در این نامه شیرین عبادی ضمن استقبال از برکناری سعید مرتضوی از سمت «دادستان تهران»، از جمله از صادق لاریجانی خواسته است «معاونت امنیت دادسرای تهران» را که مسئول بازداشت منتقدان و دگراندیشان در ده سال اخیر بوده، از تشکیلات دادسرا حذف کند و برای بهبود وضعیت قضا تلاش کند «لایحه جرم سیاسی» هرچه سریع‌تر تصویب شود.
مجازات عاملان بدرفتاری شکنجه قربانیان زندانیان کهریزک، بخش دیگری از این درخواست شیرین عبادی از صادق لاریجانی است. فارغ از اینکه این زندانیان اخیراً به اتهام‌های سیاسی بازداشت شده بوده باشند، یا از آغاز تأسیس این زندان به عنوان «مجرم سابقه‌دار».
برگزاری دادگاه علنی برای متهمان معترض به نتایج اعلام شده انتخابات ۲۲ خرداد و الزامی شدن حضور وکیل در تمام مراحل تحقیقات از بدو دستگیری از دیگر خواست‌هایی است که در این نامه مطرح شده است.
نرگس محمدی، سخنگوی «کانون مدافعان حقوق بشر ایران» در گفت‌وگو با رادیو فردا، به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ داده است.
نرگس محمدی: یکی از دلایلش همین حوادث اخیر بوده. خبرهایی را در این مورد، چه در رابطه با کشته‌شدگان و چه در رابطه با شکنجه‌شده‌ها و چه در رابطه با افراد زندانی می‌شنویم. مسئله دوم هم تغییر ریاست قوه قضائیه است و باز اخباری است که در این رابطه در رسانه‌های می‌بینیم و می‌شنویم.
ریاست قوه قضائیه اختیاراتی دارد و وظایف قانونی دارد. به نظر ما می‌تواند در رابطه با بسیاری از مواردی که در این نامه نوشته شده، اقدام فوری کند. بر اساس اولویت‌بندی، بر اساس محتمل و میسر بودن این درخواست‌ها، به نظر من آنچه که در مورد احضارها، جلب و مسئله زندان، نحوه نگهداری، محل زندان‌ها که باید تحت نظر سازمان زندان‌ها باشد و نحوه برخورد قضات تحت‌الامر ریاست قوه قضائیه، همینطور مسئله حضور وکیل، نحوه بازجویی‌ها، از هر زمانی که ایشان به نظر من اراده کنند، هرکدام از این اهداف قابل حصول است.
بعضی موارد هست مثلاً تعریف جرم سیاسی که می‌آید، گذشت زمان لازم دارد، به دلیل فرآیندی که باید رویش انجام گیرد، به لحاظ اینکه قانونی باید تصویب شود و آنها می‌تواند شروع کننده این کار بشود، شاید یک کمی تأخر زمانی وجود داشته باشد. ولی بقیه موارد که در نامه گفته شده، به نظر من از همین حالا هم می‌شود در موردش ریاست قوه قضائیه اقدام عاجل کند.
ما امیدواریم. یکی اینکه حداقل تا امروز اقداماتی را شاهد بودیم که نشان داده ایشان اراده‌ای را برای ایجاد تغییرات دارد. حال این تغییرات سطحی خواهد بود یا عمیق‌تر خواهد شد، این را آینده نشان می‌دهد. ولی چنین اراده‌ای را به خرج دادند. به نظر من مهم‌ترین آنها که تا امروز شاهد بودیم، تغییر آقای سعید مرتضوی از مقام دادستانی تهران است.
مسئله دوم، مثلاً سر کار آمدن دادستانی است که صرف نظر از اینکه شناخت خیلی دقیقی از ایشان ندارم، صحبت‌های ایشان را که امروز توی سایت‌ها دیدم، سخنرانی دلگرم‌کننده‌ای داشت. آقای جعفری دولت‌آبادی اعلام می‌کند که با ضابطان قضایی دارد اتمام حجت می‌کند مبنی بر اینکه ملاک ایشان برای رفتار در قوه قضائیه، چارچوب قانون است.
جمله مهم ایشان نظارت شدید بر عملکرد فعالیت ضابطان است که حکایت از این می‌کند که ایشان معتقدند که اساساً رویه نادرست و غیرقانونی که تا حالا حاکم بوده، مبنی بر اینکه نظارت کامل و خوبی نسبت به عملکرد ضابطان قضایی که عموماً هم از نیروهای انتظامی امنیتی هستند، وجود نداشته و حتی اشاره می‌کند که ما فجایعی مثل کهریزک را به این دلیل داشتیم.
یعنی این عدم نظارت بر عملکرد ضابطان قضایی، فاجعه‌ای است که کهریزک را رقم زده. اساساً وقتی بخشی از حکومت از انکار مرگ روح‌الامینی در زندان‌ها دارند صحبت می‌کنند و دفاع می‌کنند، اظهار دادستان جدید توی این شرایط به نظر من امیدوارکننده است.
اینکه آیا در چنین شرایطی، شرایط سیاسی و امنیتی که بعد از وقایع ۲۲ خرداد بر کشور حاکم شده، تا چه حد آقای لاریجانی می‌توانند از مقام خود استفاده کنند و تا چه میزان اراده به خرج خواهند داد، به نظر من در آینده می‌شود بیشتر درباره‌اش صحبت کرد.
بیشتر بخوانید:
برگزاری دادگاه علنی برای متهمان معترض به نتایج اعلام شده انتخابات ۲۲ خرداد و الزامی شدن حضور وکیل در تمام مراحل تحقیقات از بدو دستگیری از دیگر خواست‌هایی است که در این نامه مطرح شده است.
نرگس محمدی، سخنگوی «کانون مدافعان حقوق بشر ایران» در گفت‌وگو با رادیو فردا، به پرسش‌هایی در این زمینه پاسخ داده است.
- رادیو فردا: خانم محمدی، علت انتشار نامه خانم عبادی به آیت‌الله لاریجانی چیست؟
نرگس محمدی: یکی از دلایلش همین حوادث اخیر بوده. خبرهایی را در این مورد، چه در رابطه با کشته‌شدگان و چه در رابطه با شکنجه‌شده‌ها و چه در رابطه با افراد زندانی می‌شنویم. مسئله دوم هم تغییر ریاست قوه قضائیه است و باز اخباری است که در این رابطه در رسانه‌های می‌بینیم و می‌شنویم.
- با توجه به تجربه چندین ساله مجموعه وکلایی که در کانون مدافعان حقوق بشر هستند و مشاهده ساز و کارهای قوه قضائیه، عملی شدن کدامیک از این خواست‌هایی که در نامه خانم عبادی آمده، در کوتاه مدت میسرتر و محتمل‌تر است؟
ریاست قوه قضائیه اختیاراتی دارد و وظایف قانونی دارد. به نظر ما می‌تواند در رابطه با بسیاری از مواردی که در این نامه نوشته شده، اقدام فوری کند. بر اساس اولویت‌بندی، بر اساس محتمل و میسر بودن این درخواست‌ها، به نظر من آنچه که در مورد احضارها، جلب و مسئله زندان، نحوه نگهداری، محل زندان‌ها که باید تحت نظر سازمان زندان‌ها باشد و نحوه برخورد قضات تحت‌الامر ریاست قوه قضائیه، همینطور مسئله حضور وکیل، نحوه بازجویی‌ها، از هر زمانی که ایشان به نظر من اراده کنند، هرکدام از این اهداف قابل حصول است.
بعضی موارد هست مثلاً تعریف جرم سیاسی که می‌آید، گذشت زمان لازم دارد، به دلیل فرآیندی که باید رویش انجام گیرد، به لحاظ اینکه قانونی باید تصویب شود و آنها می‌تواند شروع کننده این کار بشود، شاید یک کمی تأخر زمانی وجود داشته باشد. ولی بقیه موارد که در نامه گفته شده، به نظر من از همین حالا هم می‌شود در موردش ریاست قوه قضائیه اقدام عاجل کند.
- ایشان به نظر شما تام‌الاختیار هستند یا اینکه مسائل سیاسی ممکن است تأثیر بگذارد در احتمال اجرایی شدن هر کدام از خواست‌های شما؟
ما امیدواریم. یکی اینکه حداقل تا امروز اقداماتی را شاهد بودیم که نشان داده ایشان اراده‌ای را برای ایجاد تغییرات دارد. حال این تغییرات سطحی خواهد بود یا عمیق‌تر خواهد شد، این را آینده نشان می‌دهد. ولی چنین اراده‌ای را به خرج دادند. به نظر من مهم‌ترین آنها که تا امروز شاهد بودیم، تغییر آقای سعید مرتضوی از مقام دادستانی تهران است.
مسئله دوم، مثلاً سر کار آمدن دادستانی است که صرف نظر از اینکه شناخت خیلی دقیقی از ایشان ندارم، صحبت‌های ایشان را که امروز توی سایت‌ها دیدم، سخنرانی دلگرم‌کننده‌ای داشت. آقای جعفری دولت‌آبادی اعلام می‌کند که با ضابطان قضایی دارد اتمام حجت می‌کند مبنی بر اینکه ملاک ایشان برای رفتار در قوه قضائیه، چارچوب قانون است.
جمله مهم ایشان نظارت شدید بر عملکرد فعالیت ضابطان است که حکایت از این می‌کند که ایشان معتقدند که اساساً رویه نادرست و غیرقانونی که تا حالا حاکم بوده، مبنی بر اینکه نظارت کامل و خوبی نسبت به عملکرد ضابطان قضایی که عموماً هم از نیروهای انتظامی امنیتی هستند، وجود نداشته و حتی اشاره می‌کند که ما فجایعی مثل کهریزک را به این دلیل داشتیم.
یعنی این عدم نظارت بر عملکرد ضابطان قضایی، فاجعه‌ای است که کهریزک را رقم زده. اساساً وقتی بخشی از حکومت از انکار مرگ روح‌الامینی در زندان‌ها دارند صحبت می‌کنند و دفاع می‌کنند، اظهار دادستان جدید توی این شرایط به نظر من امیدوارکننده است.
اینکه آیا در چنین شرایطی، شرایط سیاسی و امنیتی که بعد از وقایع ۲۲ خرداد بر کشور حاکم شده، تا چه حد آقای لاریجانی می‌توانند از مقام خود استفاده کنند و تا چه میزان اراده به خرج خواهند داد، به نظر من در آینده می‌شود بیشتر درباره‌اش صحبت کرد.
