سپاه پاسداران با تغيير موضع گيری اوليه خود در قبال احتمال گشايش دفتر حفاظت از منافع امريکا در تهران ، اعلام کرد در صورت کاهش نشانه های تعارض آمريکا با جمهوری اسلامی در پرونده هسته ای «می توان به آغاز سطحی از روابط سياسی انديشيد.»
دفتر سياسی سپاه پاسداران با انتشار گزارشی با عنوان «بازگشايی دفتر حفاظت منافع آمريکا، ابهامها و الزامات» ادعای هفته گذشته رييس دفتر سياسی اين نيرو مبنی بر اين که هدف آمريکا از تاسيس دفتر حفاظت از منافع در تهران«هدايت توطئه براندازی جمهوری اسلامی از نزديک است»، را پس گرفت اما اين بار ابراز ترديد کرد که آمريکا در تاسيس دفتر حفاظت از منافع خود در تهران جدی نيست.
موضعگیری سپاه پاسداران در قبال تحولات سیاسی و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از آن رو اهمیت دارد که این نیروی نظامی در سال های اخیر به یک وزنه مهم و تاثیرگذار در تصمیم گیری های سیاستمداران، برنامه هسته ای جمهوری اسلامی و آنچه که واشینگتن، حمایت از نیروهای ضد آمریکایی توصیف کرده، تبدیل شده است.
چراغ سبز به برقراری رابطه با آمريکا؟
با گذشت نزديک به سه هفته از ابراز تمايل آمريکا برای تاسيس دفتر حفاظت از منافع در ايران، دفتر سياسی سپاه پاسداران که در شمار نهادهای ذی نفوذ در جمهوری اسلامی است، در گزارشی تحليلی در جدی بودن آمريکا برای چناين اقدامی ابراز ترديد کرد.
در اين گزارش که با عنوان «بازگشايی دفتر حفاظت منافع آمريکا، ابهام ها و الزامات» در سايت بصيرت ارگان اينترنتی دفتر سياسی سپاه منتشر شد، تاکيد شده که «اگر امريکا واقعا درصدد تغيير روابط بين خود و ايران باشد، جمهوری اسلامی آماده است که با لحاظ شروطی پای ميز مذاکره بنشيند و به حداقلهای روابط ديپلماتيک از جمله گشايش دفتر حفاظت از منافع و ايجاد خط پروازی مستقيم بين دو کشور فکر نمايد.»
اين گزارش با اشاره به «نوع روابط ايران و آمريکا و پيچيدگی آن» و «کشمکش هسته ای» از «جدی نبودن آمريکا» برای برقراری روابط با جمهوری اسلامی به عنوان مانع اصلی در تغيير روابط دو کشور نسبت به ۳۰ سال گذشته ياد شده است.
دفتر سياسی سپاه پاسداران همچنين با اشاره به اينکه «نزديک به ۳۰ سال از تاريخ قطع روابط سياسی اقتصادی ايران و آمريکا» و ياد آوری اشغال سفارت آمريکا در تهران از سوی دانشجويان موسوم به «پيرو خط امام» تاکيد کرده که قطع ارتباط ميان دو کشور از سوی آمريکا صورت گرفته است.
- «مقامات جمهوری اسلامی و به ويژه دستگاه سياست خارجی، در بررسی خواسته آمريکا و پيام های اين کشور مبنی بر انجام مذاکره با ايران، بايد اهداف پنهان آنها را مدنظر قرار دهند.»
در اين گزارش، علت تداوم ۳۰ ساله قطع روابط ميان دو کشور «اقدامات مستکبرانه آمريکا» ذکر اما تاکيد شده که «بسياری، هر گونه اقدام آمريکا برای حضور ديپلماتيک در ايران را نشانه ای شگرف در تغيير روابط دو کشور تلقی کرده و آن را مهم می پندارند.»
در تحليل انتشار يافته از سوی دفتر سياسی سپاه از ماجرای مک فارلين و اظهارات سال ۸۴ راس ويلسون، سفير آمريکا در ترکيه مبنی بر «بازگشايی قريب الوقوع دفتر کنسولی و ديپلماتيک حفاظت از منافع کشورش در تهران» به عنوان تلاش هايی برای برقراری روابط ديپلماتيک ميان دو کشور ذکر شده است.
در ادامه ابراز نظر دفتر سياسی سپاه ، اما با تاکيد بر اينکه اظهارات کسانی چون راس ويلسون از سوی مقامات دولت آمريکا، «هيچ گاه پيگيری نشد»، در جدی بودن دولت آمريکا برای برقراری روابط ميان دو کشو ابراز ترديد، و ابراز نگرانی شده که شايد قصد آمريکا از انتشار چنين خبرهايی «اهداف خاص تبليغاتی و سياسی» باشد.
دفتر سياسی سپاه پاسداران همچنين آمريکا را بزرگترين مخالف پرونده پنج ساله هسته ای جمهوری اسلامی در مجامع بين المللی معرفی کرده و تاکيد کرده که همين عامل بر اهميت خبر احتمال تاسيس دفتر حفاظت منافع آمريکا در تهران افزوده است.
«تضاد ايدئولوژيک» و آن چه در اين گزارش «رفتار زياده خواهانه آمريکا» توصيف شده از نظر دفتر سياسی سپاه«بزرگترين چالش» در روابط ايران و آمريکا در درازمدت ذکر شده است.
تغيير موضع در دو هفته
پس از انتشار اخباری در خصوص تمايل آمريکا برای تاسيس دفتر حفاظت از منافع در ايران در رسانه های آمريکا، علی لاريجانی، رييس مجلس شورای اسلامی ابراز تمايل واشينگتن برای تاسيس دفتر حفاظت از منافع در ايران را «شايع فريبکارانه» ناميد.
اما با گذشت چند روز کاندوليزا رايس تمايل کشورش برای تاسيس دفتر حفاظت از منافع در ايران را رد نکرد.
همزمان يداله جوانی، رييس دفتر سياسی سپاه پاسداران در سر مقاله ای در هفته نامه صبح صادق وابسته به سپاه، مواضع اوليه اين نيرو در اين خصوص را اعلام کرد و اين پرسش را مطرح کرده بود که «آمريکايی ها با ايجاد مرکز ديپلماتيک در تهران چه اهدافی را برای تحقق مدن ظر دارند؟»
وی ابراز تمايل آمريکا برای تاسيس دفتر حفاظت از منافع در ايران را ناشی از «نياز آمريکا به ايران» و تلاشی برای «نجات آمريکا از گرداب مشکلاتی که در خاورميانه به آن گرفتار آمده» عنوان کرده بود.
رييس دفتر سياسی سپاه که نظرات وی در ۱۰ تير منتشر شده بود دو هشدار نيز به مقامات جمهوری اسلامی در اين خصوص داده بود.
هشدار اول دفتر سياسی سپاه اين بود که «در پی انجام هر نوع مذاکره و راه اندازی يک مرکز و دفتر در تهران، در بوق و کرنا خواهند کرد که بالاخره جمهوری اسلامی هم تسليم شد و کوتاه آمد.»
رییس دفتر سياسی سپاه همچنين در دومين هشدار خود تاکيد کرده بود: «مقامات جمهوری اسلامی و به ويژه دستگاه سياست خارجی، در بررسی خواسته آمريکا و پيام های اين کشور مبنی بر انجام مذاکره با ايران، بايد اهداف پنهان آنها را مدنظر قرار دهند.»
وی با اين ادعا که «قصد آمريکا از تاسيس دفتر حفاظت از منافع در ايران «هدايت توطئه ها از نزديک» است، نوشته بود: «آمريکايی ها در هر کجا که سفارتخانه داشته باشند و دولت و رژيم حاکم در کشور کاملا مطيع و همراه آنان نباشند، سفارتخانه آمريکا به مقر طراحی و اجرای کودتا عليه قدرت حاکم تبديل می شود.»
رييس دفتر سياسی سپاه با چنين استدلالی تاکيد کرده بود: «آنان متوجه شده اند که اگر بخواهند به جمهوری اسلامی ضربه بزنند بايد اين رابطه را برقرار سازند.»
اما طی چند روز اخير منوچهر متکی وزير امور خارجه در گفت و گوی اختصاصی با شبکه NBC در خصوص دفتر حفاظت منافع آمريکا در تهران گفت: «ما چنين درخواستی دريافت نکرده ايم اما موضوع پروازهای مستقيم بين ايران و آمريکا که سال گذشته از سوی ايران مطرح شد و دفتر حفاظت منافع دو کشور قابل بررسی است.»
متکی همچنين گفته بود: «ما از ارتباطات مردمی بين دو کشور در قالب ديدارهای گردشگران و همکاری های علمی دانشگاهی بين دانشگاههای دو کشور استقبال مي کنيم، اين سفرها ميتواند تصوير واقع بينانه تری را از ايران به افکار عمومی آمريکا ارائه کند.»
با گذشت ۱۰ روز از انتشار مواضع اوليه دفتر سياسی سپاه، اين مرکز موضع «هشدار دهنده» خود را تغيير داده و از اتهام «کنترل هدايت توطئه براندازی از نزديک» چشم پوشی کرد.
اين دفتر در مواضع جديد خود تاکيد کرده است: «درصورتی که نشانههای تعارض با ايران از سوی آمريکا کاهش يابد که موضوع پرونده هستهای از جمله مصاديق آن است، ميتوان به آغاز سطحی از روابط سياسی انديشيد.»
