رئیسجمهور آمریکا با استقبال از سقوط بشار اسد و سابقه «اقدامات تروریستی و نقض حقوق بشر» برخی گروههای شورشی، نسبت به آینده سوریه ابراز نگرانی کرده است.
جو بایدن روز یکشنبه ۱۸ آذر و بعد از جلسه با گروه امنیت ملی خود، طی سخنرانی در کاخ سفید اعلام کرد برخی از گروههای شورشی که بشار اسد را سرنگون کردند، «سابقه شومی در زمینه تروریسم» دارند و واشنگتن ارزیابی خواهد کرد آیا آنها مواضع خود را معتدل کردهاند یا خیر.
ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۸ رسماً گروه اسلامگرای «هیئت تحریر الشام» سوریه را که نقش اصلی در سرنگونی بشار اسد داشته، بهعنوان یک سازمان تروریستی معرفی کرد و اتحادیه اروپا، بریتانیا، ترکیه و شمار دیگری از کشورها نیز این گروه را در فهرست تروریستی خود قرار دادهاند.
این گروه و متحدانش طی ۱۱ روز با حمله به شهرهای مختلف سوریه زمینه ساز سقوط حکومت بشار اسد شدند.
این شورشیان مسلح شامگاه شنبه خبر داده بودند که بدون هیچگونه مقاومتی وارد دمشق، پایتخت سوریه، شدند و در پی انی تحولات بشار اسد از سوریه خارج شد.
شامگاه یکشنبه رسانههای روسیه اعلام کردند رئیسجمهور مخلوع سوریه وارد مسکو شده و روسیه به او و خانوادهاش «به دلایل بشردوستانه» پناهندگی اعطا کرده است.
رئیسجمهور ایالات متحده در سخنرانی شامگاه یکشنبه خود گفت این کشور اظهارات اخیر شورشیان را که نشاندهنده تعدیل مواضع آنهاست، مد نظر دارد، اما یادآوری کرد که «برای ما اقدامات آنها مهم است».
القاعده یا جبههالنصره که خاستگاه اولیه «هئیت تحریرالشام» بودند، مسیحیان و اقلیتها را سر میبریدند و مرتکب جنایات گستردهای علیه آنها شده بودند. اما رهبران کنونی این گروه بارها گفتهاند که از القاعده فاصله گرفته و حافظ حقوق اقلیتهای مذهبی و قومی خواهند کرد.
رئیسجمهور آمریکا در ادامه گفته است سقوط ناگهانی دولت سوریه تحت رهبری بشار اسد یک «عمل بنیادی عدالت» پس از دههها سرکوب است، اما این وضعیت همچنین «لحظهای از خطر و عدم قطعیت» برای خاورمیانه را رقم زده است.
بایدن اقدامات ایالات متحده و متحدانش برای تضعیف حامیان سوریه، شامل روسیه، ایران و حزبالله، را عامل تحولات سوریه دانست و گفت برای اولین بار این کشورها دیگر قادر به دفاع از حکومت بشار اسد نبودند.
او افزود: «رویکرد ما توازن قدرت در خاورمیانه را تغییر داده است.»
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، روز چهارشنبه گفته بود پیشرفتهای سریع گروه اسلامگرای «هیئت تحریر الشام» در سوریه نشان میدهد که حامیان بشار اسد، شامل روسیه، ایران و شبهنظامیان حزبالله لبنان، مشغول مسائل دیگری هستند و «حواس آنها» از مسائل سوریه «پرت شده است.»
پیشتر دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب آمریکا، نیز گفت ایران و روسیه به عنوان حامیان بشار اسد، علاقهای به ادامه حمایت از او نداشتند و اسد «فرار کرد».
او که قرار است در ۲۰ ژانویه به مقام ریاستجمهوری برسد، افزود که روسیه و ایران، دو حامی اصلی اسد، «در حال حاضر در وضعیت ضعیفی قرار دارند؛ یکی به دلیل اوکراین و اقتصاد ضعیف، و دیگری به دلیل اسرائیل و موفقیتهای نظامی آن».