روز پیش از آن، روزنامه گاردین چاپ لندن به گمانه‌زنی تحلیلگران اشاره کرده که می‌گویند:« ایران به این دلیل وجود دومین تأسیسات هسته‌ای خود را تأیید کرده که می‌داند آمریکا فعالیت‌های تهران را زیر نظر داشته است».
مهران براتی، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی، در گفت‌وگو با رادیو فردا به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ داده است.
مهران براتی: آقای صالحی، رئيس جديد تأسيسات اتمی ايران، در مصاحبه‌ای با مجله «اشپيگل» آلمان که در روز دوشنبه منتشر شد، گفته است ما آغاز به کار يک تأسيسات جديد ديگر برای غنی‌سازی را به آژانس بين‌المللی اطلاع داده بوديم. اما اينکه موضوع مربوط به قبل از اعلان خبر از طرف سازمان مجاهدين بوده يا بعد از آن، مشخص نيست.
به نظر من مسئله غنی‌سازی چه در تأسيسات جديد و چه در تأسيسات ديگر مشکل اساسی غرب با ايران نيست و اين مسئله برای غرب قابل تحمل است، اگر راه حل سياسی برای تمام مشکلاتی که غرب در منطقه خاورميانه با ايران دارد به دست آورد.
در بسته جديدی که از طرف آقای جليلی به گروه ۱+۵ ارائه شده، اصلاً از مسئله غنی‌سازی خبری نيست بلکه به موضوعاتی مانند مسايل افغانستان، عراق، لبنان و حضور کشورهای غربی به ويژه حضور نظامی آمريکا در منطقه بر می‌گردد.
چنين خواسته‌هايی از طرف ايران و مطرح کردن مکرر آن همراه با اين ادعا است که ايران می‌خواهد جانشين نيروهای نظامی غرب که قرار است از منطقه بيرون بروند، بشود.
نه، اين طور نيست. پيش از اين انتخابات هم تمام ديپلمات‌های غربی که در ايران هستند از طريق سرويس‌های اطلاعاتی خود با خبر شده و به دولت‌های خود گزارش داده بودند که دولت جديد ايران بعد از انتخابات به رياست آقای احمدی‌نژاد خواهد بود و به هر قيمتی او رئيس جمهور خواهد شد و حکومت تصميم ندارد در سياست خود نسبت به غرب و آمريکا کوچک‌ترين تغييری بدهد.
خواست گسترش تحريم‌ها و برخورد شديدتر با ايران از قبل وجود داشته و آقای اوباما هم اخيراً به ايران اخطار داد و اشاره کرد که گزينه نظامی عليه ايران برای آمريکا هم به نوعی مطرح است و تمام اين مسايل بر اساس اطلاعاتی است که پيش از اين داشتند.
ايجاد يک تأسيسات غنی‌سازی جديد در اصل مشکل تغييری به وجود نمی‌آورد، چون ادعای ايران مبنی بر رهبری سياسی اين منطقه خود به خود داشتن سلاح‌های هسته‌ای را ايجاب می‌کند.
ايران مايل است توانايی ساخت سلاح هسته‌ای را در زمان لازم داشته باشد و غرب اين مسئله را می‌داند و می‌خواهد جلوی آن را بگيرد نه جلوی غنی‌سازی را. به همين دليل گزينه جنگ چه از طرف اسرائيل و چه از طرف آمريکا يک گزينه بسيار جدی است و شايد اين تهديدات بر تغيير در نظام حکومتی ايران تأثيرگذار باشد.
بله، اين مسئله در گذشته هم وجود داشته است. يک بخش موضوع بر می‌گردد به توليد فلز اورانيوم که کاربرد اين فلز فقط نظامی است و در نقاطی از ايران برای توليد فلز اورانيوم تحقيقاتی به عمل آمده و حتی در مورد کلاهک‌های انفجاری برای موشک‌های ميان برد ايران نيز تحقيقاتی انجام شده است، اما ايران اعلام می‌کند چنين تحقيقاتی انجام نداده و اينها شايعاتی است که آمريکا به آژانس بين‌المللی انرژی اتمی گفته است.
مسئله ديگر اين است که نه آمريکا و نه کشورهای اروپايی نمی‌توانند منابعی که اين اطلاعات را از آنها به دست آورده‌اند معرفی کنند و تا زمانی که نتوانند اين کار را انجام دهند، آژانس بين‌المللی نمی‌تواند منابع اصلی اطلاعات را در اختيار حکومت ايران قرار دهد.
مهران براتی، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل سیاسی، در گفت‌وگو با رادیو فردا به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ داده است.
- رادیو فردا: آقای براتی، ارزیابی شما از موضوع اعلام ساخت تأسیسات جدید غنی‌سازی در ایران چیست؟
مهران براتی: آقای صالحی، رئيس جديد تأسيسات اتمی ايران، در مصاحبه‌ای با مجله «اشپيگل» آلمان که در روز دوشنبه منتشر شد، گفته است ما آغاز به کار يک تأسيسات جديد ديگر برای غنی‌سازی را به آژانس بين‌المللی اطلاع داده بوديم. اما اينکه موضوع مربوط به قبل از اعلان خبر از طرف سازمان مجاهدين بوده يا بعد از آن، مشخص نيست.
به نظر من مسئله غنی‌سازی چه در تأسيسات جديد و چه در تأسيسات ديگر مشکل اساسی غرب با ايران نيست و اين مسئله برای غرب قابل تحمل است، اگر راه حل سياسی برای تمام مشکلاتی که غرب در منطقه خاورميانه با ايران دارد به دست آورد.
در بسته جديدی که از طرف آقای جليلی به گروه ۱+۵ ارائه شده، اصلاً از مسئله غنی‌سازی خبری نيست بلکه به موضوعاتی مانند مسايل افغانستان، عراق، لبنان و حضور کشورهای غربی به ويژه حضور نظامی آمريکا در منطقه بر می‌گردد.
چنين خواسته‌هايی از طرف ايران و مطرح کردن مکرر آن همراه با اين ادعا است که ايران می‌خواهد جانشين نيروهای نظامی غرب که قرار است از منطقه بيرون بروند، بشود.
- اصرار ايران برای اين که بگويد حسن نيت نشان داده و وجود چنين تأسياتی را خودش اعلام کرده، برای گرفتن دست دوستی است که آمريکا به سوی ايران دراز کرده است؟
نه، اين طور نيست. پيش از اين انتخابات هم تمام ديپلمات‌های غربی که در ايران هستند از طريق سرويس‌های اطلاعاتی خود با خبر شده و به دولت‌های خود گزارش داده بودند که دولت جديد ايران بعد از انتخابات به رياست آقای احمدی‌نژاد خواهد بود و به هر قيمتی او رئيس جمهور خواهد شد و حکومت تصميم ندارد در سياست خود نسبت به غرب و آمريکا کوچک‌ترين تغييری بدهد.
خواست گسترش تحريم‌ها و برخورد شديدتر با ايران از قبل وجود داشته و آقای اوباما هم اخيراً به ايران اخطار داد و اشاره کرد که گزينه نظامی عليه ايران برای آمريکا هم به نوعی مطرح است و تمام اين مسايل بر اساس اطلاعاتی است که پيش از اين داشتند.
ايجاد يک تأسيسات غنی‌سازی جديد در اصل مشکل تغييری به وجود نمی‌آورد، چون ادعای ايران مبنی بر رهبری سياسی اين منطقه خود به خود داشتن سلاح‌های هسته‌ای را ايجاب می‌کند.
ايران مايل است توانايی ساخت سلاح هسته‌ای را در زمان لازم داشته باشد و غرب اين مسئله را می‌داند و می‌خواهد جلوی آن را بگيرد نه جلوی غنی‌سازی را. به همين دليل گزينه جنگ چه از طرف اسرائيل و چه از طرف آمريکا يک گزينه بسيار جدی است و شايد اين تهديدات بر تغيير در نظام حکومتی ايران تأثيرگذار باشد.
- پس چطور ايران می‌گويد ما خودمان اين مسئله را اعلام کرديم و شما آن را افشا نکرده‌ايد؟
بله، اين مسئله در گذشته هم وجود داشته است. يک بخش موضوع بر می‌گردد به توليد فلز اورانيوم که کاربرد اين فلز فقط نظامی است و در نقاطی از ايران برای توليد فلز اورانيوم تحقيقاتی به عمل آمده و حتی در مورد کلاهک‌های انفجاری برای موشک‌های ميان برد ايران نيز تحقيقاتی انجام شده است، اما ايران اعلام می‌کند چنين تحقيقاتی انجام نداده و اينها شايعاتی است که آمريکا به آژانس بين‌المللی انرژی اتمی گفته است.
مسئله ديگر اين است که نه آمريکا و نه کشورهای اروپايی نمی‌توانند منابعی که اين اطلاعات را از آنها به دست آورده‌اند معرفی کنند و تا زمانی که نتوانند اين کار را انجام دهند، آژانس بين‌المللی نمی‌تواند منابع اصلی اطلاعات را در اختيار حکومت ايران قرار دهد.
