«انجمن دفاع از آزادی مطبوعات ایران» جایزه «قلم طلایی» خود را روز پنج شنبه به احمد صدر حاجسیدجوادی، عضو ارشد نهضت آزادی ایران، اهدا کرد.
این جایزه قرار بود چهارم ماه مه، برابر با چهاردهم اردیبهشت ماه، همزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات، به او اهدا شود، اما به دلیل شکستگی ناگهانی پای آقای صدر حاجسیدجوادی این کار به تعویق افتاد.
احمد صدر حاجسیدجوادی قبل از انقلاب در دوران دولت علی امینی (نخست وزیر ایران در سالهای ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۱)، دادستان عمومی تهران بود و زمانی نیز وکالت تعدادی از مخالفان رژیم شاه از جمله علی شریعتی، آیتالله علی خامنهای و آیتالله حسینعلی منتظری را برعهده داشت.
او پس از انقلاب در دولت موقت مهدی بازرگان، وزیر کشور و دادگستری بود و در دوره اول مجلس شورای اسلامی نیز از قزوین به مجلس راه یافت.
آقای صدر حاجسیدجوادی درباره مراسم اهدای قلم طلایی که در خانه او برگزار شد، به رادیو فردا میگوید: «اظهار محبت فرمودند، تخلفاتی که از طرف دستگاه میشود برای مطبوعات، بیان میکنم و اینها مورد توجهشان قرار گرفته است. الحمدالله بسیار جمع خوبی بود خیلی گرم. ما فکر میکردیم مثل سابق نگذارند. در اینجا [منزل من] قبلاً قرار بود جلسهای در تقدیر کارها و اعضای 'کانون مدافعان حقوق بشر' برگزار شود اما نگذاشتند [و وزارت اطلاعات مانع شد]. فکر میکردیم شاید [این بار هم] به این صورت باشد. خوشبختانه مجلس خیلی خوبی برگزار شد. خیلی محبت کردند. آقای مهندس سحابی که قبلاً قلم طلایی نصیب ایشان شده بود، بیاناتی فرمودند و [مراسم] برگزار شد.
آقای حاجسیدجوادی، الان وضعیت آزادی بیان را چگونه ارزیابی میکنید؟
احمد صدر حاجسیدجوادی: متأسفانه هنوز که هنوز است دستگاه و حتی قانون اساسی را که در آن دست بردند و خودشان الان به آن قانون اساسی به قول خودشان معتقدند، رعایت نمیکنند و طبق آن رفتار نمیکنند. الان تعداد زیادی تقاضای رسانه کردهاند، اجازه نشریه خواسته اند، اما به آنها مجوز داده نمیشود. رسانهها به آن صورت که باید و شاید نمیتوانند مطالب را بیان کنند. مردم را مطلع کنند از وقایعی که اتفاق می افتد. غالباً وکلای دادگستری از مراجعه به دستگاه دادگستری ناراضیاند به دلیل اینکه واقعاً مقررات رعایت نمیشود.
اگر مقررات رعایت شود، لااقل باید اول مسئول نشریه را احضار کنند و از او بپرسند این چه اتفاقهایی است یا فرض کنید چه مقالهای است. اما به جای این کار بلافاصله دستور میدهند که این نشریه توقیف شود. اگر کسی در دستگاهی تخلف کند، اختلاس کند، آن دستگاه را میبندند؟ نه خیر میگویند آن شخص را باید تعقیب کرد، ببینیم آیا تقصیر مربوط به یک نفر است یا عده زیادی؟
حالا شما در چشمانداز میبینید که تغییری رخ بدهد؟
به هیچ وجه انتظار این را ندارم که تغییری رخ بدهد. به دلیل اینکه اینها محکوم به حکم حکومتی هستند و حکم حکومتی هم به قانون توجه ندارد. الان هم آقای احمدینژاد و دیگران، اولاً متخصص کارهایی که متصدی آنها هستند، نیستند. سررشتهای از آن کار ندارند. آیا به مصلحت مردم رفتار میشود؟ به هیچ وجه. تابع مقررات قانون اساسی هم نیستند. نه هیئت منصفه وجود دارد و نه دادگاههای بیطرف و بیغرضی برای رسیدگی به شکایات مردم وجود دارد.
به نظر من نه، هیچ تأثیری نخواهد کرد. مگر این که کسی رئیس جمهور شود که تابع مقررات باشد که آنهم ما امیدوار نیستیم.
چرا خوشبین نیستید؟
برای اینکه قطعاً دستگاهها به صورت عادی انتخابات ریاست جمهوری را برقرار نخواهند کرد. قطعاً مسائلی هست که الان نمیشود پیشبینی کرد. ولی در هرحال به موقعش شاید انشاءالله بعضی از رسانهها یا بعضی از خبرگزاریها بتوانند اخباری را بدهند که مردم متوجه حقیقت قضیه بشوند.
تازهترین نوشته شما، پیش از دریافت جایزه «قلم طلایی» انجمن دفاع از آزادی مطبوعات ایران چه بود؟
نامهای اخیراً به خدمت جناب آقای خامنهای نوشتهام، و به وسیله یکی از بزرگواران فرستادم که امیدوارم ایشان محبت کنند این نامه را به دست ایشان برسانند. در هرحال خواهش کردم این نامه تقریباً برملا شود و درد دلهای مردم درباره آنچه از قوه قضاییه ناراحت هستند و عدم رعایت مقررات که باعث ناراحتی خانوادههای زیادی شده (در این نامه آمده) عدهای بیگناه در زندان هستند و (مسئولان) به هیچ وجه توجهی ندارند و رعایت نمیکنند. تا ببینیم در یکی از این سایتها منتشر میشود، آیا به دست ایشان میرسد یا نه.
معلوم نیست برسد (چون) نامههایی را که میرسد به دفتر ایشان، کنترل میکنند. نامهای که ایجاد ناراحتی و دلتنگی بکند برای مقام رهبری به نظر ایشان نمیرسانند و اگر هم برسانند شاید تأثیری نداشته باشد، ما از این مسئله مطلع نیستیم.
این جایزه قرار بود چهارم ماه مه، برابر با چهاردهم اردیبهشت ماه، همزمان با روز جهانی آزادی مطبوعات، به او اهدا شود، اما به دلیل شکستگی ناگهانی پای آقای صدر حاجسیدجوادی این کار به تعویق افتاد.
احمد صدر حاجسیدجوادی قبل از انقلاب در دوران دولت علی امینی (نخست وزیر ایران در سالهای ۱۳۳۹ تا ۱۳۴۱)، دادستان عمومی تهران بود و زمانی نیز وکالت تعدادی از مخالفان رژیم شاه از جمله علی شریعتی، آیتالله علی خامنهای و آیتالله حسینعلی منتظری را برعهده داشت.
او پس از انقلاب در دولت موقت مهدی بازرگان، وزیر کشور و دادگستری بود و در دوره اول مجلس شورای اسلامی نیز از قزوین به مجلس راه یافت.
آقای صدر حاجسیدجوادی درباره مراسم اهدای قلم طلایی که در خانه او برگزار شد، به رادیو فردا میگوید: «اظهار محبت فرمودند، تخلفاتی که از طرف دستگاه میشود برای مطبوعات، بیان میکنم و اینها مورد توجهشان قرار گرفته است. الحمدالله بسیار جمع خوبی بود خیلی گرم. ما فکر میکردیم مثل سابق نگذارند. در اینجا [منزل من] قبلاً قرار بود جلسهای در تقدیر کارها و اعضای 'کانون مدافعان حقوق بشر' برگزار شود اما نگذاشتند [و وزارت اطلاعات مانع شد]. فکر میکردیم شاید [این بار هم] به این صورت باشد. خوشبختانه مجلس خیلی خوبی برگزار شد. خیلی محبت کردند. آقای مهندس سحابی که قبلاً قلم طلایی نصیب ایشان شده بود، بیاناتی فرمودند و [مراسم] برگزار شد.
آقای حاجسیدجوادی، الان وضعیت آزادی بیان را چگونه ارزیابی میکنید؟
احمد صدر حاجسیدجوادی: متأسفانه هنوز که هنوز است دستگاه و حتی قانون اساسی را که در آن دست بردند و خودشان الان به آن قانون اساسی به قول خودشان معتقدند، رعایت نمیکنند و طبق آن رفتار نمیکنند. الان تعداد زیادی تقاضای رسانه کردهاند، اجازه نشریه خواسته اند، اما به آنها مجوز داده نمیشود. رسانهها به آن صورت که باید و شاید نمیتوانند مطالب را بیان کنند. مردم را مطلع کنند از وقایعی که اتفاق می افتد. غالباً وکلای دادگستری از مراجعه به دستگاه دادگستری ناراضیاند به دلیل اینکه واقعاً مقررات رعایت نمیشود.
اگر مقررات رعایت شود، لااقل باید اول مسئول نشریه را احضار کنند و از او بپرسند این چه اتفاقهایی است یا فرض کنید چه مقالهای است. اما به جای این کار بلافاصله دستور میدهند که این نشریه توقیف شود. اگر کسی در دستگاهی تخلف کند، اختلاس کند، آن دستگاه را میبندند؟ نه خیر میگویند آن شخص را باید تعقیب کرد، ببینیم آیا تقصیر مربوط به یک نفر است یا عده زیادی؟
حالا شما در چشمانداز میبینید که تغییری رخ بدهد؟
به هیچ وجه انتظار این را ندارم که تغییری رخ بدهد. به دلیل اینکه اینها محکوم به حکم حکومتی هستند و حکم حکومتی هم به قانون توجه ندارد. الان هم آقای احمدینژاد و دیگران، اولاً متخصص کارهایی که متصدی آنها هستند، نیستند. سررشتهای از آن کار ندارند. آیا به مصلحت مردم رفتار میشود؟ به هیچ وجه. تابع مقررات قانون اساسی هم نیستند. نه هیئت منصفه وجود دارد و نه دادگاههای بیطرف و بیغرضی برای رسیدگی به شکایات مردم وجود دارد.
به نظر من نه، هیچ تأثیری نخواهد کرد. مگر این که کسی رئیس جمهور شود که تابع مقررات باشد که آنهم ما امیدوار نیستیم.
چرا خوشبین نیستید؟
برای اینکه قطعاً دستگاهها به صورت عادی انتخابات ریاست جمهوری را برقرار نخواهند کرد. قطعاً مسائلی هست که الان نمیشود پیشبینی کرد. ولی در هرحال به موقعش شاید انشاءالله بعضی از رسانهها یا بعضی از خبرگزاریها بتوانند اخباری را بدهند که مردم متوجه حقیقت قضیه بشوند.
تازهترین نوشته شما، پیش از دریافت جایزه «قلم طلایی» انجمن دفاع از آزادی مطبوعات ایران چه بود؟
نامهای اخیراً به خدمت جناب آقای خامنهای نوشتهام، و به وسیله یکی از بزرگواران فرستادم که امیدوارم ایشان محبت کنند این نامه را به دست ایشان برسانند. در هرحال خواهش کردم این نامه تقریباً برملا شود و درد دلهای مردم درباره آنچه از قوه قضاییه ناراحت هستند و عدم رعایت مقررات که باعث ناراحتی خانوادههای زیادی شده (در این نامه آمده) عدهای بیگناه در زندان هستند و (مسئولان) به هیچ وجه توجهی ندارند و رعایت نمیکنند. تا ببینیم در یکی از این سایتها منتشر میشود، آیا به دست ایشان میرسد یا نه.
معلوم نیست برسد (چون) نامههایی را که میرسد به دفتر ایشان، کنترل میکنند. نامهای که ایجاد ناراحتی و دلتنگی بکند برای مقام رهبری به نظر ایشان نمیرسانند و اگر هم برسانند شاید تأثیری نداشته باشد، ما از این مسئله مطلع نیستیم.