همزمان با سفر خاورمیانهای جوزف بایدن، معاون رئیس جمهور آمریکا، دولت واشینگتن از سرگیری دور تازهای از تماسهای سیاسی میان اسرائیل و فلسطینیها را، پس از ۱۵ ماه وقفه، اعلام کرد.
مذاکرات غیرمستقیم با عنوان «گفتوگوهای نزدیکی» با میانجیگری جرج میچل، فرستاده ویژه آمریکا، به خاورمیانه انجام خواهد شد.
موعد دقیق شروع مذاکرات اعلام نشد اما از روز آغاز مذاکرات، ساعت شنی پایان چهار ماهه آن به کار خواهد افتاد.
اتحادیه عرب تصویب کرده بود که مذاکرات غیرمستقیم تنها در چهار ماه ادامه داشته باشد.
جرج میچل که پس از آغاز مذاکرات غیر مستقیم، باید مرتباً میان اورشلیم و رامالله در رفت وآمد باشد، برای ارائه گزارش به هیلاری کلینتون، وزیرخارجه آمریکا، درباره مذاکراتی که در روزهای اخیر با نخستوزیر اسرائیل و رئیس تشکیلات فلسطینی در منطقه داشته، به واشینگتن باز میگردد و هفته آینده دوباره به منطقه خواهد آمد.
اعلام از سرگیری مذاکرات در حالی است که اختلافها میان اسرائیل و فلسطینیها در مورد نحوه و ترکیب مذاکرات غیرمستقیم ادامه دارد؛ آقای نتانیاهو، نخست وزیراسرائیل دوشنبه به آقای میچل گفت که مذاکرات مستقیم را ترجیح میدهد، و فلسطینیها نیز از خبر تصویب ساخت ۱۱۲ واحد مسکونی جدید در شهرک یهودینشین «بیتار ایلیت» در کرانه باختری، خشمگین هستند.
پس از اعلام از سرگیری مذاکرات نیز، آقای نتانیاهو گفت: «دو اصل را در مذاکرات دنبال میکند؛ درخواست از فلسطینیها که اسرائیل را به عنوان کشوری برای یهودیان به رسمیت بشناسند، و لزوم دستیابی به ترتیباتی که امنیت واقعی را در درازمدت برای اسرائیل تأمین کند».
علیرغم اختلافات، آمریکا اصرار داشت که از سرگیری مذاکرات در زمانی اعلام شود که معاون رئیس جمهوری آن کشوربه منطقه آمده است.
آقای جو بایدن، که دوشنبه وارد اسرائیل شد، سهشنبه در دیدار با شیمون پرز، رئیس جمهور اسرائیل گفت: «تفاهمها میان اسرائیل و فلسطینیها بیشترازاختلافات است»، و افزود که «امیدواریم که مذاکرات غیرمستقیم، سالها بیاعتمادی میان طرفین را از بین ببرد، و اکنون فرصتی مهم برای صلح است».
با وجود این، روزنامه اسرائیلی جروزالم پست سه شنبه نوشته است که این واقعیت که آقای میچل در مذاکرات آقای بایدن با مقامات اسرائیلی شرکت ندارد، نشان میدهد که «روند صلح، در صدر دستور کار مشترک آمریکا و اسرائیل نیست».
ایالات متحده به روسیه، اتحادیه اروپا و سازمان ملل که سه عضو دیگر از «کمیسیون چهارجانبه حامی صلح خاورمیانه» هستند، اطلاع داد که دور تازه مذاکرات اسرائیلی – فلسطینی بر اساس طرح صلح «نقشه راه» انجام خواهد شد.
آقای میچل اعلام کرده که تفاهمهای به دست آمده میان اسرائیل و فلسطینیها در اجلاس صلح «آناپولیس» دیگر برای طرفین الزامآور نیست.
اجلاس صلح «آناپولیس» در نوامبر ۲۰۰۷ با میزبانی دولت وقت آمریکا برگزارشد، که بر اساس آن، تیمهای مذاکرات اسرائیلی – فلسطینی برای رسیدن به راه حل جهت مسائل اساسی مورد اختلاف تشکیل شد.
اما در دسامبر ۲۰۰۸ با حمله اسرائیل علیه حماس در نوار غزه، و در پی استعفای اهود اولمرت از نخستوزیری اسرائیل، مذاکرات طرفین راکد ماند.
پیش از راکد ماندن مذاکرات، آقای اولمرت به ابومازن قول داده بود که در توافق نهائی صلح، ۹۴ درصد از کرانه باختری به فلسطینیها مسترد شود و اسرائیل به جای شش درصد دیگر، زمینهایی را با فلسطینیها معاوضه کند، و نیز پذیرفته بود که چند هزار نفراز فلسطینیهای پراکنده در جهان را در «اقدامی نمادین» در اسرائیل بپذیرد و نیز تعهد داد که «نظم بینالمللی خاصی برای اداره اماکن باستانی و مقدسه در اورشلیم و کرانه باختری» اجرا شود.
اما اکنون آمریکا تعهدات دولت پیشین اسرائیل را باطل اعلام میکند؛ امری که خواسته بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل را تأمین خواهد کرد.
در همین حال تشکیلات خود گردان فلسطینی روز سهشنبه از آقای میچل خواست که «تنها به میانجیگری اکتفا نکند».
صائب عریقات، مذاکرهکننده ارشد فلسطینی سه شنبه گفت: «امیدواریم آقای میچل، نقش داوری و حکمیت را ایفا کند» و تکرار کرد که «این، آخرین فرصت برای صلح است».
برخی ازمقامات فلسطینی نیز سهشنبه تهدید کردند که اگر این «آخرین فرصت» به راه حل سیاسی نرسد، فلسطینیها به شورای امنیت سازمان ملل متحد مراجعه کرده و اعلان استقلال یک جانبه کشور فلسطین را درخواست خواهند کرد.
بیشتر بخوانید:
موعد دقیق شروع مذاکرات اعلام نشد اما از روز آغاز مذاکرات، ساعت شنی پایان چهار ماهه آن به کار خواهد افتاد.
اتحادیه عرب تصویب کرده بود که مذاکرات غیرمستقیم تنها در چهار ماه ادامه داشته باشد.
جرج میچل که پس از آغاز مذاکرات غیر مستقیم، باید مرتباً میان اورشلیم و رامالله در رفت وآمد باشد، برای ارائه گزارش به هیلاری کلینتون، وزیرخارجه آمریکا، درباره مذاکراتی که در روزهای اخیر با نخستوزیر اسرائیل و رئیس تشکیلات فلسطینی در منطقه داشته، به واشینگتن باز میگردد و هفته آینده دوباره به منطقه خواهد آمد.
اعلام از سرگیری مذاکرات در حالی است که اختلافها میان اسرائیل و فلسطینیها در مورد نحوه و ترکیب مذاکرات غیرمستقیم ادامه دارد؛ آقای نتانیاهو، نخست وزیراسرائیل دوشنبه به آقای میچل گفت که مذاکرات مستقیم را ترجیح میدهد، و فلسطینیها نیز از خبر تصویب ساخت ۱۱۲ واحد مسکونی جدید در شهرک یهودینشین «بیتار ایلیت» در کرانه باختری، خشمگین هستند.
پس از اعلام از سرگیری مذاکرات نیز، آقای نتانیاهو گفت: «دو اصل را در مذاکرات دنبال میکند؛ درخواست از فلسطینیها که اسرائیل را به عنوان کشوری برای یهودیان به رسمیت بشناسند، و لزوم دستیابی به ترتیباتی که امنیت واقعی را در درازمدت برای اسرائیل تأمین کند».
علیرغم اختلافات، آمریکا اصرار داشت که از سرگیری مذاکرات در زمانی اعلام شود که معاون رئیس جمهوری آن کشوربه منطقه آمده است.
آقای جو بایدن، که دوشنبه وارد اسرائیل شد، سهشنبه در دیدار با شیمون پرز، رئیس جمهور اسرائیل گفت: «تفاهمها میان اسرائیل و فلسطینیها بیشترازاختلافات است»، و افزود که «امیدواریم که مذاکرات غیرمستقیم، سالها بیاعتمادی میان طرفین را از بین ببرد، و اکنون فرصتی مهم برای صلح است».
با وجود این، روزنامه اسرائیلی جروزالم پست سه شنبه نوشته است که این واقعیت که آقای میچل در مذاکرات آقای بایدن با مقامات اسرائیلی شرکت ندارد، نشان میدهد که «روند صلح، در صدر دستور کار مشترک آمریکا و اسرائیل نیست».
ایالات متحده به روسیه، اتحادیه اروپا و سازمان ملل که سه عضو دیگر از «کمیسیون چهارجانبه حامی صلح خاورمیانه» هستند، اطلاع داد که دور تازه مذاکرات اسرائیلی – فلسطینی بر اساس طرح صلح «نقشه راه» انجام خواهد شد.
آقای میچل اعلام کرده که تفاهمهای به دست آمده میان اسرائیل و فلسطینیها در اجلاس صلح «آناپولیس» دیگر برای طرفین الزامآور نیست.
اجلاس صلح «آناپولیس» در نوامبر ۲۰۰۷ با میزبانی دولت وقت آمریکا برگزارشد، که بر اساس آن، تیمهای مذاکرات اسرائیلی – فلسطینی برای رسیدن به راه حل جهت مسائل اساسی مورد اختلاف تشکیل شد.
اما در دسامبر ۲۰۰۸ با حمله اسرائیل علیه حماس در نوار غزه، و در پی استعفای اهود اولمرت از نخستوزیری اسرائیل، مذاکرات طرفین راکد ماند.
پیش از راکد ماندن مذاکرات، آقای اولمرت به ابومازن قول داده بود که در توافق نهائی صلح، ۹۴ درصد از کرانه باختری به فلسطینیها مسترد شود و اسرائیل به جای شش درصد دیگر، زمینهایی را با فلسطینیها معاوضه کند، و نیز پذیرفته بود که چند هزار نفراز فلسطینیهای پراکنده در جهان را در «اقدامی نمادین» در اسرائیل بپذیرد و نیز تعهد داد که «نظم بینالمللی خاصی برای اداره اماکن باستانی و مقدسه در اورشلیم و کرانه باختری» اجرا شود.
اما اکنون آمریکا تعهدات دولت پیشین اسرائیل را باطل اعلام میکند؛ امری که خواسته بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل را تأمین خواهد کرد.
در همین حال تشکیلات خود گردان فلسطینی روز سهشنبه از آقای میچل خواست که «تنها به میانجیگری اکتفا نکند».
صائب عریقات، مذاکرهکننده ارشد فلسطینی سه شنبه گفت: «امیدواریم آقای میچل، نقش داوری و حکمیت را ایفا کند» و تکرار کرد که «این، آخرین فرصت برای صلح است».
برخی ازمقامات فلسطینی نیز سهشنبه تهدید کردند که اگر این «آخرین فرصت» به راه حل سیاسی نرسد، فلسطینیها به شورای امنیت سازمان ملل متحد مراجعه کرده و اعلان استقلال یک جانبه کشور فلسطین را درخواست خواهند کرد.