در واپسین ساعات باقیمانده تا برگزاری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری ایران، تلاشها برای افزایش مشارکت و جلب توجه اکثریتی که در دور نخست حاضر به رأی دادن نشدند، ادامه دارد و ستادهای انتخاباتی و حامیان نامزدها با استناد به برخی نظرسنجیها در حال ترغیب به رأی دادن به نامزد مورد حمایت خود هستند.
روز جمعه ۱۵ تیرماه، مسعود پزشکیان نامزد مورد حمایت اصلاحطلبان و سعید جلیلی نامزد اصولگرایان در حالی برای انتخاب نهمین رئیسجمهور ایران رقابت میکنند که در دور نخست رقابتها کمتر از ۴۰ درصد واجدان شرایط پای صندوقهای رأی رفتند.
در این میان همزمان با انتشار برخی نظرسنجیهای مراکز حکومتی که حاکی از پیشتازی مسعود پزشکیان، نامزد اصلاحطلبان، در دور دوم انتخابات چهاردهم ریاستجمهوری است، رئیس ستاد سعید جلیلی، نامزد اصولگرایان، از احتمال بالای پیروزی او در این دور خبر داده است.
موسسه افکارسنجی ایسپا، وابسته به جهاد دانشگاهی، در گزارشی از آخرین نظرسنجی خود که مربوط به روز ۱۳ تیرماه است، اعلام کرد میزان رأی احتمالی مسعود پزشکیان در دور دوم ۴۹.۵ درصد و میزان رأی احتمالی سعید جلیلی ۴۳.۹ درصد پیشبینی میشود.
به گفته این موسسه که زیر نظر دولت است، میزان مشارکت در انتخابات دور دوم ۴۵ درصد پیشبینی میشود و ۴.۸ درصد گفتهاند که هنوز کاندیدای خود را انتخاب نکردهاند که احتمال دارد نامزد آنها تا روز جمعه، ۱۵ تیرماه، مشخص شود.
«اشتباهات» نظرسنجیها
محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات در دولت حسن روحانی و عضو ستاد مسعود پزشکیان، در واکنش به پیشتازی کاندیدای اصلاحطلبان در نظرسنجیها گفته که «موسسات نظرسنجی در دور اول انتخابات اشتباهات فاحشی داشتند و اعتماد مجدد به آمارها و عملکرد آنها نیازمند زمان است. لذا به این آمارها نباید دل بست».
او گفته که «کار پای صندوقهای رأی تمام میشود نه روی کاغذ موسسات نظرسنجی».
محسن منصوری، رئیس ستاد سعید جلیلی، نیز در پستی در شبکه اجتمای ایکس (توئیتر سابق) نوشت که در «دور اول انتخابات نتیجه اکثر نظرسنجیها، دقیق نبود!»
او «دقیقترین» پیشبینی دور اول انتخابات را مربوط به یکی از «دستگاههای اطلاعاتی» عنوان کرد که به گفته آقای منصوری، «با برآورد خوبی درصد مشارکت و آراء کاندیداها را تخمین زد».
رئیس ستاد جلیلی پیشبینی این «دستگاه اطلاعاتی» برای دور دوم انتخابات را پیروزی کاندیدای خود اعلام کرده و گفته که سعید جلیلی «۵۰.۷ درصد» و مسعود پزشکیان «۴۹.۳ درصد» آرا را کسب خواهند کرد.
آقای منصوری اشارهای به نام این دستگاه اطلاعاتی نکرده است. بر اساس قانون انتخابات ریاستجمهوری ایران، هر نامزدی که در دور دوم اکثریت آرا را به دست آورد برنده شناخته میشود.
پست توئیتری محسن منصوری با واکنشهایی روبرو شده و از جمله محمد جواد آذری جهرمی خطاب به او نوشته که «برآورد دستگاههای امنیتی چگونه بهدست شما رسیده است؟ مگر در مرخصی نیستید؟»
او این اقدام را «غیرقانونی» خوانده و گفته که مردم با رأی خود به آن پایان خواهند داد.
گزارش رسانههای ایران حاکی است که بسیاری از مقامهای دولت ابراهیم رئیسی برای تبلیغ سعید جلیلی، مرخصی گرفته و به شهرهای مختلف سفر کردهاند که این موضوع مورد اعتراض نیز قرار گرفته است.
محمود واعظی، رئیس دفتر سابق حسن روحانی رئیسجمهور پیشین ایران در این زمینه گفته که طی چند روز گذشته «برخی از دولتیها با امکانات خود برای یک نامزد خاص تبلیغ میکنند و دهیاران سراسر کشور را جمع کردند و رئیس ستاد انتخاباتی یکی از نامزدها آنجا سخنرانی کرده است».
او از قوه قضائیه و شورای نگهبان خواسته تا «در این خصوص تذکری جدی به دولتیها و نهادهای عمومی بدهند».
انتخابات در ایران با استانداردهای جهانی فاصله بسیاری دارد و اکثریت نامزدها بهدلیل فیلترهای شدید حکومتی از گردونه رقابت حذف میشوند.
قدرت اصلی در جمهوری اسلامی در دست رهبر است و او با استفاده از ابزارها و نهادهایی که در اختیار دارد، سمتوسوی انتخابات و سیاستهای داخلی و خارجی کشور را تعیین میکند.
علی خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه گفت که «اجتماع مردم» در دور دوم انتخابات باید «شوقانگیز باشد»، تا به گفته او «مایه آبرو» و «سربلندی» نظام جمهوری اسلامی شود، و این «توانایی» را پیدا کند که «حرف خودش و نیّات خودش و مقاصد خودش را چه در داخل کشور، چه در مجموعه امتداد راهبردی کشور تحقق ببخشد».
بسیاری از مخالفان جمهوری اسلامی و خانوادههایی که در اعتراضات سال ۱۴۰۱ در واکنش به مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، نزدیکان خود را از دست داده یا آسیب دیدهاند، انتخابات را تحریم کردهاند.