نشریه بریتانیایی «اکونومیست» و مؤسسه علوم و امنیت بین‌الملل بر اساس تصاویر تازه ماهواره‌ای گزارش دادند که بعد از حمله منتسب به اسرائیل به پایگاه هشتم شکاری اصفهان، جمهوری اسلامی ایران برای «لاپوشانی حقیقت»، رادار آسیب‌دیده را با یک رادار تازه «تعویض کرد».
این گزارش‌ها مدعی شده‌اند که سامانه دفاع هوایی مستقر در محل با رادار آسیب‌دیده «کار نمی‌کند» و رادار نصب شده از «مُدلی متفاوت» است.
بر اساس این گزارش‌ها، رادار آسیب‌دیده از نوع «توم‌استون» بوده ولی اکنون با رادار «چیزبورد» جایگزین شده که «نمی‌تواند جای آن» را بگیرد.
اکونومیست در گزارش روز چهارشنبه، پنجم اردیبهشت، نوشته که «تعویض رادار برای فریب آمریکا و اسرائیل نیست زیرا این دو کشور خود دارای ماهواره‌های پیشرفته هستند و می‌دانند رادار تازه، یک اقدام پوششی است اما تهران با این کار به حامیان خود امکان می‌دهد تا مدعی شوند که همه چیز عادی است و به این ترتیب از گسترش بحران جلوگیری کند.»
اکونومیست می‌افزاید این اتفاق نشان داد که «اسرائیل حتی بدون ورود به حریم هوایی ایران، می‌تواند به سامانه‌های پدافند هوایی آن و سایت‌های ارزشمندی که این سامانه‌ها مأمور مراقبت از آن‌ها هستند، حمله کند.»
پس از حمله نظامی بی‌سابقه ایران به اسرائیل در نیمه شب ۲۵ فروردین که با شلیک صدها فروند موشک بالستیک و کروز و پرتاب صدها فروند پهپاد انتحاری همراه بود، در حمله متقابلی که رسانه‌های آمریکا آن را به اسرائیل نسبت دادند، سامانه راداری پایگاه هشتم شکاری اصفهان هدف قرار گرفت.
تجهیزات راداری ساخت روسیه مسئول حفاظت از تأسیسات هسته‌ای و نظامی حساس ایران در اصفهان و اطراف آن است.
از حدود ۲۲ سال پیش که به طور علنی فاش شد ایران دارای مرکز هسته‌ای در نظنز است، جمهوری اسلامی تدابیر محافظتی از آن را در برابر حملات احتمالی اسرائیل تقویت کرد و پس از مدتی سامانه راداری اس-۳۰۰ روسیه را در آن فعال کرد.
ایران در واکنش به حمله منتسب به اسرائیل، تنها از مشاهده «سه ریزپرنده» در نزدیکی محل خبر داد اما هنوز هر نوع آسیب به این سامانه را قاطعانه انکار می‌کند. وزیر خارجه جمهوری اسلامی گفته است هنوز شواهدی در دست نیست که اسرائیل اصولاً به ایران حمله کرده باشد.
حملات ایران و اسرائیل به یکدیگر، جهان را نسبت به احتمال وقوع جنگ تمام‌عیار در خاورمیانه و فراتر از آن نگران کرده است.
جایگزینی رادار یک روز پس از حمله منتسب به اسرائیل
کریس بیگرز، یک تحلیلگر تصاویر ماهواره‌ای که پیشتر در آژانس اطلاعات بصری-جغرافیایی وابسته به آژانس اطلاعات ملی آمریکا کار کرده است، به اکونومیست گفت ایران با «انکار و فریب»، یک روز بعد از حمله رادار را تعویض کرد.
به گفته او، پرتابگرهای سامانه نیز در «وضعیت عمودی قرار گرفتند، گویی آماده شلیک هستند تا چنین جلوه داده شود که سایت هنوز فعال است»، اما «تقریباً با اطمینان می‌توان گفت که چنین نیست؛ زیرا دو رادار قابل تعویض با یکدیگر نیستند و سامانه پدافند هوایی با رادار آسیب‌دیده کار نمی‌کند».
این کارشناس افزود که ایران سایر تجهیزات را نیز ظاهراً از «بیم تکرار حمله اسرائیل، از محل خارج کرده است».
همچنین تصاویر به اشتراک گذاشته‌شده توسط مؤسسه علوم و امنیت بین‌الملل نشان می‌دهد که رادار سامانه دفاعی ایران در حمله یادشده «آسیب» دیده است.
این مؤسسه در زمینه آگاهی‌رسانی در امور هسته‌ای به ریاست دیوید آلبرایت، بازرس پیشین هسته‌ای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، فعالیت می‌کند.
تصاویر این مؤسسه متعلق به یک روز قبل و یک روز بعد از حمله منتسب به اسرائیل است.
تا پنجشنبه هفته گذشته چهار پرتابگر موشک و یک پوشش متحرک راداری در محل پایگاه شکاری هشتم اصفهان مستقر بودند اما در تصاویر روز بعد از حمله منتسب به اسرائیل به نظر می‌رسد خودرویی که پوشش متحرک راداری روی آن نصب بود، احتمالاً «آتش» گرفته و نشانههایی از «مایعات اطفای حریق» مشاهده می‌شود.
خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز روز سوم اردیبهشت با استناد به اظهارات کارشناسان و بر اساس تصاویر ماهواره‌ای گرفته‌شده، گزارش داد که ایران برخی تجهیزات سامانه راداری پدافند هوایی را از محل حمله «بیرون» برده و نشانه‌های آتش‌سوزی ناشی از حمله مشهود بوده است.
روزنامه نیویورک تایمز هم روز شنبه نوشته بود خلبانان اسرائیلی پس از اصابت موشک نخست به هدف، «خود موشک دوم شلیک شده را منهدم کردند تا از وارد شدن آسیب شدید به ایران خودداری شود».
به نوشته نیویورک تایمز، اسرائیل اگر می‌خواست می‌توانست به تأسیسات هسته‌ای ایران لطمه بزند اما از این کار جلوگیری کرد تا تنها پیام خود را به ایران رسانده باشد.
دِکِر اِوِلِث، کارشناس مؤسسه آمریکایی مطالعات بین‌المللی میدلبری نیز با استناد به تصاویر ماهواره‌ای با وضوح بالا به اکونومیست گفت حمله موشکی ایران به اسرائیل به‌دلیل (اقدام اسرائیل) در پارازیت انداختن به روی چی‌پی‌اس‌ها یا به خاطر مسافت طولانی که موشک‌ها طی کردند، «دقیق نبود و دقت آن از حمله چهار سال پیش سپاه پاسداران به پایگاه عین‌الاسد عراق نیز کمتر بود».
رهبر جمهوری اسلامی در آغاز این هفته اصابت کردن یا نکردن موشک‌ها به اهداف در اسرائیل را «یک موضوع فرعی» دانست.
