به رغم اينکه گزارش سازمان های اطلاعاتی آمريکا حاکی است که ايران از ساخت سلاح هسته ای دست کشيده است، بريتانيا و فرانسه خواهان افزايش فشارها بر ايران شدند.
آخرين گزارش سازمان ملی برآوردهای امنيتی آمريکا – National Intelligence Estimate – حاکی است که جمهوری اسلامی ايران تا سال ۲۰۰۳ ميلادی در تلاش بوده تا سلاح هسته ای توليد کند، اما اين تلاش در همان سال متوقف شده است.
اين سازمان گزارش خود را بر اساس رشته اطلاعاتی که از ۱۶ سازمان امنيتی آمريکا جمع آوری کرده، تنظيم کرده است و در گزارش دو سال پيش خود تاکيد کرده بود که ايران به دنبال ساخت سلاح هسته ای است.
اين گزارش با استقبال تهران رو به رو شده و يکی از مقام های ارشد آژانس بين المللی انرژی هسته ای نيز آن را تاييدی بر مواضع آژانس خوانده است که پيش از اين گفته بود، ايران «تهديدی فوری» به شمار نمی رود.
واکنش اروپا و چين
سخنگوی گوردون براون، نخست وزير بريتانيا روز سه شنبه گفت که برنامه هسته ای ايران، کماکان يک «تهديد امنيتی جدی» است.
- «ما نيازمند ارزيابی جزئيات اين گزارش هستيم. اما در کل، معتقديم که اين گزارش حقانيت ما را از اينکه نگران دستيابی ايران به سلاح هسته ای بوديم، ثابت می کند.»
به گزارش خبرگزاری فرانسه، مايکل الم، با اشاره نتايج گزارش سازمان ملی برآوردهای امنيتی آمريکا گفت: «ما نيازمند ارزيابی جزئيات اين گزارش هستيم. اما در کل، معتقديم که اين گزارش حقانيت ما را از اينکه نگران دستيابی ايران به سلاح هسته ای بوديم، ثابت می کند.»
وی افزود: «اين گزارش همچنين نشان می دهد که برنامه تحريم ها و فشارهای بين المللی تاثيراتی داشته اند. همچنين نشان می دهد که آنها قصد [ساخت سلاح هسته ای] را داشته اند و خطر دستيابی ايران به سلاح هسته ای، همچنان به عنوان يک مساله جدی پا برجا است.»
فرانسه نيز روز سه شنبه از قدرت های جهان خواست تا «فشار بر ايران را حفظ کنند» و تاکيد کرد که گزارش اطلاعاتی تازه، موضع اين کشور را در قبال برنامه هسته ای ايران، تغيير نمی دهد.
پاسکال آندريانی، سخنگوی وزارت امور خارجه فرانسه در جمع خبرنگاران گفت: «اين طور به نظر می رسد که ايران وظايف بين المللی خود را تمام و کمال اجرا نمی کند.»
همچنين فرانک والتر- اشتاين ماير، وزير امور خارجه آلمان در بيانيه ای اعلام کرد که اين گزارش، تاييد کرد که سياست «تشويق و فشار» جامعه بين المللی تاکنون به نتيجه رسيده است.
همزمان چين به عنوان يکی از اعضای دايمی شورای امنيت که تاکنون با صدور سومين قطعنامه تحريم ايران مخالفت کرده بود، اعلام کرد که گزارش اخير، تاثيری بر موضع اين کشور نداشته است.
قين گنگ، سخنگوی وزارت امور خارجه چين، ساعاتی پيش از مذاکره وزرای امور خارجه چين و آمريکا درباره برنامه هسته ايران، گفت که اين کشور از حل مناقشه هسته ای ايران از مسير ديپلماتيک حمايت می کند و خواهان خاورميانه ای «آرام، باثبات و در صلح» است.
وی اقدامات شورای امنيت را در اين زمينه، «اقداماتی صلح آميز برای يافتن راه حلی صلح آميز» توصيف کرد.
استقبال ايران
از سوی دیگر، ايران روز سه شنبه ضمن استقبال از گزارش اخير، اعلام کرد که اين گزارش را سندی مبنی بر صلح آميز بودن برنامه هسته ای خود می داند.
منوچهر متکی، وزير امور خارجه ايران به راديوی دولتی جمهوری اسلامی گفت: «طبيعتا ما از اينکه کشورهايی که در گذشته پرسش ها و ابهاماتی در اين پرونده داشته اند و اکنون نگاه خود را به شکلی واقع بينانه تصحيح می کنند، استقبال می کنيم.»
آقای متکی افزود: «صلح آميز بودن فعاليت های هسته ای ايران در حال شفاف شدن برای جهانيان است.»
اين گزارش در رسانه های داخلی نيز بازتابی گسترده داشته و خبرگزاری جمهوری اسلامی ايران، ايرنا، آن را «اعتراف سازمان های اطلاعاتی آمريکا مبنی بر صلح آميز بوده فعاليت های هسته ای ايران» توصيف کرده است.
اين خبرگزاری همچنين مدعی است که گزارش اخير، يک گزارش «محرمانه» بوده و اطلاعاتی از آن به بيرون «درز کرده است.»
- «صلح آميز بودن فعاليت های هسته ای ايران در حال شفاف شدن برای جهانيان است.»
علاء الدين بروجردی، رييس کميسيون امنيت ملی و سياست خارجی مجلس شورای اسلامی به خبرگزاری ايرنا گفت که اين گزارش، اظهارات مقام های ايرانی را مبنی بر صلح آميز بودن برنامه هسته ای تهران، تاييد کرده است.
واکنش منفی اسراييل
اهود باراک، وزير دفاع اسراييل، روز سه شنبه در واکنش به اين گزارش گفت که سازمان اطلاعاتی اين کشور، همچنان معتقد است که ايران به دنبال ساخت سلاح هسته ای است.
به گزارش خبرگزاری رويترز، اين مقام اسراييلی ضمن زير سئوال بردن نتايج گزارش سازمان های اطلاعاتی آمريکا گفت: «اين موضوع که ايران برای مدتی در سال ۲۰۰۳ برنامه ساخت سلاح هسته ای خود را متوقف کرده، ظاهرا درست است. اما از نظر ما، از آن به بعد هم ظاهرا برنامه ادامه يافته است.»
وی با بيان اينکه اسراييل با گزارش هايی از اين دست از سوی آمريکا، «کاملا آشنايی» دارد، افزود: «اختلاف نظر هايی درباره تحقيقات مختلف و سازمان های مختلف در سراسر جهان در اين زمينه وجود دارد. تنها زمان نشان خواهد داد که حق با چه کسی بوده است.»
اهود باراک، رهبر حزب کارگر اسراييل است که زمانی فرماندهی ارتش و نخست وزيری اين کشور را نيز به عهده داشته است.
اسراييل از جمله کشورهايی است که از افزايش تحريم ايران در چارچوب قطعنامه های شورای امنيت، شديدا استقبال می کند و تل آويو می گويد که ترجيح می دهد، مناقشه بر سر برنامه هسته ای ايران، از راه مسالمت آميز ديپلماتيک حل و فصل شود.
شهرام چوبين، مدير موسسه مطالعات استراتژيک در ژنو نيز در همين زمينه به راديو فردا گفت: «انتشار برآورد اخير سازمان های اطلاعاتی آمريکا، توسل به گزينه نظامی را کاهش می دهد و بازارگرمی تهديدات هسته ای از سوی ايران را زير سئوال می برد.»