این سؤال که ایران از چه میزان کیک زرد برخوردار است، از چندی پیش در محافل مختلف مطرح شده است. مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی مستقر در واشینگتن، در گزارشی اعلام کرد که ذخایر کیک زرد ایران رو به پایان است.
بر پایه همین گزارش، ایران همچنین از منابع کافی برای جایگزین کردن ذخایر رو به پایان کیک زردش برخوردار نیست.
این در حالی است که حسن قشقاوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز چهارشنبه این خبر را که پیشتر تایمز لندن از آن به نوعی دیگر یاد کرده بود بیپایه خواند.
روزنامه تایمز، با استناد به بررسیهای شش کشور غربی، نوشته بود که ذخایر کیک زرد ایران در حال پایان گرفتن است و ظرفیت معادن اورانیوم ایران نیز پاسخگوی جوابگوی نیاز داخلی برای تولید برق هستهای نیست.
تایمز از سوی دیگر تأکید کرده بود که لندن از سفیرانش در چند کشور برخوردار از منابع غنی اورانیوم خواسته است که رهبران کشورهای میزبانشان را در فشار بگذارند تا از فروش این ماده به جمهوری اسلامی خود داری کنند.
مارک فیتز پاتریک، از مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک بریتانیا در گفتگو با رادیو فردا یاد آور شد که ذخایر کیک زرد ایران در آیندهای نزدیک پایان خواهد یافت.
آقای فیتز پاتریک به رادیو فردا گفت: «ذخایر کیک زرد ایران که چند سال از آفریقای جنوبی وارد کرده بود رو به پایان است. ایران منابع داخلی اورانیوم خود را دارد اما آنها از کیفیت خوبی برخوردار نیستند و مقدار اورانیوم مورد نظر از آن منابع استخراج نمیشود. شاید اصلاً مقرون به صرفه هم نباشد که این اورانیوم را استخراج کرد. بنابراین ذخایر کیک زردی که ایران هم اکنون در اختیار دارد احتمالاً در آیندهای نه چندان دور پایان خواهد یافت.»
سؤال اینجاست که با این حساب، ایران کیک زرد مورد نیازش را از کجا باید تهیه کند؟
مارک فیتزپاتریک معتقد است تا ایران فعالیت هستهای خود را متوقف نکند، کیک زردی از دنیای خارج نصیب ایران نخواهد شد.
در سایه تمامی این تحولات اما، مارک فیتزپاتریک از چشم انداز فعالیت هستهای ایران را چندان روشن ندانست.
آقای فیتز پاتریک میگوید: «من فکر میکنم ایران باید تصمیم بگیرد که فعالیت هستهای خود را که مایه نگرانی بسیار کشورهای همسایه و جامعه جهانی شده متوقف کند، در غیر این صورت برنامه هستهای ایران در حال حاضر و با شرایط کنونی نمیتواند ادامه پیدا کند. ایران باید اطمینان همه را مبنی بر صلحآمیز بودن ماهیت فعالیتهای هستهایش جلب کند. تحت هیچ شرایطی نیاز به غنیسازی اورانیوم نیست. ایران میتواند اورانیوم مورد نیاز را از بازارهای بینالمللی تهیه کند. هیچ وقت نشده که فعالیت یک نیروگاه تولید برق هستهای درهیچ کجای جهان به دلیل کمبود مواد اولیه از جای دیگر متوقف شود. به همین دلیل ایران براستی مجبور به غنیسازی اورانیوم نیست. از طرف دیگر، چون از این فنآوری میتوان در ساخت بمب اتمی بهره گرفت، به همین دلیل نگرانیهایی در مورد صلحآمیز بودن اهداف ایران وجود دارد.»
گزارش مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی با این نتیجه پایان گرفته بود که «سخنان دولت تهران، مبنی بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای جمهوری اسلامی، متکی بر سوخت هستهای تولید داخل، با واقعیات موجود و ظرفیت معدنی ایران همخوانی ندارد».
بر پایه همین گزارش، ایران همچنین از منابع کافی برای جایگزین کردن ذخایر رو به پایان کیک زردش برخوردار نیست.
بیشتر بخوانید:
روزنامه تایمز، با استناد به بررسیهای شش کشور غربی، نوشته بود که ذخایر کیک زرد ایران در حال پایان گرفتن است و ظرفیت معادن اورانیوم ایران نیز پاسخگوی جوابگوی نیاز داخلی برای تولید برق هستهای نیست.
تایمز از سوی دیگر تأکید کرده بود که لندن از سفیرانش در چند کشور برخوردار از منابع غنی اورانیوم خواسته است که رهبران کشورهای میزبانشان را در فشار بگذارند تا از فروش این ماده به جمهوری اسلامی خود داری کنند.
مارک فیتز پاتریک، از مؤسسه بینالمللی مطالعات استراتژیک بریتانیا در گفتگو با رادیو فردا یاد آور شد که ذخایر کیک زرد ایران در آیندهای نزدیک پایان خواهد یافت.
آقای فیتز پاتریک به رادیو فردا گفت: «ذخایر کیک زرد ایران که چند سال از آفریقای جنوبی وارد کرده بود رو به پایان است. ایران منابع داخلی اورانیوم خود را دارد اما آنها از کیفیت خوبی برخوردار نیستند و مقدار اورانیوم مورد نظر از آن منابع استخراج نمیشود. شاید اصلاً مقرون به صرفه هم نباشد که این اورانیوم را استخراج کرد. بنابراین ذخایر کیک زردی که ایران هم اکنون در اختیار دارد احتمالاً در آیندهای نه چندان دور پایان خواهد یافت.»
سؤال اینجاست که با این حساب، ایران کیک زرد مورد نیازش را از کجا باید تهیه کند؟
مارک فیتزپاتریک معتقد است تا ایران فعالیت هستهای خود را متوقف نکند، کیک زردی از دنیای خارج نصیب ایران نخواهد شد.
وی میگوید: «اگر ایران بخواهد برای برنامه هستهای در جهت تولید برق خانگی، اورانیوم غنی شده تولید کند، باید اختلافاتش را با جوامع بینالمللی بر طرف کند تا بیدردسر بتواند از عرضهکنندگان دیگر، کیک زرد بیشتری وارد کند. هر چند در حال حاضر ایران از این کار هم منع شده است. قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل متحد که خواستار توقف فعالیتهای غنیسازی و هر گونه فرآوری هستهای ایران شده، از همه کشورها خواسته است تا از فروش هرگونه فنآوری یا موادی به ایران که میتواند در روند غنیسازی اورانیوم کاربرد داشته باشد خودداری کنند. بنا براین، در حال حاضر فروش هر فرآورده اورانیوم چه در شکل کیک زرد و یا در اشکال دیگر از سوی سایر کشورها به ایران ممنوع است.»
در سایه تمامی این تحولات اما، مارک فیتزپاتریک از چشم انداز فعالیت هستهای ایران را چندان روشن ندانست.
آقای فیتز پاتریک میگوید: «من فکر میکنم ایران باید تصمیم بگیرد که فعالیت هستهای خود را که مایه نگرانی بسیار کشورهای همسایه و جامعه جهانی شده متوقف کند، در غیر این صورت برنامه هستهای ایران در حال حاضر و با شرایط کنونی نمیتواند ادامه پیدا کند. ایران باید اطمینان همه را مبنی بر صلحآمیز بودن ماهیت فعالیتهای هستهایش جلب کند. تحت هیچ شرایطی نیاز به غنیسازی اورانیوم نیست. ایران میتواند اورانیوم مورد نیاز را از بازارهای بینالمللی تهیه کند. هیچ وقت نشده که فعالیت یک نیروگاه تولید برق هستهای درهیچ کجای جهان به دلیل کمبود مواد اولیه از جای دیگر متوقف شود. به همین دلیل ایران براستی مجبور به غنیسازی اورانیوم نیست. از طرف دیگر، چون از این فنآوری میتوان در ساخت بمب اتمی بهره گرفت، به همین دلیل نگرانیهایی در مورد صلحآمیز بودن اهداف ایران وجود دارد.»
گزارش مؤسسه علوم و امنیت بینالمللی با این نتیجه پایان گرفته بود که «سخنان دولت تهران، مبنی بر صلحآمیز بودن برنامه هستهای جمهوری اسلامی، متکی بر سوخت هستهای تولید داخل، با واقعیات موجود و ظرفیت معدنی ایران همخوانی ندارد».