در روز اول ماه آوریل سال جاری و در حاشیه کنفرانس سران گروه ۲۰ در لندن، اوباما برای اولین بار با دیمیتری مدودف ملاقات کرد. در پایان آن دیدار رئیس جمهور آمریکا اعلام داشت، که با وجود اختلافات فراوان واشنگتن و مسکو، وجود دیدگاه‌های مشترک بین دو کشور، می‌تواند به توسعه همکاری‌های با ارزش دو جانبه بین روسیه و آمریکا بیانجامد.
بعد از انجام این دیدار که بیشتر از هر موضوع دیگر رسیدن به توافق پیرامون کاهش تا یک سوم زرادخانه‌های اتمی دو قدرت، قبل از انقضای مهلت پیمان مربوط به کاهش کلاهک‌های اتمی، در انتهای ماه دسامبر سال جاری را مورد توجه قرار داده بود، مدودف از اوباما دعوت کرد تا در ماه ژوئیه برای ادامه مذاکرات به مسکو سفر کند.
رئیس جمهور آمریکا طی دیدار روز ۶ ژوئیه خود از مسکو اعلام داشت که «برنامه اتمی ایران ( و کره شمالی) در قرن ۲۱، تهدیدی علیه امنیت جهانی است». در دیدار دوم سران روسیه و آمریکا در مسکو، علاوه بر مذاکره پیرامون مناسبات دو جانبه و بخصوص کاهش تسلیحات اتمی، برنامه اتمی و موشکی ایران در مرکز گفت‌وگوهای آن دو قرار داشت.
پس از انجام مذاکرات ماه ژوئیه اوباما- مدودف در مسکو و دست یافتن به توافق کلی پیرامون رئوس مسائل مورد علاقه دو طرف، دیدارهای کارشناسان و مقامات نظامی و سیاسی دو کشور، به صورت مستمر ادامه یافت.
با توجه به ناخوشنودی شدید روسیه از پیگیری طرح استقرار سیستم رادار هشداردهنده از سوی آمریکا در جمهوری چک، و همچنین استقرار سیستم دفاع موشکی در لهستان، انتظار می‌رفت که موضوع یاد شده متعاقباً در دستور مذاکرات کارشناسان دو کشور قرار گیرد.
آمریکا در زمان جورج بوش اعلام داشته بود که سیستم‌های رادار و دفاع موشکی یاد شده به منظور مقابله با تهدید موشکی و اتمی ایران در اروپا صورت می‌گیرد. روسیه متقابلاً اعلام می‌داشت که اجرای طرح مزبور بخشی از برنامه گسترش ناتو در مرزهای روسیه و تهدیدی علیه امنیت ملی آن کشور است.
متقابلاً، آمریکا نیز همواره عدم رضایت خود را از ناکافی بودن میزان همکاری روسیه با سایر اعضای دائمی شورای امنیت در اتخاذ تصمیمات هماهنگ علیه ایران را مطرح می‌ساخت. آمریکا همچنین از روسیه می‌خواست که از تحویل تسلیحات پیشرفته نظامی به ایران (از جمله سیستم دفاع موشکی موسوم به اس- ۳۰۰ که قرارداد فروش آن بنا به اعلام غیررسمی منابع روسی در سال ۲۰۰۷ به امضا رسیده است) خودداری کند.
تأخیر در راه‌اندازی رآکتور هزار مگاواتی بوشهر که توسط روسیه در دست احداث است و قرار است تا قبل از پایان سال جاری مسیحی مورد بهره‌برداری قرار گیرد، خواسته دیگری است که آمریکا احتمالاً موضوع آن را با روسیه مطرح ساخته است.
مسکو نیز بی‌تردید در صورت قبول انجام هر یک و یا هر دو خواسته آمریکا، می‌توانسته متقابلاً اقدام متناسبی را که موجب کاهش نگرانی‌های امنیت ملی آن کشور شود از دولت آمریکا طلب کند.
آمریکا مصمم است که از راه دست یافتن به هماهنگی کامل در شورای امنیت ایران را برای ترک برنامه‌های هسته آن کشور تحت فشارهای بیشتری قرار دهد. واشنگتن انتظار دارد که در صورت رویارویی با جبهه هماهنگ اعضای دائمی شورای امنیت، ایران خود را مجبور به سازش و تمکین از قطعنامه های شورای امنیت ببیند.
در صورت ادامه مقاومت ایران و تن ندادن به سازش با نظام جهانی، آمریکا امیدوار است که با اعمال تنبیهات شکننده در قبال ایران، جمهوری اسلامی را به قبول خواسته‌های جامعه جهانی وادار سازد. در چنین صورتی، همکاری نزدیک و بدون چانه‌زنی روسیه و چین یک پیش شرط غیرقابل اجتناب برای سایر اعضای شورای امنیت بشمار می‌رود.
بی‌شک تصمیم آمریکا به اعلام تعلیق اجرای طرح استقرار سیستم رادار و دفاع موشکی، نارضایتی‌هایی را بخصوص در دو کشور چک و لهستان که محل نصب سیستم‌ها بوده، موجب خواهد شد.
اعلام ترک اجرای طرح یاد شده حتی ممکن است تردیدهایی را در کشورهای اروپای شرقی در قبال ایستادگی آمریکا در کنار آنها نیز ایجاد کند. ولی به نظر می‌رسد که دولت اوباما ضمن آمادگی برای تحمل این هزینه‌های بیشتر مایل به پرداختن به مسائل فوری‌تر در سیاست خارجی آن کشور است.
عادی‌سازی مناسبات با روسیه، کاهش زرادخانه‌های اتمی، با هدف دست یافتن به خلع سلاح هسته‌ای، و فوری‌تر از همه، متوقف ساختن برنامه اتمی ایران به هر قیمت، پیش از دست یافتن تهران به سلاح هسته‌ای، در صدر اولویت‌های مناسبات خارجی آمریکا قرار دارد.
دولت آمریکا به عنوان دلیل اتخاذ تصمیم نسبت به تعلیق استقرار سیستم رادار و دفاع موشکی در اروپا، از «عدم پیشرفت موشکی ایران و کاهش تهدیدی که از این راه می‌توانست متوجه امنیت اروپا بشود» یاد کرده است. بیانیه مربوط همچنین یادآور شده که در صورت افزایش خطر موشکی ایران، موضوع استفاده از سیستم موشکی یاد شده می‌تواند مجدداً مورد توجه قرار گیرد.
اعلام تصمیم آمریکا در فاصله کمتر از دو هفته تا بر گزاری جلسه رویارویی ایران با گروه ۵+۱ خبری است هشدار دهنده به تهران. بی‌تردید شکل گرفتن یک جبهه مشترک در شورای امنیت در مقابل ایران، در شرایطی که نظام جمهوری اسلامی با بزرگترین بحران سیاسی ۳۰ ساله در داخل روبه‌رو است، توان آن را برای ادامه بی‌اعتنایی به خواسته‌های شورای امنیت به نحو چشمگیری کاهش خواهد داد.
از سوی دیگر، تن دادن به فشار های هماهنگ جامعه جهانی در گروه ۵+۱ نیز می‌تواند به عنوان علامت ضعف و نشانه قبول شکست در جبهه خارجی تلقی شده و در نتیجه به افزایش فشار های داخلی علیه دولت منجر شود.
اعلام تصمیم اخیر آمریکا و محاسبه پیامدهای آن در تهران، بی‌تردید اختلاف‌های کنونی در داخل سیستم‌های سیاست‌گذاری جمهوری اسلامی پیرامون نحوه خورد با گروه ۵+۱ را بیش از گذشته خواهد ساخت.
بعد از انجام این دیدار که بیشتر از هر موضوع دیگر رسیدن به توافق پیرامون کاهش تا یک سوم زرادخانه‌های اتمی دو قدرت، قبل از انقضای مهلت پیمان مربوط به کاهش کلاهک‌های اتمی، در انتهای ماه دسامبر سال جاری را مورد توجه قرار داده بود، مدودف از اوباما دعوت کرد تا در ماه ژوئیه برای ادامه مذاکرات به مسکو سفر کند.
رئیس جمهور آمریکا طی دیدار روز ۶ ژوئیه خود از مسکو اعلام داشت که «برنامه اتمی ایران ( و کره شمالی) در قرن ۲۱، تهدیدی علیه امنیت جهانی است». در دیدار دوم سران روسیه و آمریکا در مسکو، علاوه بر مذاکره پیرامون مناسبات دو جانبه و بخصوص کاهش تسلیحات اتمی، برنامه اتمی و موشکی ایران در مرکز گفت‌وگوهای آن دو قرار داشت.
پس از انجام مذاکرات ماه ژوئیه اوباما- مدودف در مسکو و دست یافتن به توافق کلی پیرامون رئوس مسائل مورد علاقه دو طرف، دیدارهای کارشناسان و مقامات نظامی و سیاسی دو کشور، به صورت مستمر ادامه یافت.
با توجه به ناخوشنودی شدید روسیه از پیگیری طرح استقرار سیستم رادار هشداردهنده از سوی آمریکا در جمهوری چک، و همچنین استقرار سیستم دفاع موشکی در لهستان، انتظار می‌رفت که موضوع یاد شده متعاقباً در دستور مذاکرات کارشناسان دو کشور قرار گیرد.
آمریکا در زمان جورج بوش اعلام داشته بود که سیستم‌های رادار و دفاع موشکی یاد شده به منظور مقابله با تهدید موشکی و اتمی ایران در اروپا صورت می‌گیرد. روسیه متقابلاً اعلام می‌داشت که اجرای طرح مزبور بخشی از برنامه گسترش ناتو در مرزهای روسیه و تهدیدی علیه امنیت ملی آن کشور است.
متقابلاً، آمریکا نیز همواره عدم رضایت خود را از ناکافی بودن میزان همکاری روسیه با سایر اعضای دائمی شورای امنیت در اتخاذ تصمیمات هماهنگ علیه ایران را مطرح می‌ساخت. آمریکا همچنین از روسیه می‌خواست که از تحویل تسلیحات پیشرفته نظامی به ایران (از جمله سیستم دفاع موشکی موسوم به اس- ۳۰۰ که قرارداد فروش آن بنا به اعلام غیررسمی منابع روسی در سال ۲۰۰۷ به امضا رسیده است) خودداری کند.
تأخیر در راه‌اندازی رآکتور هزار مگاواتی بوشهر که توسط روسیه در دست احداث است و قرار است تا قبل از پایان سال جاری مسیحی مورد بهره‌برداری قرار گیرد، خواسته دیگری است که آمریکا احتمالاً موضوع آن را با روسیه مطرح ساخته است.
مسکو نیز بی‌تردید در صورت قبول انجام هر یک و یا هر دو خواسته آمریکا، می‌توانسته متقابلاً اقدام متناسبی را که موجب کاهش نگرانی‌های امنیت ملی آن کشور شود از دولت آمریکا طلب کند.
آمریکا مصمم است که از راه دست یافتن به هماهنگی کامل در شورای امنیت ایران را برای ترک برنامه‌های هسته آن کشور تحت فشارهای بیشتری قرار دهد. واشنگتن انتظار دارد که در صورت رویارویی با جبهه هماهنگ اعضای دائمی شورای امنیت، ایران خود را مجبور به سازش و تمکین از قطعنامه های شورای امنیت ببیند.
در صورت ادامه مقاومت ایران و تن ندادن به سازش با نظام جهانی، آمریکا امیدوار است که با اعمال تنبیهات شکننده در قبال ایران، جمهوری اسلامی را به قبول خواسته‌های جامعه جهانی وادار سازد. در چنین صورتی، همکاری نزدیک و بدون چانه‌زنی روسیه و چین یک پیش شرط غیرقابل اجتناب برای سایر اعضای شورای امنیت بشمار می‌رود.
بی‌شک تصمیم آمریکا به اعلام تعلیق اجرای طرح استقرار سیستم رادار و دفاع موشکی، نارضایتی‌هایی را بخصوص در دو کشور چک و لهستان که محل نصب سیستم‌ها بوده، موجب خواهد شد.
اعلام ترک اجرای طرح یاد شده حتی ممکن است تردیدهایی را در کشورهای اروپای شرقی در قبال ایستادگی آمریکا در کنار آنها نیز ایجاد کند. ولی به نظر می‌رسد که دولت اوباما ضمن آمادگی برای تحمل این هزینه‌های بیشتر مایل به پرداختن به مسائل فوری‌تر در سیاست خارجی آن کشور است.
عادی‌سازی مناسبات با روسیه، کاهش زرادخانه‌های اتمی، با هدف دست یافتن به خلع سلاح هسته‌ای، و فوری‌تر از همه، متوقف ساختن برنامه اتمی ایران به هر قیمت، پیش از دست یافتن تهران به سلاح هسته‌ای، در صدر اولویت‌های مناسبات خارجی آمریکا قرار دارد.
دولت آمریکا به عنوان دلیل اتخاذ تصمیم نسبت به تعلیق استقرار سیستم رادار و دفاع موشکی در اروپا، از «عدم پیشرفت موشکی ایران و کاهش تهدیدی که از این راه می‌توانست متوجه امنیت اروپا بشود» یاد کرده است. بیانیه مربوط همچنین یادآور شده که در صورت افزایش خطر موشکی ایران، موضوع استفاده از سیستم موشکی یاد شده می‌تواند مجدداً مورد توجه قرار گیرد.
اعلام تصمیم آمریکا در فاصله کمتر از دو هفته تا بر گزاری جلسه رویارویی ایران با گروه ۵+۱ خبری است هشدار دهنده به تهران. بی‌تردید شکل گرفتن یک جبهه مشترک در شورای امنیت در مقابل ایران، در شرایطی که نظام جمهوری اسلامی با بزرگترین بحران سیاسی ۳۰ ساله در داخل روبه‌رو است، توان آن را برای ادامه بی‌اعتنایی به خواسته‌های شورای امنیت به نحو چشمگیری کاهش خواهد داد.
از سوی دیگر، تن دادن به فشار های هماهنگ جامعه جهانی در گروه ۵+۱ نیز می‌تواند به عنوان علامت ضعف و نشانه قبول شکست در جبهه خارجی تلقی شده و در نتیجه به افزایش فشار های داخلی علیه دولت منجر شود.
اعلام تصمیم اخیر آمریکا و محاسبه پیامدهای آن در تهران، بی‌تردید اختلاف‌های کنونی در داخل سیستم‌های سیاست‌گذاری جمهوری اسلامی پیرامون نحوه خورد با گروه ۵+۱ را بیش از گذشته خواهد ساخت.
