جیهان سادات، همسر محمد انور سادات رئیسجمهور فقید مصر میگوید، زمانی که سادات به قدس/اورشلیم سفر کرد، حس کردم که این سفر به قتل او منتهی خواهد شد.
روزنامه عراقی الزمان، به مناسبت سالگرد ششم اکتبر ۱۹۷۳ با جیهان سادات گفتوگو کرده است. روزی که مصر آن را به مناسبت پیروزی در جنگ با اسرائیل جشن میگیرد.
کمی بیش از چهار سال پس از جنگ ششم اکتبر، سادات در ۱۹ نوامبر ۱۹۷۷ به اسرائیل سفر کرد و رهبران وقت اسرائیل از جمله مناخیم بگین، نخستوزیر اسرائیل، از او در فرودگاه «بن گوریون» در تلآویو استقبال کردند.
ساعاتی بعد، انور سادات در پارلمان اسرائیل به سخنرانی پرداخت. او در این سخنرانی که بسیاری از کارشناسان و دولتمردان وقت در اروپا، آمریکا و خاورمیانه آن را نقطه عطفی برای چرخش به سوی صلح در روند بحران میان اعراب و اسرائیل میدانند گفت، صلح در خاورمیانه ممکن است اما نیازمند به رهبران شجاع است.
دیدار سادات از اسرائیل زمینهساز امضای پیمان صلح میان مصر و اسرائیل در ۱۷ سپتامبر ۱۹۷۸ در کمپ دیوید آمریکا شد که با میانجیگری دولت وقت آمریکا به ریاست جمهوری جیمی کارتر انجام شد.
سفر سادات به اسرائیل و امضای پیمان صلح با این کشور، البته باعث روگردانی بسیاری از کشورهای عرب و سازمان آزادیبخش فلسطین به رهبری یاسر عرفات از مصر شد.
در چند کشور عرب از جمله لبنان دفاتر هواپیمایی مصر و نمایندگیهای سیاسی این کشور به آتش کشیده شد. بسیاری از کشورهای عرب روابط دیپلماتیک خود را با مصر قطع کرده یا به حالت تعلیق درآوردند و به درخواست حسن البکر، رئیسجمهور وقت عراق، مقر «اتحادیه عرب» از قاهره به تونس منتقل شد.
پس از گذشت ۴۶ سال از جنگ ۱۹۷۳، بسیاری از رسانههای امروز مصر از انور سادات به عنوان «مرد جنگ و صلح» یاد میکنند.
جیهان سادات در پاسخ به این پرسش که آیا شما پیشاپیش از حمله مصر به اسرائیل در ششم اکتبر خبر داشتید، میگوید خیر اما حس میکردم قرار است اتفاقی بیفتد. سادات به من درباره امور نظامی چیزی نمیگفت و من هم در این مورد دخالتی نمیکردم، همانطور که او در کار منزل دخالت نمیکرد.
او ادامه میدهد سادات تنها شب پیش از آغاز حمله در قصر قاهره ماند و جنگ که شروع شد به من تلفن زد و خواست نگران نباشم و اطمینان داد ما پیروز خواهیم شد. جیهان سادات میافزاید، او درباره سفرش به اسرائیل میگفت، هیچ جنگی بیپایان نیست و مصلحت همه اعراب و فلسطینیها در پایان دادن به جنگ است. در آن زمان این موضوع را بسیاری از کشورهای عرب درک نکردند.
جیهان سادات میگوید، در روزی که قتل سادات روی داد من حسی غریب و دلشوره زیادی داشتم. وزیر وقت کشور آمد و گفت اطلاعاتی دارد که گروهی از افراطیون از جمله عبود الزمر (افسر ضد اطلاعات ارتش مصر و رهبر فکری خالد استانبولی قاتل سادات و بقیه گروه او) آموزشهایی برای ترور سادات دیدهاند. او در آن روز به سادات پیشنهاد کرد جلیقه ضد گلوله بپوشد اما سادات نپذیرفت و گفت، سرنوشت دست خداست، اگر خدا بخواهد کشته شوم، از جلیقه ضد گلوله هم کاری ساخته نیست.
از جیهان سادات پرسیده میشود، آیا این اشتباه سادات نبود که فضای آزادی برای گروههای افراطی اسلامی و اخوان المسلمین فراهم آورد؟ او پاسخ میدهد، سادات میخواست آنها در فضایی آزاد به طور سالم فعالیت کنند اما معلوم شد آنها در پی قدرت هستند، همان طورکه پس از قتل سادات در خانههای آنها مخازن اسلحه و مهمات کشف شد.
بسیاری از تاریخنگاران مصری که درباره دوران ریاست جمهوری محمد انور سادات آثاری منتشر کردهاند میگویند، آزادی عمل گروهها و سازمانهای اسلامی در دوران او، اقدامی برای مقابله با گروهها و احزاب چپگرا و کمونیست بوده است.
جیهان سادات در مورد اعطای بزرگترین نشان ملی مصربه محمد انور سادات که در دوران ریاست جمهوری محمد مرسی (از رهبران اخوان المسلمین) به خانواده سادات داده شد، ابرازخوشحالی میکند اما میگوید، این خوشحالی به ناراحتی تبدیل شد وقتی دیدم در مراسم مربوطه عبود الزمر از قاتلان سادات نیز حضور دارد. او میافزاید، اعطای این نشان در واقع اقدام ارتش مصربود که در آن زمان عبدالفتاح السیسی، رئیسجمهور کنونی مصر، فرماندهی آن را برعهده داشت.
جیهان سادات میگوید، سیسی و سادات شباهتهای بسیاری دارند ازجمله این شباهتها دینداری آنها، عشق آنها به وطن و آمادگیشان برای هرگونه فداکاری و از خود گذشتگی در راه میهن است.