واژه «اوکی» امروزه یکی از پرکاربردترین واژه‌ها در بسیاری از زبان‌ها است و از نظر گسترش در سطح جهانی، جزو بین‌المللی‌ترین واژه‌ها به‌شمار می‌آید.
هفته‌نامه آمریکایی نیوزویک در مقاله‌ای تازه به بررسی پیشینه و کاربرد این واژه پرداخته که در بخش‌هایی از آن چنین می‌خوانیم:
واژه اوکی از کجا آمده؟ آیا روزی به طور اتفاقی این واژه به ذهن یک نفر خطور کرد و بعد هم همه شروع به استفاده از آن کردند و بعد هم جهانگیر شد؟
کتابی نوشته «اَلِن مِت‌کالف» که به تازگی در این مورد درآمده می‌تواند راهگشای پاسخ به این پرسش‌ها است. مت‌کالف در این کتاب که «اوکی: قصهٔ عجیب برترین واژهٔ آمریکا» نام دارد مدعی می‌شود که «اوکی» برترین ابداع آمریکایی است. این مدعا البته سؤال‌برانگیز است. «اوکی» چطور می‌تواند یک ابداع باشد؟ و آیا این واژه کوچک می‌تواند از موزیک جاز، بیس‌بال و تلفن و کارتون سیمپسونز هم برتر باشد؟
باید با تعجب بگوییم که پاسخ به پرسش اول، بله، است. مت‌کالف در جست‌جوهای خود برای یافتن نخستین استفاده از کلمه اوکی به گوشه‌ای گمنام از یک روزنامه چاپ بوستون در تاریخ ۲۳ مارس ۱۸۳۹ رسیده‌است.
بنا بر تحقیقات این نویسنده، داستان واقعی «اوکی» از این قرار است: محبوب‌ترین واژه دنیا، زندگی خود را به عنوان یک شوخی آغاز کرد. روزنامه‌های آمریکایی در اواخر دهه ۱۸۳۰ به طرزی «لوس» شروع کرده‌بودند به ابداع مخفف‌های مثلاً جالب و یک مقاله‌نویس در روزنامه «بوستون مورنینگ پست» هم به عنوان یکی از این شوخی‌ها، مخففی ساخت به شکل “.o.k”.
وی برای ساخت این مخفف، شکلی نادرست از کلمه “all correct” (تماماً صحیح) را به صورت “oll korrect” در نظر گرفت و دو حرف اول آن را به صورت “.o.k” مخفف کرد.
زمانی از این شوخی نگذشته بود که دشمنان اندرو جکسون، هفتمین رئیس جمهور ایالات متحده شایعه‌ای به‌راه انداختند که این رئیس جمهور، سواد درست خواندن و نوشتن ندارد و به عنوان شاهد این مدعا گفتند که وی اگر سواد داشت اجازه نمی‌داد کلمات غلطی مانند «اوکی» در رسانه‌های کشور چاپ شود.
همین، آغاز شهرت و رواج اوکی بود. چیزی نگذشت که متصدی‌های تلگراف قرار گذاشتند تا برای اعلام وضعیت رفع خطر یا همان وضعیت عادی، از O.K. استفاده کنند و پس از آن دیگر کسی نتوانست جلوی رواج روزافزون آن را بگیرد و به قول مت‌کالف نخستین واژه‌ای که بر روی کره ماه از زبان انسان درآمد هم عملاً باید همین «اوکی» بوده‌باشد.
مایه دلگرمی
اما جذابیت بزرگ این کلمه کوچک در چه نهفته است؟
«الن مت‌کالف» در کتاب خود سعی می‌کند چند توضیح در این زمینه ارائه کند. به گفته او خوش‌آوایی این واژه، قابل تلفظ بودن آن در تقریباً همه زبان‌ها، کوتاهی و سادگی و تضاد حالت مؤنث o با حالت مذکر k همه باعث این گیرایی شده‌است.
از سوی دیگر، پیشرفت عرصه فناوری هم ما را مرتباً بیشتر نیازمند سادگی‌ها و خوش‌دستی‌های اوکی می‌کند. برنامه‌نویسان آغازین شرکت «اپل» نخست برای دکمه‌های تأیید عمل‌های رایانه‌ای عبارت “Do It” را قرار داده‌بودند ولی کامپیوتر در جاهایی آن را به صورت dolt می‌خواند یا نشان می‌داد و بنابر این راه حل این مشکل چیزی نبود جز استفاده از دکمه‌ای به نام “OK”. اوکی امروزه در پیامک‌های تلفن همراه حتی به صورت کوتاه‌تر “k.” نیز درآمده است.
الن مت‌کالف در کتاب خود می‌گوید که «اوکی» همه صفات «ساده‌سازی، کاربردی فکر کردن و خوش‌بینی آمریکایی» را در خود دارد. به گفته او در این کلمه دوحرفی، فلسفه آمریکایی مدارا با تفاوت‌ها و حتی ستایش تفاوت‌ها نهفته است.
در دوره و زمانی مانند دوران ما که چنددستگی‌ها و اختلاف‌ها بیداد می‌کند، دیدن اینکه یک واژه کوچک دوحرفی توانسته از همه مرزها و رنگ‌ها بگذرد و بر دل و زبان کوچک و بزرگ و فقیر و غنی جای بگیرد خود مایه دلگرمی است.
هفته‌نامه آمریکایی نیوزویک در مقاله‌ای تازه به بررسی پیشینه و کاربرد این واژه پرداخته که در بخش‌هایی از آن چنین می‌خوانیم:
واژه اوکی از کجا آمده؟ آیا روزی به طور اتفاقی این واژه به ذهن یک نفر خطور کرد و بعد هم همه شروع به استفاده از آن کردند و بعد هم جهانگیر شد؟
کتابی نوشته «اَلِن مِت‌کالف» که به تازگی در این مورد درآمده می‌تواند راهگشای پاسخ به این پرسش‌ها است. مت‌کالف در این کتاب که «اوکی: قصهٔ عجیب برترین واژهٔ آمریکا» نام دارد مدعی می‌شود که «اوکی» برترین ابداع آمریکایی است. این مدعا البته سؤال‌برانگیز است. «اوکی» چطور می‌تواند یک ابداع باشد؟ و آیا این واژه کوچک می‌تواند از موزیک جاز، بیس‌بال و تلفن و کارتون سیمپسونز هم برتر باشد؟
باید با تعجب بگوییم که پاسخ به پرسش اول، بله، است. مت‌کالف در جست‌جوهای خود برای یافتن نخستین استفاده از کلمه اوکی به گوشه‌ای گمنام از یک روزنامه چاپ بوستون در تاریخ ۲۳ مارس ۱۸۳۹ رسیده‌است.
بنا بر تحقیقات این نویسنده، داستان واقعی «اوکی» از این قرار است: محبوب‌ترین واژه دنیا، زندگی خود را به عنوان یک شوخی آغاز کرد. روزنامه‌های آمریکایی در اواخر دهه ۱۸۳۰ به طرزی «لوس» شروع کرده‌بودند به ابداع مخفف‌های مثلاً جالب و یک مقاله‌نویس در روزنامه «بوستون مورنینگ پست» هم به عنوان یکی از این شوخی‌ها، مخففی ساخت به شکل “.o.k”.
وی برای ساخت این مخفف، شکلی نادرست از کلمه “all correct” (تماماً صحیح) را به صورت “oll korrect” در نظر گرفت و دو حرف اول آن را به صورت “.o.k” مخفف کرد.
زمانی از این شوخی نگذشته بود که دشمنان اندرو جکسون، هفتمین رئیس جمهور ایالات متحده شایعه‌ای به‌راه انداختند که این رئیس جمهور، سواد درست خواندن و نوشتن ندارد و به عنوان شاهد این مدعا گفتند که وی اگر سواد داشت اجازه نمی‌داد کلمات غلطی مانند «اوکی» در رسانه‌های کشور چاپ شود.
همین، آغاز شهرت و رواج اوکی بود. چیزی نگذشت که متصدی‌های تلگراف قرار گذاشتند تا برای اعلام وضعیت رفع خطر یا همان وضعیت عادی، از O.K. استفاده کنند و پس از آن دیگر کسی نتوانست جلوی رواج روزافزون آن را بگیرد و به قول مت‌کالف نخستین واژه‌ای که بر روی کره ماه از زبان انسان درآمد هم عملاً باید همین «اوکی» بوده‌باشد.
مایه دلگرمی
اما جذابیت بزرگ این کلمه کوچک در چه نهفته است؟
«الن مت‌کالف» در کتاب خود سعی می‌کند چند توضیح در این زمینه ارائه کند. به گفته او خوش‌آوایی این واژه، قابل تلفظ بودن آن در تقریباً همه زبان‌ها، کوتاهی و سادگی و تضاد حالت مؤنث o با حالت مذکر k همه باعث این گیرایی شده‌است.
از سوی دیگر، پیشرفت عرصه فناوری هم ما را مرتباً بیشتر نیازمند سادگی‌ها و خوش‌دستی‌های اوکی می‌کند. برنامه‌نویسان آغازین شرکت «اپل» نخست برای دکمه‌های تأیید عمل‌های رایانه‌ای عبارت “Do It” را قرار داده‌بودند ولی کامپیوتر در جاهایی آن را به صورت dolt می‌خواند یا نشان می‌داد و بنابر این راه حل این مشکل چیزی نبود جز استفاده از دکمه‌ای به نام “OK”. اوکی امروزه در پیامک‌های تلفن همراه حتی به صورت کوتاه‌تر “k.” نیز درآمده است.
الن مت‌کالف در کتاب خود می‌گوید که «اوکی» همه صفات «ساده‌سازی، کاربردی فکر کردن و خوش‌بینی آمریکایی» را در خود دارد. به گفته او در این کلمه دوحرفی، فلسفه آمریکایی مدارا با تفاوت‌ها و حتی ستایش تفاوت‌ها نهفته است.
در دوره و زمانی مانند دوران ما که چنددستگی‌ها و اختلاف‌ها بیداد می‌کند، دیدن اینکه یک واژه کوچک دوحرفی توانسته از همه مرزها و رنگ‌ها بگذرد و بر دل و زبان کوچک و بزرگ و فقیر و غنی جای بگیرد خود مایه دلگرمی است.
