فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، و وزیران خارجه و دارایی بریتانیا، فرانسه و آلمان، سه قدرت اروپایی دخیل در توافق هستهای ایران، از تصمیم آمریکا به بازگرداندن تحریمهای ایران ابراز تأسف کردند.
در بیانیهای مشترک که شامگاه جمعه، ساعتی پس از اعلام بازگشت دور دوم تحریمهای آمریکا علیه ایران منتشر شد، رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا و سه قدرت اروپایی دخیل در گفتوگوهای هستهای منجر به برجام، تأکید کردند که برجام عنصری کلیدی در خلع سلاح هستهای جهانی و نیز دیپلماسی چندجانبهگراست و این توافق برای امنیت اتحادیه اروپا، منطقه و سراسر جهان حیاتی است.
در این بیانیه تأکید شده که «ما عمیقاً از بازگشت تحریمهای ایران توسط ایالات متحده به واسطه خروج این کشور از توافق هستهای ایران متأسفیم».
آنها همچنین از ایران خواستهاند که ایران به اجرای تعهداتش در قالب برجام ادامه دهد و نقشی سازنده ایفا کند.
ایالات متحده در اردیبهشت ماه امسال پس از ماهها انتقاد در مورد ناقص و ناکافی بودن توافق هستهای ایران، از آن خارج شد و به این ترتیب دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا حکم به بازگشت تحریمهایی داد که در چارچوب اجرایی شدن برجام به تعلیق درآمده بود. دولت دونالد ترامپ از جمله به این دلیل که برجام، به برنامه موشکی و دیگر جنبههای مخرب رفتارهای ایران نپرداخته، آن را ناقص و دارای ایرادهای فراوان میداند.
دور اول از بازگشت تحریمهای ایران، در مردادماه به اجرا گذاشته شد که از جمله صنعت خودرو، خرید و فروش فلزات گرانبها، و دسترسی دولت ایران به دلار را محدود میکرد، و آمریکا روز جمعه ۱۱ آبان از بازگشت تحریمهای دیگری خبر داد که صنعت نفت و انرژی ایران را هدف قرار داده و مصمم است، میزان صادرات نفت را به صفر برساند.
در همین روز اعلام شد در چارچوب این بسته تحریمی که از روز دوشنبه ۱۴ اجرایی خواهد شد، ۷۰۰ شخص و شرکت ایرانی از جمله ۳۰۰ شخص حقیقی و حقوقی جدید در فهرست تحریمهای آمریکا قرار میگیرند.
در این زمینه وزیر خارجه آمریکا تأکید کرده که هدف این تحریمها تغییر رفتار جمهوری اسلامی ایران به طور اساسی است و وزیر خزانهداری آمریکا هشدار داده است که افراد و کشورهایی این تحریمها را نقض کند، با برخورد آمریکا روبهرو میشود.
اما در بیانیهای که در واکنش به این تصمیم، شامگاه جمعه از سوی طرفهای اروپایی توافق هستهای ایران منتشر شد، تأکید شده که هدف ما این است که از شرکتهای اروپایی که سرگرم تجارت مشروع با ایران هستند، در تطابق با قوانین اتحادیه اروپا و قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت محافظت کنیم.
آنها تأکید کردهاند که «به عنوان طرفهای توافق هستهای ایران، متعهدیم که از جمله در زمینه حفظ و نگهداری کانالهای اقتصادی مؤثر با ایران، ادامه صادرات نفت و گاز ایران، فعالیت کنیم. در این زمینه و نیز موضوعات دیگر، فعالیت ما از جمله با روسیه و چین به عنوان دیگر طرفهای برجام، و نیز کشورهای دیگر برای حمایت از توافق هستهای ایران ادامه خواهد داشت.»
این بیانیه میافزاید: این تلاشها، به ویژه مواردی که به به راهاندازی یک سازوکار ویژه بر پایه ابتکار اروپایی بازمیگردند و ما در حال کار بر آن هستیم، در هفتههای گذشته افزایش داشته است. این موضوع ادامه رفع تحریمهای ایران را ممکن میکند و به صادرکنندگان و واردکنندگان اروپایی امکان میدهد تا به تجارت مشروع خود [با ایران] ادامه دهند.
در بیانیه طرفهای اروپایی برجام همچنین تأکید شده که «کارهای بیشتری باید انجام شود تا در چارچوب قوانین اروپایی به فعالان اقتصادی که به دنبال تجارت مشروع با ایران هستند، کمک و اطمینان خاطر داده شود. وزیران دارایی ما این موضوع را در نشست آتی خود دنبال خواهند کرد و عزم جمعی ما برای انجام این کار قطعی است.»
«ایران به اجرای تعهداتش ادامه دهد»
بیانیه مشترک فدریکا موگرینی و وزیران خارجه و دارایی بریتانیا، فرانسه و آلمان، برجام را عنصری کلیدی در معماری خلع سلاح هستهای جهانی و دیلپلماسی چندجانبهگرا توصیف میکند که به اتفاق آرا در قالب قطعنامه ۲۲۳۱ در شورای سازمان ملل مورد تأیید قرار گرفته و برای امنیت اتحادیه اروپا، منطقه و سراسر جهان حیاتی است.
آنها میگویند که برجام در حال ثمردهی و تحقق اهداف پیشبینی شده آن است و آژانس بینالمللی انرژی اتمی ۱۲ گزارش پی در پی پایبندی ایران را به تعهداتش در چارچوب این توافق تأیید کرده است.
طرفهای اروپایی برجام تأکید کردهاند که از ایران انتظار داریم به اجرای کامل همه تعهدات خود، آنچنان که در برجام پیشبینی شده ادامه دهد.
آنها یادآوری کردهاند که گرچه برجام زمینه را برای برداشتن تحریمهای بینالمللی با هدف تأثیرگذاری مثبت بر روابط تجاری و اقتصادی با ایران فراهم کرده، اما مهمتر از آن تأثیر مثبت بر زندگی مردم ایران است.
طرفهای اروپایی برجام گفتهاند که ما همچنان در چارچوب احترام به توافقهای بینالمللی و نیز سهممان در امنیت جهانی، به برجام متعهد خواهیم ماند و انتظار داریم ایران هم در این زمینه نقشی سازنده ایفا کند.