هفته نامه مسکو نيوز، در آخرين شماره خود در تاريخ ۱۵ آوريل ۲۰۰۸ در مقاله ای به بازی دوگانه ايران در بازار جهانی گاز پرداخته است.
نويسنده مقاله «ايگور تومبرگ»، پژوهشگر ارشد مرکز مطالعات انرژی، وابسته به آکادمی علوم اقتصاد جهانی و روابط بين‌الملل در روسيه بر اين نکته انگشت می‌گذارد که ايران با آگاهی از نياز کشورهای اروپايی به تنوع بخشيدن به منابع تامين انرژی و با ابراز تمايل به تامين بخشی از گاز مورد نياز اروپا، درواقع گونه ای سياست نزديکی به اتحاديه اروپا را دنبال می‌کند.
اما آيا ايران واقعا توان دور زدن روسيه و صادارات گاز در اندازه‌های مورد نياز اروپا را دارد؟
هفته‌نامه مسکو نيوز می‌نويسد: «ايران، فعاليت‌های ديپلماتيک خود را شدت بخشيده است. در حالی که کشمکش بر سر پرونده هسته ای ايران، از تب و تاب اوليه می‌افتد و استفاده از نيروی نظامی به‌جای مذاکرات ديپلماتيک، چيزی بيش از يک گزينه آمريکايی نيست که آنها نيز بيش‌تر درگير بحران عراق هستند. اما هنگامی که از چشم انداز روسيه به بررسی و تحليل موقعيت بنشينيم، خواهم ديد که پيشروی ايران در بازار جهانی گاز، می‌تواند موازنه‌های کنونی را در اين بازار بر‌هم بزند.»
ايران، پس از عربستان سعودی، عراق و کويت، چهارمين کشور بزرگ توليد کننده نفت و پس از روسيه، دومين کشور دارای ذخاير گاز طبيعی است.
ايگور تومبرگ، نويسنده مقاله، سپس راه‌های انتقال گاز به اروپا و موقعيت ايران و روسيه را مورد بررسی قرار می‌دهد.
او می‌نویسد:«پروژه خط لوله نابوکو که از نگاه اتحاديه اروپا و آمريکا، راهی چند منظوره برای تنوع بخشيدن به انتقال گاز به اروپا است، نخست برای انتقال گاز از بخش ايرانی دريای خزر به اروپا طراحی شده بود و به منظور دور زدن روسيه. اما اين طرح با بدتر شدن مناسبات بين ايران و آمريکا، برروی آذربايجان متمرکز شده است.»
- ايران و روسيه، احتمالا رو در روی يکديگر قرار نخواهند گرفت، بلکه در بازار جهانی گاز، دستانشان را در دست يکديگر خواهند گذاشت. آنان می‌توانند به اين توافق دست يابند که روسيه گاز اروپا را تامين کند، در حالی که ايران گاز خود را به شرق؛ يعنی پاکستان، هند و چين صادر کند
در ادامه اين مقاله آمده است: «اما به نظر می رسد تهاجم ديپلماتيک روسيه در ناحيه بالکان، آخرين ميخ را بر تابوت خط لوله نابوکو کوبيده باشد. در اواخر ماه فوريه، روسيه، قراردادی با بلغارستان و صربستان برای ساختن يک خط لوله رقيب و جايگزين نابوکو در مسير جنوب و به منظور انتقال گاز آسيای ميانه به اروپا امضا کرد.»
به باور اين پژوهشگر ارشد مسايل انرژی، تهران که از اهميت و بحرانی بودن وضعيت نابوکو به‌خوبی آگاه است، بيش از پيش در بازار جهانی گاز فعال شده است. منوچهر متکی، وزير امور خارجه ايران اندکی پس از به امضا رسيدن قرارداد ميان روسيه و بلغارستان، در جريان ديداری که از بلغارستان داشت، گفت که وارد شدن ايران در پروژه نابوکو به معنای همکاری مستقل ايران با اتحاديه اروپا خواهد بود.
هر چند که چندی بعد، منوچهر متکی گفت که سخنان او درباره خط لوله نابوکو بر عليه هچ کشور سومی نبوده است و رسانه‌ها از سخنان او برداشت‌های ضد و نقيضی ارايه کرده‌اند.
نويسنده مقاله هفته نامه مسکو نيوز، سپس اين پرسش را پيش می‌کشد که «آيا پيشروی ايران در بازار گاز اروپا و برنامه اين کشور برای توسعه منابع گاز خود، می‌تواند موازنه‌ها را در اين بازار را به‌هم بزن؟»
نويسنده نتيجه می‌گيرد: «بعيد به نظر می رسد که ايران از توان صادرات گاز در اندازه ای برخوردار باشد که بتواند تهديدی جدی برای موقعيت انحصار روسی گازپروم به‌شمار آيد.»
شرکت روسی در حال حاضر با عرضه سالانه ۱۵۰ تا ۱۶۰ ميليارد متر مکعب گاز، ۳۰% از نيازهای اروپا را تامين می‌کند.
با توجه به مجموع ظرفيت خط لوله نابوکو و خط انتقال از دريای آدرياتيک که بين ۱۰ تا ۲۰ ميليون متر مکعب خواهد بود و با درنظرداشت زمان پايان پروژه که سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ ميلادی خواهد بود، جايگزينی گازپروم با ديگر صادرکنندگان، بی‌شباهت به وارد شدن به چالشی بزرگ نخواهد بود.»
در بخش دیگری از اين مقاله آمده است: «ايران و روسيه، احتمالا رو در روی يکديگر قرار نخواهند گرفت، بلکه در بازار جهانی گاز، دستانشان را در دست يکديگر خواهند گذاشت. آنان می‌توانند به اين توافق دست يابند که روسيه گاز اروپا را تامين کند، در حالی که ايران گاز خود را به شرق؛ يعنی پاکستان، هند و چين صادر کند».
این مقاله می افزاید:« اين به معنای از پايه خراب کردن طرح تنوع گازرسانی به اروپا خواهد بود. و اين خود دليلی است برای پيدايش يک کارتل گازی؛ چيزی که بی‌شباهت به اوپک نفت نخواهد بود و قرار است در هفتمين دور از نشست‌های وزيران کشورهای صادر کننده گاز در تابستان آينده و در مسکو، مورد بحث قرار گيرد.»
