برگزاری انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای ولایتی افغانستان، در اوج جنگ داخلی آن کشور، تقابل دو نظام مدعی را در شرایط تعیین کننده‌ای قرار خواهد داد. طالبان که حکومتشان با مداخله نظامی آمریکا در سال ۲۰۰۱ ساقط شد، تلاش می‌کنند از راه شکست جمهوری افغانستان و نیروهای خارجی پشتیبان آن، مجدد «امارت اسلامی افغانستان» در کابل تشکیل دهند.
علی‌رغم افزایش توان نظامی ناتو در افغانستان و شمار نیروهای آمریکایی درگیر در جنگ آن کشور، حضور طالبان در افغانستان طی چند سال اخیر نه تنها رو به کاهش نرفته که دامنه آن به‌جز مناطق جنوبی و شرق، اینک به شمال و غرب نیز گسترش یافته است.
آمریکا و نیروهای نظامی ناتو نگرانند که در صورت ترک افغانستان، اسلام‌گرایان افراطی موسوم به طالبان و گروه القا عده، پایگاه‌ها و بسترهای تازه‌ای برای رشد تروریسم بین‌الملل در آن کشور ایجاد کرده و بار دیگر امنیت ملی غرب را مورد تهدید قرار دهند، خطری که شهر نیویورک در ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ قدرت ویران‌کننده آن را تجربه کرد.
(از چپ) عبدالله عبدالله، حامد کرزای و اشرف غنی سه نامزد اصلی انتخابات ریاست جمهوری افغانستاندولت آمریکا معتقد است که در صورت استقرار حکومت قانون و کمک به رشد اقتصادی افغانستان، این کشور از ثبات داخلی بیشتری برخوردار گردیده و در نتیجه گرایش به سوی اسلام افراطی کاهش خواهد یافت. امید غرب این است که با برگزاری دومین دوره انتخابات ریاست جمهوری، دموکراسی جوان و ابتدایی افغانستان گام دیگری به سوی رشد نسبی و بلوغ بر دارد.
حکومت کنونی افغانستان، به ریاست حامد کرزای از سال ۲۰۰۱ تا سال ۲۰۰۴ با حمایت مستقیم آمریکا، و از آن سال تاکنون به عنوان دولت منتخب مردم، عهده‌دار اداره کشور بوده است اما طی سال‌های اخیر بر خلاف انتظار آمریکا دامنه نفوذ دولت مرکزی افغانستان کاهش یافته است.
در انتخابات سال ۲۰۰۴ کرزای با بیش از ۵۵ درصد آرا به پیروزی رسید. حال آنکه در انتخابات جاری پیروزی مجدد او در دور اول و با بیش از ۵۰ در صد از مجموع آرا، تا حدود زیادی موجب شگفتی خواهد شد. در مقابل، طالبان، پس از تجدید نیرو، طی چند سال اخیر مناطق تحت نفوذ خود را گسترش داده‌اند.
سوء مدیریت، بی‌تصمیمی اداری، فساد مالی و عقب‌نشینی در برابر گسترش مناطق نفوذ طالبان از جمله دلایل عمده کاهش حمایت رأی‌دهندگان از کرزای در انتخابات چند روز آینده است.
حامد کرزای که از پشتوهای افغانستان به شمار می‌رود، بعد از سقوط دولت طالبان در سال ۲۰۰۱، از سوی دولت بوش به کار گمارده شد ولی به نظر می‌رسد که اوباما رئیس جمهور فعلی آمریکا از عملکرد او راضی نیست. دولت اوباما ترجیح می‌دهد به جای کرزای، فرد مقتدرتری، با فساد مالی کمتر، بعد از دولت کنونی، قدرت را در کابل به دست گیرد.
انتظار می‌رود، با وجود تهدید طالبان در جهت پیشگیری از برگزاری انتخابات روز ۲۰ اوت، تعداد قابل ملاحظه‌ای از دارندگان حق رأی بخصوص در ایالات شمالی و غربی، در انتخابات شرکت کنند. شمار فعلی جمعیت افغانستان براساس تازه‌ترین آمارها بین ۲۸.۲ تا ۳۳.۶ میلیون نفر تخمین زده می‌شود و تعداد واجدین شرایط رأی دادن نیز تا ۱۷ میلیون برآورد شده است.
طالبان، انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را که همزمان با انتخابات شوراهای ولایتی برگزار می‌شود، «آمریکایی و غیر قانونی» اعلام کرده‌اند. طلبان به ریاست ملا عمر از سال ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۱ در افغانستان قدرت را در دست داشتند.
رأی‌دهندگان افغانستانی تا حدود زیادی به نسبت گرایش‌های قبیله‌ای رأی می‌دهند. پشتون‌ها گفته می‌شود که از ۴۰ تا ۵۵ در صد از جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهند. به این علت نقش رأی‌دهندگان پشتون در تعیین سرنوشت انتخابات تعیین‌کننده است. علاوه بر گرایش‌های قومی توافق‌های قبیله‌ای و ائتلاف با سران قبایل نیز در تعیین تکلیف انتخابات دارای نقش عمده‌ای است.
حامد کرزای رئیس جمهور کنونی، در جریان تبلیغات انتخاباتیتا ابتدای ماه اوت جاری به نظر می‌رسید که کرزای علی‌رغم نارضایتی واشنگتن، برنده انتخابات آینده خواهد بود. ولی مطابق آخرین گمانه‌زنی‌های غیررسمی که در فاصله هفت روز تا زمان اخذ رأی صورت گرفته، عبدالله، وزیر خارجه سابق افغانستان و رقیب عمده کرزای با بیش از ۳۵ درصد آرا در صدر و کرزای با حدود ۳۱ درصد آرا به دنبال اوست.
تا ماه قبل عبدالله با فاصله نسبتاً زیاد به دنبال کرزای بود، به طوری که رئیس جمهور فعلی حتی پیش‌بینی کشیده شدن انتخابات به دور دوم را نیز توطئه‌ای خارجی علیه خود قلمداد می‌کرد.
در کنار تبلیغات تلویزیونی و روزنامه‌ای و یا نصب تابلوهای انتخاباتی و دیدار از مناطق مختلف افغانستان، صرف هزینه‌های مستقیم به منظور جلب نظر رؤسای قبایل نیز در انتخابات جاری دارای اهمیت است.
تا ماه قبل عبدالله با نزدیک به نیم میلیون دلار بیش از هر یک از ۳۴ نامزد دیگر انتخابات صرف هزینه‌های انتخاباتی خود کرده بود و لی در حال حاضر کرزای با صرف بیش از ۲ میلیون دلار، که گفته می‌شود از یکی از بانک‌ها قرض گرفته است، از لحاظ هزینه انتخاباتی، از بقیه نامزدها جلوتر است و عبدالله از این نظر در مقام هفتم قرار دارد.
عبدالله عبدالله، نامزد ریاست جمهوری افغانستان در خلال تبلیغات اتخاباتیعبدالله اگرچه نیمه پشتون است ولی وابستگی اصلی قومی او با تاجیک‌هاست. بی‌تردید عبدالله از حمایت بیشتر مردم در غرب و شمال افغانستان برخوردار خواهد شد. اگرچه پشتون‌ها بزرگترین گروه محلی در افغانستان به شمار می‌روند، ولی ناامنی در مناطق جنوبی و شرقی که محل سکونت اصلی آنهاست، به علاوه مزاحمت‌های طالبان، امکان حضور رأی‌دهندگان پشتون را در این مناطق کاهش خواهد داد و کاهش آرا پشتون‌ها می‌تواند شانس‌های عبدالله را برای پیروزی بر کرزای افزایش دهد.
در معدود روزهای باقی مانده تا زمان اخذ رأی، کرزای سعی خواهد کرد که هرچه بیشتر از حمایت رؤسای قبیله‌ها به خصوص در مناطق غربی و شمالی برخوردار شود. اعلام حمایت اسماعیل‌خان والی سابق هرات از کرزای که در روز جمعه صورت گرفت اگرچه می‌تواند شانس‌های رئیس جمهور فعلی را تا حدودی بهبود بخشد ولی این تأثیر احتمالاً در حدودی نخواهد بود که سرنوشت نهایی انتخابات را در دور اول روشن سازد.
علی‌رغم افزایش توان نظامی ناتو در افغانستان و شمار نیروهای آمریکایی درگیر در جنگ آن کشور، حضور طالبان در افغانستان طی چند سال اخیر نه تنها رو به کاهش نرفته که دامنه آن به‌جز مناطق جنوبی و شرق، اینک به شمال و غرب نیز گسترش یافته است.
آمریکا و نیروهای نظامی ناتو نگرانند که در صورت ترک افغانستان، اسلام‌گرایان افراطی موسوم به طالبان و گروه القا عده، پایگاه‌ها و بسترهای تازه‌ای برای رشد تروریسم بین‌الملل در آن کشور ایجاد کرده و بار دیگر امنیت ملی غرب را مورد تهدید قرار دهند، خطری که شهر نیویورک در ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۰۱ قدرت ویران‌کننده آن را تجربه کرد.
حکومت کنونی افغانستان، به ریاست حامد کرزای از سال ۲۰۰۱ تا سال ۲۰۰۴ با حمایت مستقیم آمریکا، و از آن سال تاکنون به عنوان دولت منتخب مردم، عهده‌دار اداره کشور بوده است اما طی سال‌های اخیر بر خلاف انتظار آمریکا دامنه نفوذ دولت مرکزی افغانستان کاهش یافته است.
در انتخابات سال ۲۰۰۴ کرزای با بیش از ۵۵ درصد آرا به پیروزی رسید. حال آنکه در انتخابات جاری پیروزی مجدد او در دور اول و با بیش از ۵۰ در صد از مجموع آرا، تا حدود زیادی موجب شگفتی خواهد شد. در مقابل، طالبان، پس از تجدید نیرو، طی چند سال اخیر مناطق تحت نفوذ خود را گسترش داده‌اند.
سوء مدیریت، بی‌تصمیمی اداری، فساد مالی و عقب‌نشینی در برابر گسترش مناطق نفوذ طالبان از جمله دلایل عمده کاهش حمایت رأی‌دهندگان از کرزای در انتخابات چند روز آینده است.
حامد کرزای که از پشتوهای افغانستان به شمار می‌رود، بعد از سقوط دولت طالبان در سال ۲۰۰۱، از سوی دولت بوش به کار گمارده شد ولی به نظر می‌رسد که اوباما رئیس جمهور فعلی آمریکا از عملکرد او راضی نیست. دولت اوباما ترجیح می‌دهد به جای کرزای، فرد مقتدرتری، با فساد مالی کمتر، بعد از دولت کنونی، قدرت را در کابل به دست گیرد.
انتظار می‌رود، با وجود تهدید طالبان در جهت پیشگیری از برگزاری انتخابات روز ۲۰ اوت، تعداد قابل ملاحظه‌ای از دارندگان حق رأی بخصوص در ایالات شمالی و غربی، در انتخابات شرکت کنند. شمار فعلی جمعیت افغانستان براساس تازه‌ترین آمارها بین ۲۸.۲ تا ۳۳.۶ میلیون نفر تخمین زده می‌شود و تعداد واجدین شرایط رأی دادن نیز تا ۱۷ میلیون برآورد شده است.
طالبان، انتخابات ریاست جمهوری افغانستان را که همزمان با انتخابات شوراهای ولایتی برگزار می‌شود، «آمریکایی و غیر قانونی» اعلام کرده‌اند. طلبان به ریاست ملا عمر از سال ۱۹۹۶ تا سال ۲۰۰۱ در افغانستان قدرت را در دست داشتند.
رأی‌دهندگان افغانستانی تا حدود زیادی به نسبت گرایش‌های قبیله‌ای رأی می‌دهند. پشتون‌ها گفته می‌شود که از ۴۰ تا ۵۵ در صد از جمعیت افغانستان را تشکیل می‌دهند. به این علت نقش رأی‌دهندگان پشتون در تعیین سرنوشت انتخابات تعیین‌کننده است. علاوه بر گرایش‌های قومی توافق‌های قبیله‌ای و ائتلاف با سران قبایل نیز در تعیین تکلیف انتخابات دارای نقش عمده‌ای است.
تا ماه قبل عبدالله با فاصله نسبتاً زیاد به دنبال کرزای بود، به طوری که رئیس جمهور فعلی حتی پیش‌بینی کشیده شدن انتخابات به دور دوم را نیز توطئه‌ای خارجی علیه خود قلمداد می‌کرد.
در کنار تبلیغات تلویزیونی و روزنامه‌ای و یا نصب تابلوهای انتخاباتی و دیدار از مناطق مختلف افغانستان، صرف هزینه‌های مستقیم به منظور جلب نظر رؤسای قبایل نیز در انتخابات جاری دارای اهمیت است.
تا ماه قبل عبدالله با نزدیک به نیم میلیون دلار بیش از هر یک از ۳۴ نامزد دیگر انتخابات صرف هزینه‌های انتخاباتی خود کرده بود و لی در حال حاضر کرزای با صرف بیش از ۲ میلیون دلار، که گفته می‌شود از یکی از بانک‌ها قرض گرفته است، از لحاظ هزینه انتخاباتی، از بقیه نامزدها جلوتر است و عبدالله از این نظر در مقام هفتم قرار دارد.
در معدود روزهای باقی مانده تا زمان اخذ رأی، کرزای سعی خواهد کرد که هرچه بیشتر از حمایت رؤسای قبیله‌ها به خصوص در مناطق غربی و شمالی برخوردار شود. اعلام حمایت اسماعیل‌خان والی سابق هرات از کرزای که در روز جمعه صورت گرفت اگرچه می‌تواند شانس‌های رئیس جمهور فعلی را تا حدودی بهبود بخشد ولی این تأثیر احتمالاً در حدودی نخواهد بود که سرنوشت نهایی انتخابات را در دور اول روشن سازد.
