا و اسرائیل
روزنامه وال استریت جورنال روز جمعه گزارش داد که دولت جو بایدن معامله تسلیحاتی جدید به ارزش میلیاردها دلار با اسرائیل را بررسی می‌کند که از جمله شامل مهمات برای تانک و خمپاره خواهد بود تا ذخایر ارتش اسرائیل که در جریان جنگ غزه کاهش یافته، پر شود.
این معامله افزون بر کمکی است که هم اکنون در کنگره آمریکا در دست بررسی است و یکی از بزرگ‌ترین کمک‌ها به اسرائیل از بعد از حمله گروه افراطی حماس به اسرائیل محسوب می‌شود.
جو بایدن این هفته در مقاله‌ای در وال استریت جورنال بر ضرورت تصویب سریع کمک به اسرائیل و اوکراین تأکید کرده بود.
بودجه درنظرگرفته شده برای اسرائیل ۱۴ میلیارد دلار خواهد بود که آقای بایدن از هفته نخست آغاز جنگ غزه آن را به اسرائیل قول داد اما در زمینه اختلافات عمیق میان دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه در کنگره در ارتباط با مسائل داخلی آمریکا و موضوع اوکراین، تصویب بخش کمک به اسرائیل نیز معلق مانده بود.
واکنش فرماندهان ارتش به خبر حمله متقابل از طرف اسرائیل
شمار بیشتری از فرماندهان ارشد جمهوری اسلامی حمله منتسب به اسرائیل در بامداد جمعه را که ابتدا در رسانه‌های آمریکایی گزارش شد و حتی یک مقام ارشد ایرانی در گفت‌وگو با رویترز تلویحا تأیید کرد رد کردند.
عبدالرحیم موسوی، فرمانده کل ارتش جمهوری اسلامی ایران، گفت: «انفجار صبح امروز در آسمان اصفهان مربوط به تیراندازی سامانه‌های پدافند ضد هوایی به شی‌ء مشکوکی بوده که هیچ خسارت و آسیبی در پی نداشته است.»
او افزود: «کارشناسان مربوطه در حال بررسی ابعاد موضوع هستند، که بعدا اطلاع‌رسانی خواهد شد.»
کیومرث حیدری، فرمانده زمینی ارتش نیز در سخنانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه ۳۱ فروردین در تهران گفت اگر اشیای پرنده «عرض اندام» کنند، مورد آماج پدافند هوایی ما قرار خواهند گرفت.
او با اشاره به حمله منتسب به اسرائیل در سوریه در روز ۱۳ فروردین که به کشته شدن شماری از نظامیان ارشد سپاهی منجر شد، هشدار داد که هر خطای دوباره اسرائیل با «واکنش سخت‌تر ما روبه‌رو خواهد شد».
ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور، هم که به دامغان در استان سمنان سفر کرده روز جمعه در مصلای این شهر در مورد عملیات موسوم به «وعده صادق» سخن گفت، اما به حمله منتسب به اسرائیل در ایران در بامداد جمعه اشاره نکرد.
«وعده صادق» نام حمله موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل در شنبه شب گذشته بود که اسرائیل بر رهگیری ۹۹ درصدی پرتابه‌ها تأکید کرد.
لاوروف: ایران به تشدید بحران علاقه‌مند نیست
وزیر خارجه روسیه گفت کشورش به اسرائیل پیام داده که ایران علاقه‌مند به تشدید بحران نیست و روسیه «انتظار دارد که اسرائیل نیز چنین تمایلی داشته باشد».
در پی حمله بامداد جمعه به اصفهان و احتمالا به تبریز، که دولت و ارتش اسرائیل در برابر آن سکوت کرده و رسانه‌های آمریکایی اسرائیل را عامل آن معرفی کرده‌اند، سرگئی لاوروف گفت: این احساس وجود داردکه اسرائیل و غرب سعی دارند با معرفی ایران به عنوان یک تهدید، توجه‌ها را از عملیات اسرائیل در غزه منحرف کنند.
او افزود: «سرچشمه سرخوردگی‌ها در خاورمیانه ناکامی در تشکیل کشور فلسطین است؛ سابقه مسئله این است که چرا ۷۵ سال است کشور فلسطین تأسیس نشده است.»
رسانه‌های اسرائیلی مانند یدیعوت آخرونوت نوشتند که آقای لاوروف از عبارت «نسل‌کشی در غزه» استفاده کرده است اما خبرگزاری روسی اسپوتنیک که با او گفت‌وگو کرده، ظاهرا این واژه را به کار نبرده است.
رئیس دستگاه دیپلماسی روسیه پیشتر جنگ اسرائیل در غزه علیه گروه افراطی حماس را به جنگ کشورش علیه «نازی‌ها» در اوکراین شبیه دانسته بود.
سرگئی لاوروف در گفت‌وگو با اسپوتنیک این را نیز گفت که «ایران سلاح هسته‌ای ندارد» و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز این امر را تأیید کرده است.
وزیر خارجه ایتالیا: اسرائیل در داخل ایران عملیات پهپادی انجام داد
وزیر خارجه ایتالیا ظهر جمعه در جریان روز سوم از نشست همتایان خود در گروه هفت کشور صنعتی در جزیره کاپری گفت آمریکا در آخرین لحظات اطلاعاتی از اسرائیل در خصوص «حمله پهپادی» بامداد در ایران دریافت کرد.
به گزارش آسوشیتدپرس، آنتونیو تاجانی گفت آمریکا در این حمله دخیل نبوده است.
گفته آقای تاجانی از سوی اسرائیل تأیید نشده است. ارتش و دولت اسرائیل اصولا نسبت به این حمله سکوت کرده‌اند.
در طول هفته گذشته پس از حمله نظامی ایران به اسرائیل در شنبه شب، رسانه‌های آمریکایی تأکید کرده بودند که دولت جو بایدن به اسرائیل گفته که هر نوع واکنش احتمالی خود به ایران را باید به آگاهی آمریکا برساند.
بر اساس گزارش‌ها، لوید آستین، وزیر دفاع آمریکا در گفت‌وگوهایش با یوآو گالانت، همتای اسرائیلی خود، گفته بود که آگاهی پیشاپیش آمریکا از حمله احتمالی اسرائیل به ایران، برای حفظ امنیت نیروهای آمریکایی در منطقه اهمیت دارد.
وزیران خارجه گروه موسوم به جی هفت در بیانیه خود در پایان نشست کاپری ایران و اسرائیل را فراخواندند که از تشدید تنش خودداری کرده و شکیبا باشند.
این گروه تأکید کرد که به کوشش‌های خود برای جلوگیری از تشدید بحران میان ایران و اسرائیل ادامه خواهند داد.
فرمانده پیشین امنیتی اسرائیل: هدف ما تنها رساندن یک پیام به ایران بود
عاموس یادلین، فرمانده اسبق سازمان اطلاعات نظامی ارتش اسرائیل، ظهر جمعه به شبکه کان گفت در حالی که ایران صدها فروند موشک و پهپاد در حمله شنبه شب خود به اسرائیل گسیل کرد، حمله منتسب به اسرائیل در ایران در بامداد جمعه، «تنها رساندن یک پیام» بوده است.
ژنرال ذخیره یادلین یادآور شد براساس منابع غربی، اسرائیل تنها پرتابه‌های محدودی به کار برده تا پیام خود را برساند.
او این را نیز گفت که گسترش درگیری در مقطع فعلی و ایجاد جنگ چندعرصه‌ای در شرایطی که اسرائیل درگیر جنگ غزه است، «تنها در راستای منافع یحیی سنوار، رهبر داخلی و پنهان شده حماس در غزه است».
گروه افراطی حماس از سوی آمریکا و اروپا به عنوان یک گروه تروریستی معرفی می‌شود.
به گفته ژنرال ذخیره یادلین، استفاده محدود از تسلیحات در حمله منسوب به اسرائیل و پاسخ رد حماس به معامله‌ای که آمریکا، مصر و قطر در مذاکرات اخیر دوحه و قاهره پیشنهاد کردند، اکنون به اسرائیل برای گرفتن حمایت آمریکا جهت آغاز حمله زمینی به رفح در جنوب غزه کمک می‌کند.
همچنین ژنرال ذخیره گیورا آیلند که مشاور اسبق امنیت ملی اسرائیل بوده، جمعه به شبکه کان گفت چیزی که جمهوری اسلامی ایران را «هراسان» می‌کند، نه واکنش نظامی، که تشکیل ائتلاف بین‌المللی و منطقه‌ای علیه آن است که در حال شکل‌گیری است.
آقای آیلند افزود حمله منسوب به اسرائیل در ایران «به‌شدت حداقلی» بوده و توان اصلی «بازدارندگی» اسرائیل رهگیری چشم‌گیر اکثریت موشک‌های بالیستیک و تمامی پهپادهای گسیل شده ایران در حمله شنبه شب بود.
به گفته گیورا آیلند، ورود کشورهایی مانند اردن و عربستان به ائتلاف منطقه‌ای پا به پای تشدید تحریم‌های جهانی علیه تهران، نشان انزوای بیشتر عملی جمهوری اسلامی است.