رئیسجمهور روسیه در نخستین موضعگیری علنی خود در مورد سقوط حکومت بشار اسد در سوریه، گفت که این کشور «چهار هزار نیروی جنگی» جمهوری اسلامی ایران را از سوریه خارج کرد و سقوط اسد به معنی «شکست روسیه نیست».
ولادیمیر پوتین روز پنجشنبه ۲۹ آذر در نشستی خبری که هر سال در آخرین روزهای سال میلادی برگزار میکند، تلاش برخی برای «مقصر دانستن» روسیه در اتفاقات سوریه را نیز «نادرست» خواند.
بهگفتهٔ او، کشورش «به درخواست تهران» چهار هزار نیروی نظامی ایرانی را از سوریه خارج کرد.
پوتین افزود که ایرانیها قبلا از ما میخواستند در «انتقال واحدهایشان به سوریه به آنها کمک کنیم و این بار خواستند آنها را خارج کنیم».
این نخستینبار است که چنین رقمی در مورد حضور نیروهای نظامی ایرانی در سوریه تا آخرین روزهای حکومت اسد منتشر میشود.
جمهوری اسلامی ایران در طول ۱۳ سال جنگ داخلی سوریه تنها مدعی حضور شمار اندکی «مستشاران نظامی» خود «بر اساس توافق نظامی با سوریه» شده بود و در روزهای پایانی حکومت اسد نیز گفته بود شماری «زائر سرگردان» را از سوریه خارج کرد.
روسیه از سال ۲۰۱۵، در چهارمین سال جنگ داخلی سوریه، برای کمک عملی به بقای حکومت بشار اسد در سوریه وارد درگیریهای این کشور شد و در آخرین روزهایی نیز که شورشیهای سوری از ادلب به سوی دمشق حرکت کردند، به بمباران مخالفان دولت اسد ادامه داد.
پوتین در نشست خبری خود گفت کشورش وارد سوریه شد تا مانند افغانستان به «یک منطقه تروریستی» تبدیل نشود و «در مجموع، به هدف خود دست یافته است».
کرملین چند روز پس از فرار بشار اسد به روسیه اعلام کرده بود که ولادیمیر پوتین به او و خانوادهاش موقعیت پناهندگی داده است.
آقای پوتین در کنفرانس مطبوعاتی گفت هنوز بشار اسد را ملاقات نکرده ولی قصد دارد «به زودی» با او دیدار کند و از اسد در مورد سرنوشت خبرنگار آمریکایی ناپدیدشده در سوریه سؤال کند، چرا که اسد «بهطور یقین» در این باره اطلاعات دارد.
اشاره پوتین به آستین تایس بود که ۱۲ سال پیش در سوریه ناپدید شد و آمریکا بعد از فروپاشی حکومت بشار اسد، تلاش برای یافتن این شهروند خود را از سرگرفته است.
آقای اسد در بیانیهای که ۸ روز پس از خروج از کشورش منتشر کرد، مدعی شد که قصد فرار و «خیانت» به میهن خود را نداشت و از دمشق به پایگاه نظامی روسها در حمیمیم در غرب کشور رفته بود و در راه دید که نیروهای ارتش سوریه تمامی مواضع خود را رها کرده و هنگامی که پایگاه روسی «مورد حمله پهپادی» قرار گرفت، از مسکو دستور آمد که پایگاه تخلیه شد و روسها «او را هم خارج کردند».
ولادیمیر پوتین در نشست خبری گفت کشورش مایل است دو پایگاه هوایی و دریایی روسیه در سوریه کماکان فعال باشد و «مشتاق است» (شورشیان به قدرت رسیده) امنیت این دو پایگاه را «تضمین کنند» اما هنوز باید ارزیابی کند که در وضعیت جدید تا چه حد به این پایگاهها نیاز دارد.
احمد الشرع، ملقب به ابومحمد الجولانی، فرمانده «هیئت تحریر شام»، گروه عمدهای که نیروهایش با پیشروی در طول ۱۱ روز موجب سقوط حکومت ۵۴ ساله حافظ و بشار اسد شدند، برای حفظ رابطه با روسیه، با وجود حمایت فعالانه مسکو از بشار اسد، چراغ سبز نشان داده است.
پایگاه دریایی طرطوس و پایگاه هوایی حمیمیم تنها پایگاههای نظامی روسیه در خارج از حوزهٔ سرزمینهایی هستند که روزگاری شوروی نامیده میشد و لذا، برای فعالیتهای نظامی روسیه در آفریقا و خاورمیانه نقش کلیدی دارند.
ولادیمیر پوتین گفت برای حفظ این دو پایگاه، روسیه با «همه کسانی که اوضاع را در کنترل دارند، و با همه کشورهای منطقه رابطه برقرار کرده و اکثر آنها گفتهاند که علاقمند به ادامه استقرار پایگاههای نظامی ما در آنجا هستند».
پوتین ادعاهای خود دربارهٔ اوکراین را تکرار کرد
ولادیمیر پوتین که کشورش در دو سال و ۱۰ ماه اخیر به اوکراین حمله کرده و بخشهای وسیعی از ۴ استان اوکراین را به خاک خود منضم کرده، در نشست خبری مسکو مدعی شد که روسیه «قدرت و ابزار کافی برای احیای تمام سرزمینهای تاریخی خود را دارد».
او اظهار داشت که الحاق این مناطق به روسیه «با سرعت خوب در حال پیشرفت است و این سرزمینها به خودکفایی رسیدهاند».
به گفته پوتین، کشورش «قطعاً» نیروهای اوکراین را نیز از منطقه کورسک در روسیه «بیرون خواهد کرد».
سخنان رئیسجمهور روسیه در حالی است که ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، از روز چهارشنبه ۲۸ آذر برای گفتوگو با دبیرکل ناتو و دیدار با مقامات بلندپایه اروپایی به بروکسل، مقر ناتو و اتحادیه اروپا رفته است.
اما اظهارات رئیسجمهور روسیه در نشست خبریاش در مسکو در این راستا بود که نشان دهد شتابی برای خاتمه جنگ در اوکراین ندارد. او گفت «ما هر روز در حال تسلط بر قلمرو بیشتر هستیم و به جلو حرکت میکنیم».
او بر استفاده از نوع جدید موشک روسی اورشنیک نیز که حامل کلاهک غیرهستهای اما سریعتر با بردی طولانیتر است، تأکید کرد و در یک لفاظی تحریکآمیز به طعنه گفت اگر کارشناسان غربی مدعی توان سرنگون کردن آن هستند، هدفی را برای انهدام تعیین کنند؛ «مثلا در کییف» و همه توان دفاع هوایی و موشکی خود را به آنجا برده و «ما هم آمادهٔ آزمایش موشکمان در آنجا هستیم».
اظهارات آقای پوتین در مورد توان موشک «صد درصد تازه» روسیه در حالی مطرح شده که اسرائیل ۴ سامانه دفاع هوایی روسی اس ۳۰۰ مستقر در ایران را در عملیات اخیر نظامی اخیر منهدم کرده و مقامات امنیتی اسرائیل به رسانههای کشورشان گفتند این امر یک «افتضاح» نیز برای روسیه بود و کشوری در دنیا دیگر مشتاق خرید این سامانههای روسی نخواهد بود.
اعلام آمادگی پوتین برای دیدار با ترامپ
ولادیمیر پوتین در کنفرانس خبری خود برای دیدار با دونالد ترامپ هم ابراز آمادگی کرد اما گفت ۴ سال است با او صحبتی نکرده و از برنامه تازهای برای دیدار در آینده نزدیک هم خبری ندارد ولی در صورت دیدار «پیشنهادهایی» دارد.
رئیسجمهور منتخب، این هفته تأکید کرد که از دیدن تصاویر کشتههای بسیار در جنگ روسیه و اوکراین تکان خورده و این جنگ باید تمام شود.
رئیسجمهور روسیه در نشست خبری مسکو به گرانی کالاها و خدمات در کشورش در نتیجه جنگ اشاره کرد و وجود مشکلاتی ناشی از تورم را تأیید کرد اما گفت افزایش قیمتها پیامد تحریمها است هرچند که «مسئولان روسیه» نیز کوتاهیهایی کردهاند. او با این حال مدعی شد که اقتصاد روسیه در دو سال اخیر ۸ درصد رشد کرده است.
هزینههای نظامی روسیه به دلیل جنگ در اوکراین در سال جاری میلادی به بالاترین میزان خود پس از دوران شوروی رسید و مسکو درنظر دارد که این هزینهها را در سال میلادی پیش رو به ۱۳۰ میلیارد دلار افزایش دهد که معادل بیش از ۶ درصد تولید ناخالص داخلی این کشور است.