درگذشت اولين دبير کل و يكي از بنيانگذاران سازمان کشورهاي صادر کننده نفت (اوپك)

بهمن باستاني (راديو فردا): جمعه گذشته يکي از چهره هاي برجسته تاريخ معاصر ايران در سن 96 سالگي در لندن درگذشت. دکتر فواد روحاني. او از بنيانگذاران سازمان کشورهاي صادر کننده نفت (اوپک) و اولين دبير کل آن بود. به گزارش همکارم شهران طبري نام فواد روحاني به جهان نفت محدود نمي شود: شهران طبري(راديو فردا): درباره شخصيت برجسته فواد روحاني بهتر است از گوشه اي از نوشته دکتر عباس ميلاني، استاد دانشگاه استنفورد را در شرح احوال او نقل کنم که از هر سخني گوياتر است. او مي نويسد: فواد روحاني درگذشت و با مرگش ايران يکي از فرزانگان فرهيخته خود را از دست داد، هر چند سالها بود در ايران ديگر از وجود پر تجربه و پر فضل و پر انصافش بهره نمي گرفتند. او در عرصه هايي سخت گوناگون فعاليت مي کرد. مهمتر از همه به تحسين وتعريف دوست و دشمن فواد روحاني انساني به راستي شريف و درستکار بود. نه تنها مبادي آداب که مبادي اخلاقي سخت والا بود. در همه حال موضع و منظرش ايران و منافع ايران بود. سوداي قهرمان پروري و قهرمان پرستي نداشت. در يک کلام از نوادر روزگار بود و نشان ادبار زمانه و تنگ نظري جمهوري اسلامي از جمله اين واقعيت بود که چنين شخصيتي واپسين سالهاي عمرش را به اجبار با غم غربت گذراند. انبانش را که بيشتر از چيزي جز يک خانه و کتابخانه اي از کتب و صفحات موسيقي نبود مصادره کردند. کتابهايش که به يک يکشان دلبستگي داشت به غارت مشتي غوغاگر رفت و اتاقي را که زماني دفتر کار و کتابخانه اش بود، به سلماني بدل کردند. دکتر پرويز مينا که خود از استادان و کارشناسان برجسته جهان نفت است، از دوست و همکار خود فواد روحاني چنين ياد مي کند: دکتر پرويز مينا(استاد و کارشناس نفت ): آقاي فواد روحاني در سال 1907 در تهران به دنيا آمد. تحصيلاتشان را اول در رشته حقوق بين الملل در لندن گرفتند ودکتراي حقوق بين الملل را از دانشگاه پاريس. خدمت ايشان در صنعت نفت ايران در واقع از زمان شرکت سابق نفت انگليس-ايران شروع شد، در سال 1938 که ايشان به عنوان مشاور حقوقي براي آن شرکت کار ميکردند تا زماني که نفت ملي شد. پس از ملي شدن تا تاسيس شرکت ملي نفت ايران، ايشان جزء اولين مديران شرکت نفت ايران بودند. مدير حقوقي و سمت قائم مقام رئيس هيئت مديره شرکت ملي نفت هم به عهده ايشان بود تا سال 1964. البته در سال 1961 وقتي که سازمان کشورهاي صادر کننده نفت (اوپک) تشکيل شد، ايشان اولين دبير کلي بودند که از سوي سازمان کشورهاي عضو اوپک انتخاب شدند. ماموريت پيدا کردند که دبيرخانه و سازمان اوپک را در ژنو تاسيس کنند. ايشان 4 سال در اين سمت بودند و پايه گذار تمام تشکيلات و سازمان و دبير خانه اوپک آقاي فواد روحاني هستند. پس از خاتمه ماموريتشان در اوپک در سال 1965 به سمت اولين دبيرکل سازمان عمران منطقه اي که بين ترکيه، ايران و پاکستان بوجود آمد، ايشان ماموريت پيدا کردند که دبيرخانه اين سازمان را در تهران تاسيس کنند و تشکيلات و سازمان اين موسسه را بوجود بياورند. در اين سمت تا 69 انجام وظيفه مي کردند و در خلال اين مدت هم در دانشگاه کلميبيا در نيويورک رشته هاي ادبيات و تاريخ ايران را تاسيس کردند. البته ايشان به عنوان کارشناس معتبر حقوقي در دنيا شناخته شده بودند به طوري که در سطح جهان از ايشان در مواقع مختلف وقتي اختلافي بين شرکتها نفتي و دولتي جهان سوم بود استفاده مي شد. به طوري که سازمان ملل 12 سال به ايشان ماموريت دادند به کشورهايي که گرفتاريهايي داشتند از لحاظ مقررات و قوانين و قرار دادهاي نفتي، آقاي فواد روحاني به اين کشورها مسافرت مي کردند و اين مقررات و قراردادها را تنظيم مي کردند. در سال 1973 تا 1979 از طرف بانک جهاني به سمت داور تعيين شدند براي حل اختلافاتي که بين شرکتهاي بين المللي و دولتها در امور صنتعي پيش مي آمد. البته بايد توجه داشته که آقاي فواد روحاني فقط يک متخصص در امور بين المللي حقوقي نبودند، بلکه محقق و مورخ برجسته اي بودند که آثار فراواني از خودشان به جاي گذاشتند. وي علاوه بر اين که به زبان فارسي يک نويسنده صاحب قلمي بودند، به زبانهاي انگليسي، فرانسه، ايتاليايي وعربي تسلط کامل داشتند. زبانهاي کلاسيک مثل لاتين را هم خوب مي دانستند. جمعه گذشته يکي از چهره هاي برجسته تاريخ معاصر ايران، دکتر فواد روحاني از بنيانگذاران سازمان کشورهاي صادر کننده نفت، اوپک و اولين دبير کل آن در سن 96 سالگي در لندن درگذشت. دکتر عباس ميلاني، استاد دانشگاه استانفورد در شرح احوال او او مي نويسد: فواد روحاني درگذشت و با مرگش ايران يکي از فرزانگان فرهيخته خود را از دست داد، هر چند سالها بود در ايران ديگر از وجود پر تجربه و پر فضل و پر انصافش بهره نمي گرفتند. دکتر پرويز مينا از استادان و کارشناسان برجسته نفت درمورد دکتر فواد روحاني، در مصاحبه با راديو فردا، مي گويد: پس از ملي شدن تا تاسيس شرکت ملي نفت ايران، ايشان جزء اولين مديران شرکت نفت ايران بودند. مدير حقوقي و سمت قائم مقام رئيس هيئت مديره شرکت ملي نفت هم به عهده ايشان بود تا سال 1964. البته در سال 1961 وقتي که سازمان کشورهاي صادر کننده نفت (اوپک) تشکيل شد، ايشان اولين دبير کلي بودند که از سوي سازمان کشورهاي عضو اوپک انتخاب شدند. دکتر مينا مي گويد: وي علاوه بر اين که به زبان فارسي يک نويسنده صاحب قلمي بودند، به زبانهاي انگليسي، فرانسه، ايتاليايي وعربي تسلط کامل داشتند. زبانهاي کلاسيک مثل لاتين را هم خوب مي دانستند.