مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری ایران در گزارشی با استناد به نتایج یک نظرسنجی ضمن اشاره به مشکلات جدی در به‌کارگیری سرمایه‌های انسانی هشدار داد که جامعه ایران در حال ورود به فاز «مهاجرت توده‌وار» است.
این مرکز در گزارشی با عنوان «مدیریت مهاجرت به خارج از کشور» نوشت: اکنون در دوره اوج «میل و تصمیم» به مهاجرت به‌ویژه بین نیروی کار دارای مهارت و دارای سرمایه هستیم.
گزارش مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری تاریخ ۱۳ مردادماه جاری را دارد، اما روز پنج‌شنبه، ۲۵ مرداد، مورد توجه رسانه‌ها در داخل کشور قرار گرفته است.
بر اساس این گزارش، جامعه ایران در شرایط خاص مهاجرتی به‌سر می‌برد و جو روانی سنگینی پیرامون میل به مهاجرت در کشور وجود دارد، به گونه‌ای که نیرویی واقعی و عینی زندگی افراد را تحت تأثیر قرار داده است.
این گزارش می‌افزاید که میل و تصمیم به مهاجرت در میان اقشار مختلف از جمله در میان کارگران، ورزشکاران، پزشکان، محققان، کارآفرینان، و سرمایه‌گذاران «تشدید» شده است.
در این پژوهش، دو گروه «پزشکان و پرستاران» و «دانشجویان و فارغ‌التحصیلان» اثرات اقتصادی ناشی از تورم را بر تمایل به مهاجرت خود بیشتر دانسته‌اند.
۷۳ درصد پزشکان و پرستاران و ۵۹ درصد دانشجویان، اثرات تورم را بر تمایل به مهاجرت خود «بسیار زیاد» دانسته‌اند. ۶۳ درصد پزشکان و پرستاران و ۵۱ درصد دانشجویان هم اثرات تحریم را بر تمایل به مهاجرت خود «خیلی زیاد» ارزیابی کرده‌اند.
پزشکان و پرستاران دلیل اصلی مهاجرت خود را نارضایتی از درآمد شغلی، نبود اطمینان به آینده، نبود تعادل بین درآمد و هزینه و بازاری شدن حیطه کاری خود عنوان کرده‌اند.
پیشتر رئیس سازمان نظام پزشکی ایران هشدار داده بود: «خالی شدن کشور از پزشکان جدی است».
در خردادماه سال گذشته هم رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی از دریافت گواهی لازم برای مهاجرت کاری توسط حدود ده هزار متخصص و فوق تخصص در دو سال خبر داده و گفته بود: کشورهای عربی به مقصد اصلی مهاجرت پزشکان ایرانی تبدیل شده است.
بر اساس گزارش مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست جمهوری، در سوی دیگر کارآفرینان و استارتاپ‌ها دلایلی در حوزه نااطمینانی و ناامنی اقتصادی داشته‌اند. ازجمله تحریم‌های اقتصادی، تورم شدید، تغییر نرخ ارز، ناامنی و پیش‌بینی‌ناپذیری نظام اقتصادی، به‌صرفه نبودن تولید، بروکراسی پیچیده و بی‌ثباتی در سیاست داخلی و خارجی. آنها جذاب بودن محیط سرمایه‌گذاری و ثبات کشور مقصد را جزو دلایل خود برای مهاجرت عنوان کرده‌اند.
