بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، با اشاره به اشتراک نظر دولتهای عربی منطقه خاورمیانه و اسرائیل در مورد ایران، یادآور شده که در این زمینه اتحادی میان کشورش و کشورهای عربی در حال شکلگیری است.
نخستوزیر اسرائیل که به بریتانیا سفر کرده، گفته است که نظرات و هشدارهایی که او در مورد ایران علناً بیان میکند، همان حرفهایی است که رهبران کشورهای بسیاری بهویژه دولتهای عرب و اسلامی در خاورمیانه در پشت درهای بسته نیز میگویند، ولی آنها میخواهند که اسرائیل این نظرات را بیان کند.
با وجود این، به گفته آقای نتانیاهو، کشورهای عرب اکنون درک کردهاند که اسرائیل، متحد آنها است و این اتحاد در حال شکلگیری است.
اندیشکده چتم هاوس در لندن جمعه دوازدهم آبان به مدت ۷۵ دقیقه میزبان بنیامین نتانیاهو در سفر رسمی چهار روزه او به بریتانیا بود. فیلم سخنان آقای نتانیاهو در وبسایت این اندیشکده در دسترس است.
آقای نتانیاهو به دعوت همتای بریتانیاییاش ترزا می و به مناسبت یکصدمین سال «اعلامیه بالفور» از پنجشنبه ۱۱ آبان به لندن سفر کرده تا خانم می «افتخار» بریتانیا به شکلگیری کشور اسرائیل را شخصاً به گوش نخست وزیر اسرائیل برساند.
اما نخستوزیر اسرائیل در دیدار پنجشنبه با خانم می و همچنین در سایر ملاقاتها و حضور روز جمعهاش در چتم هاوس، این دیدارها را به تریبونی برای بیان نظراتش در مورد ایران مبدل کرد.
به گفته نخستوزیر اسرائیل، کشورهای عرب و سنی که در گذشته سر ستیز با اسرائیل داشتند و برخی از آنها در چند جنگ نیز در برابر اسرائیل مشارکت داشتند، اکنون درک کردهاند که اسرائیل یک همپیمان در برابر قدرت گرفتن جمهوری اسلامی ایران در خاورمیانه است.
آقای نتانیاهو در بخشی از سخنان خود با استفاده از نقشهای در چتم هاوس، گفت که ایران میخواهد از تهران تا به بندر طرطوس در سوریه دالان زمینی بگشاید و همزمان نیز با یاری دادن به حوثیها در یمن بر آبراه باب المندب مسلط شده است.
او اضافه کرد: «در جنگ برای گرفتن تخت پادشاهی، شیعه افراطی به رهبری ایران در برابر سنیهای افراطی القاعده دارد، برنده میشود؛ ایران میخواهد همه منطقه را به کام بکشد؛ میخواهد شیعهها را به همه جای منطقه صادر کند؛ اما خبر خوب این است که عربهای منطقه نسبت به اسرائیل ملایم میشوند».
آقای نتانیاهو گفت، به ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه نیز گفته است که منفعت مسکو هم نیست که قدرت ایران در سوریه و منطقه ریشهدار شود.
سخنان نخستوزیر اسرائیل پژواک بخش مهمی از اظهاراتی بود که ۱۰ روز پیش از آن در این اندیشکده بریتانیایی در زمان میزبانی از عادل الجبیر، از زبان وزیر امور خارجه عربستان سعودی به گوش رسیده بود.
بنیامین نتانیاهو در حضورش در چتم هاوس یادآور شد که در زمان ریاست جمهوری باراک اوباما در آمریکا، با این مهمترین کشورهمپیمان خود به خاطر ایران دچار اختلافات شدید بوده است.
به گفته آقای نتانیاهو، باراک اوباما ایران را «بخشی از راهکار» در خاورمیانه میدانست در حالی که اسرائیل بر این باور بود که جمهوری اسلامی ایران معضل اصلی منطقه است.
نخستوزیر اسرائیل با گفتن این که کشورش با رسیدن سلاح از سوی ایران برای حزبالله از راه سوریه با قاطعیت مقابله خواهد کرد، افزود که حرف اسرائیل در این مورد نیز که نخواهد گذاشت ایران به جنگافزار اتمی برسد، با اقدامات دیگر نیز تضمین میشود؛ اما او در مورد ماهیت این «اقدامات تضمینی» سخنی نگفت.
با وجود این، آقای نتانیاهو در سفر کنونی به لندن، برای نخستین بار از خواستهاش در مورد لغو برجام عدول کرده و گفته است که به «اصلاح نقایص» آن رضایت میدهد.
او روز جمعه نیز در چتم هاوس گفت که با تحریمهای اقتصادی سختتر و با تهدید به گزینه نظامی، میتوان ایران را از تولید موارد ضروری برای ساخت سلاح هستهای دور کرد و تهران را متقاعد کرد که به تغییر برجام تن در دهد.
آقای نتانیاهو افزود که این توافق «برایم اهمیتی ندارد؛ مهم این است که ایران به سلاح هستهای نرسد و اگر غفلت شود، با تهدیدی خطرناکتر از کره شمالی روبهرو میشویم».
این نخستین بار در دو سال و نیم اخیر، بعد از دستیابی به برجام است که آقای نتانیاهو در برابر حمایت قاطع کشورهای اروپایی از برجام، از رفع «نقایص» آن سخن میگوید.
خانم می پنجشنبه به هنگام استقبال از همتای اسرائیلیاش گفته بود که میدانم میخواهید از ایران سخن بگویید؛ لندن همچنان حامی توافق برجام است.
در انتقاد از رویکرد نخستوزیر اسرائیل در مورد برجام، اسحاق هرتسوگ رهبر اوپوزیسیون اسرائیل دوشنبه گذشته در نشست گشایش دوره جدید زمستانی کنست، مجلس اسرائیل گفته بود که بنیامین نتانیاهو در مخالفت با برجام شکست خورده و حالا نیز «زیگزاگ» زده و با سردر گم کردن خود و جامعه جهانی نمیگوید که دقیقاً چه میخواهد.
علاوه بر اسرائیل، برجام به واسطه «نواقص و معایبش» مورد انتقاد دولت دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا نیز هست، و آقای ترامپ اخیراً با سر باز زدن از تأیید پایبندی ایران به برجام تأکید کرد که اگر در همراهی با کنگره و متحدان آمریکا این نواقص بر طرف نشود، دولتش از آن کنار خواهد کشید.
در عین حال آیتالله خامنهای، رهبر جمهوری اسلامی، روز پنجشنبه تکرار کرد که ایران حاضر به گفتوگوی بیشتر بر سر برجام نیست و به اروپا نیز امکان نخواهد داد که به بهانه برنامه توسعه موشکی ایران، تهران را به مذاکرات تازهای بکشاند.