ادوارد بی. جانسون، جاسوس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا که پس از حمله انقلابیون به سفارت آمریکا در تهران در سال ۱۳۵۸ برای نجات شش دیپلمات آمریکایی به ایران رفته بود، ۱۹ شهریورماه در ۸۱ سالگی درگذشت.
هویت جانسون تا دهها سال مخفی مانده بود و با نام مستعار «خولیو» شناخته میشد تا وقتی که کتاب خاطرات همکارش تونی مندز دربارهٔ این عملیات منتشر شد و هویت ادوارد جانسون هم علنی شد.
فیلم سینمایی «آرگو» به کارگردانی بن افلک که در اسکار سال ۲۰۱۲ سه جایزه از جمله جایزه بهترین فیلم را دریافت کرد، روایت همین ماجرا بر اساس کتاب تونی مندز است.
در این فیلم، خود بن افلک نقش مندز را ایفا میکند (مندز ژانویه ۲۰۱۹ درگذشت)، با این حال، فیلم آرگو به حضور فرد دومی به جز مندز در عملیات نمیپردازد.
سیآیای در سال ۲۰۲۳ در پادکستی به نام «پروندههای لانگلی» برای اولین بار مأمور دوم را با نام اد جانسون معرفی میکند که متخصص زبانشناسی و عملیات نفوذی بوده است.
اد جانسون در بخشی از مصاحبۀ خود با پادکست سیآیای میگوید: «کار کردن با این شش نفر دشوار بود. آنها برای پنهان کردن اطلاعات، دروغ گفتن، فعالیت مخفیانه و گریز از دستگیری و شرایط خطرناک آموزش ندیده بودند.»
بر اساس بیانیهای که سیآیای که آسوشیتدپرس منتشر کرده، اد جانسون در خانهٔ خود در ویرجینیا و در خواب درگذشته است. او از بیماری ذاتالریه رنج میبرد.
خانوادهٔ آقای جانسون نیز از او به خاطر بر جای گذاشتن «نامی که در راهروهای اطلاعاتی زمزمه میشد» تجلیل کردهاند.
در ۱۳ آبان ۱۳۵۸ و در گیر و دار انقلاب اسلامی ایران، گروهی موسوم به دانشجویان خط امام به سفارت آمریکا در تهران حمله کردند و آن را به تصرف خود درآوردند و کارمندان آمریکایی سفارت را نیز گروگان گرفتند.
از میان کارکنان به گروگان گرفته شده، گروهی ششنفره موفق میشوند از درِ پشت سفارت به خانۀ کن تیلور، سفیر کانادا در ایران، بگریزند و آنجا مخفی شوند.
پس از آن سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا نقشهای برای فراری دادن آنها از تهران طراحی میکند و این شش دیپلمات موفق میشوند با هویت جعلی و گذرنامۀ کانادایی از مرز قانونی ایران در فرودگاه مهرآباد خارج شوند.
طرح و اجرای عملیات نجات این دیپلماتها تا دو دهه جزو اسناد محرمانه در آمریکا به شمار میرفت و تا آن زمان حتی نامی از تونی مندز هم در میان عموم مطرح نبود.
در رویداد حمله به سفارت آمریکا در تهران و اشغال آن در ۱۳ آبان ۱۳۵۸، دانشجویان موسوم به «پیرو خط امام»، ۵۲ دیپلمات و شهروند آمریکایی را بهمدت ۴۴۴ روز گروگان گرفتند.
این ماجرا که روحالله خمینی نیز از آن بهطور قاطع حمایت کرد، به قطع روابط دیپلماتیک ایالات متحده و جمهوری اسلامی ایران و شروع تخاصمی میان دو کشور منجر شد که پیوسته تشدید شده است.