به رغم تأکید شورای امنیت بر برقراری آتشبس فوری یک ماهه در سوریه، حملات هوایی جدید به مناطق تحت کنترل شورشیان در نزدیکی دمشق، موسوم به غوسه شرقی، دست کم ۱۰ کشته به جا گذاشته و اتحادیه اروپا و سازمان ملل با اعتراض به این حملات خواستار برقراری فوری آتشبس شدهاند.
همزمان گزارش شده که حمله نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا علیه گروه حکومت اسلامی، داعش، در شرق سوریه به کشته شدن ۲۵ غیرنظامی انجامیده است.
بر پایه گزارش آسوشیتدپری، دیدهبان حقوق بشر سوریه که رویدادهای جنگ داخلی این کشور را از بریتانیا و با تکیه بر مشاهدات شاهدان عینی دنبال میکند، و نیز گروه دفاع غیرنظامیان معارضان اسد، موسوم به کلاهسفیدها، اعلام کردهاند که در حملات هوایی که دقایقی پس از نیمه شب در دوما صورت گرفت ۹ تن کشته شدهاند.
علاوه بر این یک نفر نیز در بامداد روز دوشنبه در شهرک حرستا کشته شده است. شهرک حرستا، در شمال شرقی دمشق و در حومه دوما واقع است و تلویزیون دولتی سوریه نیز روز دوشنبه تصاویری را از بمباران و گلولهباران این شهرک به نمایش گذاشت.
به این ترتیب به رغم درخواست شورای امنیت برای برقراری آتشبس فوری در سراسر سوریه، شمار قربانیان حملاتی که از زمان تعیینشده برای آتشبس صورت گرفته، به ۲۴ نفر رسیده است.
پیشتر گزارش شده بود که در حملات روز یکشنبه در غوطه شرقی ۱۴ تن کشته شدهاند.
این حملات مورد اعتراض اتحادیه اروپا، دبیرکل سازمان ملل و نیز کمیسر عالی حقوق بشر این سازمان قرار گرفته است، و هم فدریکا موگرینی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و هم آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل، خواستار اجرای «بدون فوت وقت» قطعنامه شورای امنیت شدهاند.
قطعنامه شورای امنیت البته گروه داعش، القاعده، و جبهه النصره را شامل نمیشود و پیشتر ایران هم از زبان رئیس ستادکل نیروهای مسلح خود ضمن اعلام پایبندی جمهوری اسلامی و سوریه به این آتشبس، گفته بود که بخشهایی از حومه دمشق که در اختیار «گروههای تروریستی» است، موضوع آتشبس نیست و «تهاجمات و پاکسازیها از سوی ارتش سوریه ادامه خواهد داشت».
حکومت سوریه البته همه گروههای مخالف بشار اسد را «گروههای تروریستی» توصیف کرده و حامیان اصلی آن یعنی روسیه و ایران هم از همین تعبیر برای مخالفان اسد استفاده میکنند.
در همین حال بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت خارجه ایران هم در نشست خبری روز دوشنبه خود، ابراز امیدواری کرد که آتشبس مورد تأکید شورای امنیت «اجرایی» شود تا «شاهد کاهش خشونت و آغاز ارسال کمکهای انساندوستانه به مردم سوریه باشیم».
او در عین حال از پاسخ مستقیم به پرسشی در مورد «سکوت ایران» در برابر «کودککشیهای دولت اسد» و وضعیت غوطه شرقی، خودداری کرد و تنها گفت که «موضوع سوریه، موضوعی پیچیده و قدیمی است، بازیگران زیادی در آن حضور دارند و امنیت، ثبات و آرامش مدتهاست که در آنجا وجود ندارد».
ایران به همراه روسیه از آغاز جنگ داخلی سوریه پشتیبان اصلی حکومت بشار اسد بودهاند و حضور میدانی این دو کشور در جنگ سوریه، به ارتش این کشور کمک کرده تا در بسیاری مناطق بر معارضان بشار اسد چیره شود.
گرچه در ابتدا ایران ادعا میکرد که در سوریه تنها حضور «مستشاری» دارد، اما مقامهای ایرانی اذعان کردهاند که بیش از دو هزار تن از نیروهای ایرانی، و نیز حدود دو هزار تن از نیروهای افغان و پاکستانی سازماندهی شده توسط ایران، در جریان جنگ سوریه کشته شدهاند.
حضور نظامی ایران در سوریه علاوه بر نگرانیهایی که اسرائیل برانگیخته، از جمله مصادیق «رفتارهای مخرب و بیثباتکننده» ایران توصیف شده که شدیداً مورد اعتراض و انتقاد آمریکا و متحدانش قرار دارد، و اخیراً نیز دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا، رفتار ایران و روسیه در قبال حملات غوطه شرقی را «رسوایی انسانی» توصیف کرده است.
در این میان رویترز خبر داد که در یک حمله هوایی ائتلاف بینالمللی به رهبری آمریکا به یکی از آخرین پایگاههای محاصره شده داعش در شرق سوریه، ۲۵ تن کشته شدهاند که در میان آنها زنان و کودکان نیز دیده میشوند.
این گزارش را نیز دیدهبان حقوق بشر سوریه مخابره کرد و گفته است که این حمله در شهرک دهر العونی در نزدیک شعفه واقع بر کرانه فرات و در نزدیک مرز عراق صورت گرفته است.
در این زمینه رویترز اظهارات یکی از سخنگویان ائتلاف بینالمللی را بازتاب داده که وعده داده این موضوع به طور جدی بررسی و مورد ارزیابی قرار میگیرد.
گرچه گروه داعش بیشتر نواحی تحت کنترل خود در سوریه را در مواجهه به نیروهای ائتلاف بینالمللی و شبهنظامیان آنها از یک سو، و نیز نیروهای دولتی سوریه با پیشتیبانی روسیه از دست داده است، اما نیروهای این گروه هنوز مناطق کوچکی را در شرق سوریه، در هر دو سوی فرات در کنترل دارند.
علاوه بر این، آن طور که رویترز یادآور شده نیروهای وابسته به داعش در حوزه جنوبی دمشق و نیز در بخشهایی از جنوب غربی سوریه نیز حضور دارند.
رویترز اضافه میکند که ناظران جنگ داخلی سوریه مدعی هستند که حملات هوایی ائتلاف به بینالمللی علیه داعش، به مرگ شمار زیادی از غیرنظامیان هم منجر شده اما ائتلاف بینالمللی هموار گفته است که برای احتراز از تلفات غیرنظامی، نهایت دقت را به کار میبندد.