رئیس ستاد مشترک آمریکا، دریاسالار مایک مولن، می‌گوید پیامدهای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای فاجعه‌بار خواهد بود و حل مسئله هسته‌ای ایران را در گرو همکاری قدرت‌های عمده جهان خواند.
این مقام بلند پایه آمریکایی هنگامی این سخنان را به زبان آورد که یک روز پیش از آن، چهارشنبه ۳۰ اردیبهشت، ایران موشک پیشرفته سجیل - ۲ را با موفقیت آزمایش کرد.
رئيس ستاد مشترک آمريکا که در برابر کميته روابط خارجی سنای آمريکا سخن می‌گفت، با تأکيد بر اينکه تلاش ايران برای ساختن سلاح هسته‌ای می‌تواند به رقابت هسته‌ای در خاورميانه منجر شود، اضافه کرد: «به باور من دستيابی ايران به سلاح هسته‌ای برای منطقه خاورميانه و جهان فاجعه بار خواهد بود. يعنی اگر ايران به سلاح هسته‌ای دست يابد همسايگان اين کشور احساس خواهند کرد که ضعيف و آسيب‌پذير هستند و در نتيجه به دنبال توسعه توانايی‌های هسته‌ای و تجهيز خود برخواهند آمد.»
چرا يک روز پس از آزمايش موشک بالستيک «سجيل ۲»، درياسالار مايکل مولن چنين هشداری درباره برنامه هسته‌ای ايران داده و آيا دليل خاصی برای اين کار وجود داشته است يا نه؟
شانن کايل، پژوهشگر ارشد مؤسسه بين‌المللی مطالعات صلح در سوئد، در پاسخ اين سؤال به راديو فردا می‌گويد: «اين سخنان را بايد در چهاچوب اظهار نظرهای پيشين سياست‌گذاران آمريکا ارزيابی کرد و سخنان درياسالار مولن چيز تازه‌ای نيست. در آمريکا و حتی اروپا يک اجماع کلی درباره برنامه هسته‌ای ايران وجود دارد مبنی بر اين که دستيابی ايران به سلاح هسته‌ای، هم منجر به بی‌ثباتی در خاورميانه خواهد شد و هم اجرای معاهده عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای را زير سؤال خواهد برد. »
وی می‌افزايد:«سؤال مهم اين است که آيا ايران برنامه توليد سلاح هسته‌ای دارد يا نه؟ بسياری می‌گويند ايران چنين برنامه‌ای دارد و همان گونه که می‌دانيم گفت‌وگوهای ايران و آژانس بين‌المللی انرژی اتمی به بن‌بست رسيده است. با توجه به وضعيت فعلی ضرورت دارد که ايران ابتکار عمل را به دست بگيرد و به جامعه جهانی اطمينان دهد برنامه هسته‌ايش برای مقاصد صلح‌آميز است.»
آدميرال مولن و هيلاری کلينتون (وزير امور خارجه آمريکا)، هر دو در دو روز متوالی به سنای آمريکا گفته‌اند: «آمريکا بايد با همکاری قدرت‌های عمده، مسئله هسته‌ای ايران را حل کند.»
در اين رابطه يکی از قدرت‌ها و بازيگران اصلی روسيه است که بر سر يک رشته مسايل عمده بين‌المللی مانند گسترش ناتو به شرق، سپر دفاع موشکی آمريکا در اروپا و جايگزينی معاهده استارت یک يا همان پيمان کاهش سلاح‌های استراتژيک با يک پيمان جديد، با آمريکا اختلاف نظر شديد دارد.
با اين حساب آيا روسيه با آمريکا بر سر مسئله هسته‌ای ايران همکاری خواهد کرد يا نه؟
شانن کايل در اين مورد معتقد است: «مسئله هسته‌ای ايران در برنامه کاری آمريکا و روسيه از اولويت بالايی برخوردار نيست. اگر آمريکا و روسيه درمورد حل مسايل بين‌المللی مطرح بين دو کشور به پيشرفتی نايل شوند، آن وقت به احتمال زياد به توافق برای حل مسئله هسته‌ای ايران و رفع بن‌بست فعلی هم دست خواهند يافت. در حال حاضر روسيه و چين که يکی ديگر از بازيکنان اصلی است، مايل نيستند تحريم‌های بين‌المللی عليه ايران تشديد شود.»
وی تأکيد می‌کند: «دولت اوباما سعی دارد با اتخاذ رويکردی که همکاری اروپا، روسيه و چين را در بر داشته باشد به حل مسئله هسته‌ای ايران بپردازد. اين کار با رويکرد فعلی در قبال ايران که مشوق‌ها و اعمال تنبيهات را در بردارد، هماهنگ است. به هر حال آمريکا در پی جلب همکاری روسيه و چين است، تا در صورت عدم همکاری ايران و خودداری اين کشور از پاسخ دادن به سؤالات آژانس، تحريم‌های شديدتری را عليه آن اعمال کند.»
آمريکا گفت‌وگو با ايران را به بعد از انتخابات رياست جمهوری ايران موکول کرده است.
شانن کايل درباره تأثير نتيجه اين انتخابات در همکاری تهران با واشنگتن می‌گويد: «پيش‌بينی اين کار مشکل است. آمريکا با موکول کردن گفت‌وگوها به بعد از انتخابات رياست جمهوری ايران راه کاملاً درستی را در پيش گرفته است. گفت‌وگو با ايران پيش از برگزاری انتخابات می‌توانست تأثير منفی بر يک يا همه نامزدهای رياست جمهوری داشته باشد.»
وی با تأکيد بر اين که ارزيابی تأثير انتخابات بر گفت‌وگوهای هسته‌ای مشکل است، دليل اين مسئله را چنين عنوان می‌کند: «برنامه هسته‌ای موضوع انتخابات نيست، بلکه اقتصاد ايران و مسايل داخلی موضوعات اصلی هستند. با اين همه نشانه‌هايی وجود دارد که ميرحسين موسوی در مقايسه با ساير نامزدها ممکن است نرمش بيشتری برای حل مسئله هسته‌ای ايران نشان دهد. البته اين يک پيش‌بينی است و سياست ايران چنان پيچيده است که برای ناظران خارجی پيش‌بينی اتفاقات کار ساده‌ای نيست. »
برپايه برآورد سازمان‌های اطلاعاتی آمريکا که دو سال پيش منتشر شد، ايران برنامه توليد سلاح هسته‌ای خود را شش سال پيش متوقف کرد و ايران می‌گويد برنامه هسته‌ايش صلح‌آميز است، ولی برخی از مقام‌های آمريکايی همچنان معتقد هستند ايران تلاش می‌کند به سلاح هسته‌ای دست يابد.
این مقام بلند پایه آمریکایی هنگامی این سخنان را به زبان آورد که یک روز پیش از آن، چهارشنبه ۳۰ اردیبهشت، ایران موشک پیشرفته سجیل - ۲ را با موفقیت آزمایش کرد.
بیشتر بخوانید:
چرا يک روز پس از آزمايش موشک بالستيک «سجيل ۲»، درياسالار مايکل مولن چنين هشداری درباره برنامه هسته‌ای ايران داده و آيا دليل خاصی برای اين کار وجود داشته است يا نه؟
شانن کايل، پژوهشگر ارشد مؤسسه بين‌المللی مطالعات صلح در سوئد، در پاسخ اين سؤال به راديو فردا می‌گويد: «اين سخنان را بايد در چهاچوب اظهار نظرهای پيشين سياست‌گذاران آمريکا ارزيابی کرد و سخنان درياسالار مولن چيز تازه‌ای نيست. در آمريکا و حتی اروپا يک اجماع کلی درباره برنامه هسته‌ای ايران وجود دارد مبنی بر اين که دستيابی ايران به سلاح هسته‌ای، هم منجر به بی‌ثباتی در خاورميانه خواهد شد و هم اجرای معاهده عدم گسترش سلاح‌های هسته‌ای را زير سؤال خواهد برد. »
وی می‌افزايد:«سؤال مهم اين است که آيا ايران برنامه توليد سلاح هسته‌ای دارد يا نه؟ بسياری می‌گويند ايران چنين برنامه‌ای دارد و همان گونه که می‌دانيم گفت‌وگوهای ايران و آژانس بين‌المللی انرژی اتمی به بن‌بست رسيده است. با توجه به وضعيت فعلی ضرورت دارد که ايران ابتکار عمل را به دست بگيرد و به جامعه جهانی اطمينان دهد برنامه هسته‌ايش برای مقاصد صلح‌آميز است.»
آدميرال مولن و هيلاری کلينتون (وزير امور خارجه آمريکا)، هر دو در دو روز متوالی به سنای آمريکا گفته‌اند: «آمريکا بايد با همکاری قدرت‌های عمده، مسئله هسته‌ای ايران را حل کند.»
در اين رابطه يکی از قدرت‌ها و بازيگران اصلی روسيه است که بر سر يک رشته مسايل عمده بين‌المللی مانند گسترش ناتو به شرق، سپر دفاع موشکی آمريکا در اروپا و جايگزينی معاهده استارت یک يا همان پيمان کاهش سلاح‌های استراتژيک با يک پيمان جديد، با آمريکا اختلاف نظر شديد دارد.
با اين حساب آيا روسيه با آمريکا بر سر مسئله هسته‌ای ايران همکاری خواهد کرد يا نه؟
شانن کايل در اين مورد معتقد است: «مسئله هسته‌ای ايران در برنامه کاری آمريکا و روسيه از اولويت بالايی برخوردار نيست. اگر آمريکا و روسيه درمورد حل مسايل بين‌المللی مطرح بين دو کشور به پيشرفتی نايل شوند، آن وقت به احتمال زياد به توافق برای حل مسئله هسته‌ای ايران و رفع بن‌بست فعلی هم دست خواهند يافت. در حال حاضر روسيه و چين که يکی ديگر از بازيکنان اصلی است، مايل نيستند تحريم‌های بين‌المللی عليه ايران تشديد شود.»
وی تأکيد می‌کند: «دولت اوباما سعی دارد با اتخاذ رويکردی که همکاری اروپا، روسيه و چين را در بر داشته باشد به حل مسئله هسته‌ای ايران بپردازد. اين کار با رويکرد فعلی در قبال ايران که مشوق‌ها و اعمال تنبيهات را در بردارد، هماهنگ است. به هر حال آمريکا در پی جلب همکاری روسيه و چين است، تا در صورت عدم همکاری ايران و خودداری اين کشور از پاسخ دادن به سؤالات آژانس، تحريم‌های شديدتری را عليه آن اعمال کند.»
آمريکا گفت‌وگو با ايران را به بعد از انتخابات رياست جمهوری ايران موکول کرده است.
شانن کايل درباره تأثير نتيجه اين انتخابات در همکاری تهران با واشنگتن می‌گويد: «پيش‌بينی اين کار مشکل است. آمريکا با موکول کردن گفت‌وگوها به بعد از انتخابات رياست جمهوری ايران راه کاملاً درستی را در پيش گرفته است. گفت‌وگو با ايران پيش از برگزاری انتخابات می‌توانست تأثير منفی بر يک يا همه نامزدهای رياست جمهوری داشته باشد.»
وی با تأکيد بر اين که ارزيابی تأثير انتخابات بر گفت‌وگوهای هسته‌ای مشکل است، دليل اين مسئله را چنين عنوان می‌کند: «برنامه هسته‌ای موضوع انتخابات نيست، بلکه اقتصاد ايران و مسايل داخلی موضوعات اصلی هستند. با اين همه نشانه‌هايی وجود دارد که ميرحسين موسوی در مقايسه با ساير نامزدها ممکن است نرمش بيشتری برای حل مسئله هسته‌ای ايران نشان دهد. البته اين يک پيش‌بينی است و سياست ايران چنان پيچيده است که برای ناظران خارجی پيش‌بينی اتفاقات کار ساده‌ای نيست. »
برپايه برآورد سازمان‌های اطلاعاتی آمريکا که دو سال پيش منتشر شد، ايران برنامه توليد سلاح هسته‌ای خود را شش سال پيش متوقف کرد و ايران می‌گويد برنامه هسته‌ايش صلح‌آميز است، ولی برخی از مقام‌های آمريکايی همچنان معتقد هستند ايران تلاش می‌کند به سلاح هسته‌ای دست يابد.
