بامداد روز جمعه گزارشهایی از شنیدن صدای انفجار مهیب در اصفهان مخابره شد و به دنبال آن رسانههای آمریکایی به نقل از مقامهای مطلع از حملهً موشکی اسرائیل به هدف یا اهدافی در ایران از جمله یک پایگاه هوایی در نزدیکی اصفهان خبر دادند.
همزمان در سکوت رسانهای مقامهای رسمی در ایران، ویدئوهایی در شبکههای اجتماعی منتشر شد که نشان میداد خودروهای امدادی در بامداد روز جمعه ۳۱ فروردین به سوی پایگاه هشتم شکاری در اصفهان در حال حرکت هستند.
مقامهای ایرانی بهطور رسمی روایت مقامهای آمریکایی را در مورد پرتاب موشک از سوی اسرائیل به ایران تأیید نکردهاند و مدعی هستند پدافند هوایی اصفهان چندین ریزپرنده و شیء مشکوک را هدف قرار دادهاند.
پایگاه هشتم شکاری اصفهان چه اهمیتی دارد و چرا میتواند هدف حمله اسرائیل باشد؟
پایگاه هشتم شکاری ارتش که به پایگاه شهید عباس بابایی هم شهرت دارد، در شمال شرقی شهر اصفهان و در نزدیکی فروگاه اصلی این شهر واقع شده، و پایگاه هوایی مرکزی ایران به حساب میآید.
این پایگاه یکی از ۱۷ پایگاه فعال هوایی ارتش جمهوری اسلامی است که به دلیل قرار داشتن در یکی مرکزیترین نقاط ایران، از آن به عنوان «قلب دفاع هوایی کشور» یاد میشود.
پایگاه هشتم شکاری، میزبان سه گردان شکاری و دو گردان آموزشی از مجموعه گردانهای نیروی هوایی ارتش است؛ از جمله گردان ۸۱ شکاری اف-۱۴، گردان شکاری سوخو ۳۵، و گردان شکاری اف-۷.
این پایگاه قرارگاه اصلی و همچنین مرکز تعمیرات و اورهال اساسی جنگندههای اف-۱۴ تامکت ایرانی است و به دلیل داشتن اسکادرانهای بزرگ تامکت در منطقه شهرت دارد.
جنگندههای اف-۱۴ تامکت، که در اوائل دهه پنجاه شمسی توسط ارتش شاهنشاهی ایران به آمریکا سفارش داده شد و به تدریج از سال ۱۳۵۳ تحویل ایران شد، بخشی از برنامه مدرنسازی نیروی هوایی ایران بود، و تکیه بر قابلیتهای همین جنگندهها در دوران جنگ هشت ساله، به نیروی هوایی ایران یارای رویارویی با نیروی هوای عراق میداد.
از همان زمان، بخشی از راهبردیترین جنگندههای ارتش یعنی جنگندههای اف-۱۴ در این پایگاه قرار دارند و اگر به یاد بیاوریم ایران در حملهٔ موشکی به اسرائیل از جمله یک پایگاه جنگندههای اف-۳۵ را هدف قرار داده بود، هدف گرفتن پایگاه هشتم شکاری در اقدام تلافیجویانه اسرائیل دور از ذهن نیست.
چرا اصفهان؟
در عین حال اصفهان میزبان دو سایت اصلی هستهای ایران یعنی مرکز غنیسازی نطنز و مرکز فرآوری اورانیوم اصفهان (UCF) نیز هست و وجود این دو مرکز هستهای اهمیت راهبردی پایگاه هشتم شکاری را بیشتر میکند.
فرزین ندیمی، تحلیلگر امور دفاعی و امنیتی در مؤسسه واشینگتن، میگوید اصفهان از هر نظر منطقهً حساسی است. علاوه بر مراکز هستهای، پایگاه هشتم هوایی ارتش و پایگاه هوایی بدر سپاه در اصفهان قرار دارد.
مرکز تحقیقات هوافضای شاهد سپاه نیز در اصفهان است، مرکزی که پهپادهای شاهد-۱۳۶ آنجا ساخته میشود و پیشتر هم مورد حمله قرار گرفته بود.
بهگفتهٔ فرزین ندیمی، چندین سایت صنعتی صنایع دفاع در اصفهان واقع شده و همچنین سایتهای موشکی سپاه در جنوب و جنوب شرق اصفهان قرار دارد. با این حال این تحلیلگر امور دفاعی و امنیتی معتقد است اقداماتی که بامداد جمعه در ایران و بهطور خاص در اصفهان انجام گرفت، «با کیفیتی انجام شده که ایران بتواند به نوعی مسئولیت پاسخ دادن را از شانهٔ خود بردارد».
آیا پایگاه هشتم شکاری کاربرد دیگری هم دارد؟
گرچه این پایگاه یکی از پایگاههای هوایی ارتش ایران است، اما در سالهای اخیر یک قرارگاه واکنش سریع برای مقابله با اعتراضات شهری نیز در آن تشکیل شده است.
در این باره در بهمنماه ۱۴۰۰ جانشین فرمانده این پایگاه به وبسایت خبری ایمنا در اصفهان گفته بود که «با توجه به تهدیدات موجود که از جنگ مرزی به شهری رسیده است، نیاز بود پایگاه به عنوان یک یگان نظامی، در راستای کمک به نیروی انتظامی، اقدامی انجام دهد و به همین علت نیروی واکنش سریع در یگان تشکیل شد».
او اذعان کرده بود که هدف از تشکیل این قرارگاه «آمادهباش در صورت وجود تهدید شهری و حفاظت از محیط پیرامونی» است.