پس از ۲۲ روز درگيرى در نوار غزه، اسرائيل ساعت دو بامداد روز يکشنبه به طور يکجانبه اعلام آتش بس کرد ولى گروه حماس با رد اين آتش بس برای مدتی به پرتاب موشک به جنوب اسرائيل ادامه داد.
ارتش اسرائيل در واکنش به اين اقدام مناطقى از نوار غزه را هدف آتشبار هلى کوپترهاى خود قرار داد. به دنبال اين واکنش، گروه حماس با اعلام آتش بس موافقت کرد ولى گفت که اسرائيل يک هفته فرصت دارد تا تمام نيروهاى خود را از نوار غزه بيرون ببرد.
این رویدادها موضوع گفتوگوی دکتر مهرداد خوانساری تحلیلگر مسایل خاورمیانه در لندن با رادیو فردا بود.
رادیو فردا: آقای دکتر خوانساری، حماس و اسرائیل تا چه اندازه مایل به تداوم آتش بس هستند؟
مهرداد خوانساری: به نظر من، اين مسئله که بايد آتشبس پياده شود، امری است که طرفين هر دو خواستار آن هستند، ولی هنوز مذاکرات ديپلماتيک نهايی و تکاپوهايی که از سوی کشورهای مختلف صورت میگيرد، پايان نيافته است .
وقتی اسرائیل رأساً اعلام کرد که آتشبس را از آغاز روز يکشنبه دنبال خواهد کرد، انتظار میرفت قبل از اينکه حماس بخواهد يک جانبه اين مسئله را اعلام کند، دوباره مشکلاتی رخ دهد که رخ داد .
به نظر من طرفين علاقهمند هستند که آرامش حداقل برای يک مدت کوتاه به منطقه بازگردد .
بعد از کنفرانس شرم الشيخ و پايان نشستی که در قطر صورت گرفت، خواهيم ديد که زمينه جلوگيری از تهاجمها بيشتر مهيا خواهد شد.
اسرائیل و حماس با استقرار نيروهای بينالمللی در منطقه مخالفت کردهاند. دولت مصر هم اخيراً چنين پيشنهادی را رد کرده است. چرا دولت مصر با حضور نيروهای بينالمللی در مرز مشترک با غزه مخالفت کرده است؟
استقرار نيروهای بينالمللی در غزه بين مصر و منطقه رفح، دست مقامات مصری را تا حدودی خواهد بست و آنها علاقهمند نيستند اقتدارشان زير سؤال برود و نيروهای ديگری در آنجا حضور داشته باشند .
حماس هم تمايلی ندارد که نيروهای بينالمللی حضور داشته باشند، چون در مواقعی که دولت مصر بنا به دلايلی از کنترل منطقه چشمپوشی میکند، دست حماس باز میماند و استقلال بيشتری برای پيشبرد مقاصد خود به دست میآورد.
بنابراين طرفين بر اساس مقتضيات خود ترجيح میدهند که نيروهای بينالمللی در منطقه مستقر نباشند. در حالی که کشورهای اروپايی، آمريکا و به نوعی اسرائیل خواستار اين هستند که رفت و آمد در منطقه بيشتر تحت کنترل باشد .
در آغاز دوران رياست جمهوری باراک اوباما در آمريکا، مسئله خاورميانه و جنگ غزه از مسايل مهم خارجی دولت او خواهد بود. تا چه اندازه میتوان اين آتش بس موقت را مديون آغاز به کار آقای اوباما دانست؟
میتوان گفت که دولت اسرائیل به ويژه علاقهمند بود که اين تهاجمات تا زمانی که اوباما روی کار نيامده، به پايان برسد.
بايد در نظر داشت که اين جنگ، مدت ۲۲ روز ادامه داشته که مدت کمی نيست. مسئله اساسی اين است که اگر هدف اين جنگ، ساقط کردن حماس يا جلوگيری از هر نوع پرتاب موشک به خاک اسرائیل بود، دولت اسرائیل نتوانسته است در اين فاصله زمانی به هدفهای خود دست يابد، بنابراين دليلی نداشت که با ادامه جنگ به مدت يک هفته يا ۱۰ روز بيشتر به اهداف خود دست يابد.
در نتيجه با توجه به پشتيبانی سياسی که اسرائیلیها در واشنگتن دارند، دولت اسرائیل علاقهمند است که دولت اوباما در شرايطی قرار داشته باشد که مداخلات آن به نفع منافع اسرائیل تمام شود.
ارتش اسرائيل در واکنش به اين اقدام مناطقى از نوار غزه را هدف آتشبار هلى کوپترهاى خود قرار داد. به دنبال اين واکنش، گروه حماس با اعلام آتش بس موافقت کرد ولى گفت که اسرائيل يک هفته فرصت دارد تا تمام نيروهاى خود را از نوار غزه بيرون ببرد.
این رویدادها موضوع گفتوگوی دکتر مهرداد خوانساری تحلیلگر مسایل خاورمیانه در لندن با رادیو فردا بود.
رادیو فردا: آقای دکتر خوانساری، حماس و اسرائیل تا چه اندازه مایل به تداوم آتش بس هستند؟
مهرداد خوانساری: به نظر من، اين مسئله که بايد آتشبس پياده شود، امری است که طرفين هر دو خواستار آن هستند، ولی هنوز مذاکرات ديپلماتيک نهايی و تکاپوهايی که از سوی کشورهای مختلف صورت میگيرد، پايان نيافته است .
وقتی اسرائیل رأساً اعلام کرد که آتشبس را از آغاز روز يکشنبه دنبال خواهد کرد، انتظار میرفت قبل از اينکه حماس بخواهد يک جانبه اين مسئله را اعلام کند، دوباره مشکلاتی رخ دهد که رخ داد .
به نظر من طرفين علاقهمند هستند که آرامش حداقل برای يک مدت کوتاه به منطقه بازگردد .
بعد از کنفرانس شرم الشيخ و پايان نشستی که در قطر صورت گرفت، خواهيم ديد که زمينه جلوگيری از تهاجمها بيشتر مهيا خواهد شد.
اسرائیل و حماس با استقرار نيروهای بينالمللی در منطقه مخالفت کردهاند. دولت مصر هم اخيراً چنين پيشنهادی را رد کرده است. چرا دولت مصر با حضور نيروهای بينالمللی در مرز مشترک با غزه مخالفت کرده است؟
استقرار نيروهای بينالمللی در غزه بين مصر و منطقه رفح، دست مقامات مصری را تا حدودی خواهد بست و آنها علاقهمند نيستند اقتدارشان زير سؤال برود و نيروهای ديگری در آنجا حضور داشته باشند .
حماس هم تمايلی ندارد که نيروهای بينالمللی حضور داشته باشند، چون در مواقعی که دولت مصر بنا به دلايلی از کنترل منطقه چشمپوشی میکند، دست حماس باز میماند و استقلال بيشتری برای پيشبرد مقاصد خود به دست میآورد.
بنابراين طرفين بر اساس مقتضيات خود ترجيح میدهند که نيروهای بينالمللی در منطقه مستقر نباشند. در حالی که کشورهای اروپايی، آمريکا و به نوعی اسرائیل خواستار اين هستند که رفت و آمد در منطقه بيشتر تحت کنترل باشد .
در آغاز دوران رياست جمهوری باراک اوباما در آمريکا، مسئله خاورميانه و جنگ غزه از مسايل مهم خارجی دولت او خواهد بود. تا چه اندازه میتوان اين آتش بس موقت را مديون آغاز به کار آقای اوباما دانست؟
میتوان گفت که دولت اسرائیل به ويژه علاقهمند بود که اين تهاجمات تا زمانی که اوباما روی کار نيامده، به پايان برسد.
بايد در نظر داشت که اين جنگ، مدت ۲۲ روز ادامه داشته که مدت کمی نيست. مسئله اساسی اين است که اگر هدف اين جنگ، ساقط کردن حماس يا جلوگيری از هر نوع پرتاب موشک به خاک اسرائیل بود، دولت اسرائیل نتوانسته است در اين فاصله زمانی به هدفهای خود دست يابد، بنابراين دليلی نداشت که با ادامه جنگ به مدت يک هفته يا ۱۰ روز بيشتر به اهداف خود دست يابد.
در نتيجه با توجه به پشتيبانی سياسی که اسرائیلیها در واشنگتن دارند، دولت اسرائیل علاقهمند است که دولت اوباما در شرايطی قرار داشته باشد که مداخلات آن به نفع منافع اسرائیل تمام شود.