لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
یکشنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۳ تهران ۰۱:۱۰

لایه‌های یخ در قطب شمال نازک‌تر می‌شوند


یخ‌های شناور اقیانوس منجمد شمالی در حوالی گروئنلند
یخ‌های شناور اقیانوس منجمد شمالی در حوالی گروئنلند
براساس جدید ترین یافته‌های ماهواره‌ای ذوب و در نتیجه نازک‌تر شدن لایه‌های یخ در اقیانوس منجمد شمالی ادامه دارد و قطر این لایه‌ها در سال جاری میلادی به نازل‌ترین میزان طی ۳۰ سال گذشته رسیده است.

شاید برای کسانی که اخبار و جزییات مربوط به تغییرات جوی کره زمین و در نتیجه کاهش از حجم یخبندان در قطب شمال را از نزدیک دنبال می‌کنند این موضوع جدیدی نباشد اما بر اساس تازه‌ترین تحقیقات مرکز فضایی آمریکا، ناسا، و مرکز جمع‌آوری اطلاعات یخبندان در آمریکا، در سال جاری لایه‌های یخ در قطب شمال بیش از هر زمان دیگر در معرض ذوب شدن و کاهش هستند.

در ماه‌های زمستان هر سال همزمان با غروب طولانی آفتاب در قطب شمال و کاهش شدید دما در این مناطق لایه‌های یخ افزایش یافته و معمولاً در ماه اسفند به اوج خود می‌رسند. با فرا رسیدن بهار روند ذوب شدن یخ‌ها آغاز شده و در ماه شهریور قاعدتاً به نازل‌ترین حد خود کاهش می‌يابد.

اما تمام لایه‌های یخ در قطب شمال به طور مساوی شکل نگرفته‌اند. لایه‌های یخ چندین ساله که قطر آنها به ۲ تا ۴ متر می‌رسد معمولاً محصول انباشت یخ طی چند زمستان هستند که از روند ذوب شدن تابستانی در امان می‌مانند. در مقابل لایه‌های یخ یک ساله که محصول فقط یک زمستان هستند قطر بسیار کمتری دارند.

یافته‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد که همزمان با آغاز فصل ذوب شدن یخبندان در قطب شمال، بخش اعظم سطح اقیانوسن منجمد قطب شمالی از لایه‌های یخ یک ساله پوشیده است و بنابراین امکان دارد که در تابستان سال جاری بخش زیادی از آن ذوب شود. یکی از مسئولان مراکز تحقیقاتی ناسا می‌گوید با نازک‌تر شدن لایه‌های یخ قطب شمال احتمال نابودی آنها در طول تابستان افزایش یافته است.

عامل دیگر در بقا مناطق یخبندان قطب شمال گستره لایه‌های یخ است. براساس یافته‌های مراکز تحقیقاتی ناسا در زمستان امسال گستره منطقه یخبندان در اوج خود که ۲۸ فوریه بود، محدوده‌ای را شامل می‌شد که نسبت به سطح متوسط منطقه یخبندان در فاصله سال‌های ۱۹۷۹ تا ۲۰۰۰ حدود ۴۵۰ هزار کیلومتر مربع کاهش را نشان می‌دهد.

به گفته کارشناسان ناسا هر چند گسترش مناطق یخبندان نیز عامل مهمی است ولی عمق یا ضخامت لایه‌های یخ مهم‌ترین عامل در تشخیص سلامت این مناطق است.

در سال ۲۰۰۸ یکی از آزمایشگاه‌های ناسا اولین نقشه کامل از ضخامت لایه‌های یخبندان اقیانوس قطب شمالی را تهیه کرد. همین گروه تحقیقاتی اکنون در حال تکمیل کردن یافته‌های مربوط به ضخامت دقیق این لایه‌ها در فاصله سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۸ است که به دانشوران برای تشخیص میزان آسیب‌پذیری مناطق یخبندان از تغییرات جوی کره زمین کمک شایانی خواهد کرد.

یکی از مسئولان این تحقیقات خاطر نشان می‌کند که کاهش ضخامت و گستره لایه‌های یخ محصول گرم شدن دمای اقیانوس قطب شمالی طی سه دهه گذشته است. به گفته وی اگر وضعیت فعلی ادامه یابد در ۲۰ تا ۳۰ سال آینده ممکن است در ماه‌های تابستان هیچ اثری از لایه‌های یخ در این مناطق باقی نماند.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که آخرین موردی که اقیانوس قطب شمالی چنین شرایطی داشت حدود ۵۵۰۰ سال پیش بوده است.

علاوه بر این اطلاعات ناگوار در مورد وضعیت لایه‌های یخ، تصاویر و یافته‌های ماهواره‌ای که هفته اخیر منتشر شده‌اند، نشان می‌دهد که پل یخی که شبه جزیره قطب شمالی را به جزیره چارکوت متصل می‌کرد در هفته بین ۳۱ مارس تا ۶ آویل به کلی ذوب شده است.

هر چند این پل یخی از لایه‌های یخبندان سطح اقیانوس قطب شمال تشکیل نمی‌شد ولی ذوب و فروریزی آن یادآور برجسته دیگری است از تأثیر گرم شدن دمای کره زمین بر وضعیت مناطق یخبندان قطب شمال.
XS
SM
MD
LG