لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
سه شنبه ۱۵ آبان ۱۴۰۳ تهران ۱۶:۰۴

«نقش روسیه در ناآرامی‌های قرقیزستان»


بیشکک هفتم آوریل ۲۰۱۰
بیشکک هفتم آوریل ۲۰۱۰
روزنامه واشینگتن پست می‌نویسد که یکماه قبل از آغاز تظاهرات خشونت‌آمیز در قرقیزستان ایستگاه‌های تلویزیونی روسیه قربان بیک باقی‌اف رییس جمهور این کشور را دیکتاتوری خشن توصیف کردند که خانواده وی میلیاردها دلار از ثروت این کشور فقیر را ربوده‌اند.

واشینگتن پست از قول روزنامه‌نگاران ، تحلیلگران و رهبران تظاهرات در قرقیزستان می‌نویسد که گزارش‌ها و تبلیغات رسانه‌های روسیه و اقدامات اقتصادی کرملین علیه قرقیزستان در تشدید نارضایتی و بسیج تظاهر کنندگان علیه دولت آن کشور نقش موثری ایفا کرده است.

عمر بیک تکیبایف یکی از رهبران اپوزیسیون که اکنون نفر دوم در دولت موقت قرقیزستان است می گوید: «حتی بدون روسیه این حوادث دیر یا زود به وقوع می‌پیوست ولی نفوذ و اقدامات روسیه یک عامل تعیین‌کننده بود.»

واشینگتن پست می‌نویسد که ولادیمیر پوتین نخست وزیر روسیه هر گونه دخالت در حوادث قرقیزستان را تکذیب کرده و رهبران جنبشی که رییس جمهور و دولت قبلی را از کار برکنار کردند تاکید می‌کنند که از روسیه فقط حمایت معنوی دریافت کرده‌اند. اما واقعیت این است که دولت روسیه به شدت با دولت آقای باقی‌اف مخالف بود و در ماه‌های گذشته ضمن اعمال فشار بیشتر بر دولت روابط و همکاری خود را با اپوزیسیون گسترش داد.

به نوشته روزنامه واشینگتن پست این سیاست روسیه با استراتژی همیشگی آن کشور که حمایت از رژیم‌های دیکتاتوری در منطقه است تفاوت فراوانی دارد. در عین حال این سیاست به سرعت به نتیجه رسید و به نظر می‌رسد که یک پیروزی بزرگ در سیاست خارجی را نصیب روسیه کرده است.

به نوشته واشینگتن پست این حادثه می‌تواند هشدار و زنگ خطری برای سایر حکومت‌های دیکتاتوری آسیای مرکزی باشد که جمعیت کثیری از روس زبان‌ها در آنجا ساکن هستند و تلویزیون‌های روسیه را تماشا می‌کنند. در عین حال در پی تحولات اخیر در قرقیزستان به نظر می‌رسد که دولت روسیه در مورد آینده پایگاه هوایی آمریکا در خاک قرقیزستان که برای انتقال تجهیزات ناتو به افغانستان بسیار حیاتی است، می‌تواند نفوذ بیشتری اعمال کند.

در ادامه این مطلب واشنگتن پست به مناسبات دولت روسیه با قربان بیک باقی‌اف رییس جمهور برکنار شده قرقیزستان اشاره کرده و می‌نویسد کمتر از یکسال پیش دولت روسیه اعلام کرد که دو میلیارد دلار کمک اقتصادی در اختیار قرقیزستان خواهد گذاشت و در مقابل رییس کشور این کشور نیز برنامه برچیدن پایگاه نظامی آمریکا را اعلام کرد.

اما چند ماه بعد با وجودیکه قرقیزستان بخشی از کمک مالی روسیه را دریافت کرده بود در ازای سه برابر افزایش اجاره پایگاه نظامی آمریکا با تمدید قرارداد آن موافقت کرد. این موضوع خشم رهبران روسیه را برانگیخت. تلویزیون روسیه در گزارش‌های خود مدعی شد که خانواده باقی‌اف کمک های مالی روسیه را دزدیده‌اند و در ماه فوریه دولت روسیه پرداخت مابقی کمک های مالی خود به قرقیزستان را متوقف کرد.

به نوشته واشنگتن پست در اواخر ماه مارس، در هفته قبل از تظاهرات ضد دولتی هفتم آوریل، شبکه های تلویزیونی و مطبوعات طرفدار دولت روسیه با پخش گزارش‌های متعددی حمله به حکومت آقای باقی‌اف را تشدید کرده و وی را به اعمال خشونت و فساد مالی گسترده متهم کردند. بخش اعظم این گزارش‌ها متوجه ماکسیم پسر آقای باقی اف بود که ریاست آژانس توسعه اقتصادی کشور را برعهده داشت و موضوع اصلی حملات و اعتراض‌های اپوزیسیون در مورد فساد مالی و خانواده‌سالاری در این کشور بود.

واشینگتن پست می‌افزاید، علاوه بر مسئله پایگاه نظامی آمریکا در خاک قرقیزستان تحلیلگران معتقدند که تلاش دولت این کشور برای مشارکت دادن چین در یک پروژه سد سازی و تولید برق و همینطور درخواست اجاره برای یک پایگاه نظامی روسیه باعث خشم بیشتر کرملین شد. مسئله دیگر خرید سوخت ارزان قیمت از روسیه توسط خانواده باقی‌اف و فروش آن به پایگاه نظامی آمریکا به چند برابر قیمت بود که سالانه حدود ۸۰ میلیون دلار درآمد داشت.

واشینگتن پست از قول تحلیلگران روس می‌نویسد که باقی‌اف از مناسبات اقتصادی ویژه خود با روسیه سوءاستفاده می‌کرد. در اواخر ماه مارس و پس از اعلام برنامه تظاهرات سراسری توسط اپوزیسیون در قرقیزستان ولادیمیر پوتین با صدور دستوری فروش سوخت با بهای ارزانتر به جمهوری های سابق اتحاد شوروی را که به معاهده جدید گمرکی نپیوسته‌اند لغو کرد.

تحت تاثیر این وضعیت بهای سوخت از ابتدای ماه آوریل درقرقیزستان به شدت افزایش یافت. این مسئله به نارضایتی عمومی به خاطر افزایش سرسام‌آور بهای کالاهای دیگر افزود. همزمان دولت روسیه تماس و گفتگو با رهبران اپوزیسیون را افزایش داد. مقامات دولت سابق مدعی‌اند که شماری از رهبران اپوزیسیون قبل از ناآرامی های اخیر با ولادیمیر پوتین دیدار کرده‌اند.

رهبران اپوزیسیون که اکنون مقام‌های کلیدی دولت موقت قرقیزستان را در دست دارند چنین ملاقات‌هایی را تکذیب کرده اما اذعان دارند که سیاست کرملین به خوبی نشان داد که روسیه از حکومت باقی‌اف ناراضی است و بنابراین بخش وسیعی از دستگاه اداری و مدیران ارشد این کشور دیگر از وی حمایت نمی‌کردند. این وضعیت باعث شد که به هنگام وقوع تظاهرات خشونت آمیز در هفته اول ماه آوریل دولت باقی‌اف به سرعت فلج شود.

واشنیگتن پست در پایان این تحلیل از قول عمر بیک تکیبایف از رهبران اپوزیسیون و وزیر اقتصاد در دولت موقت قرقیزستان می‌نویسد:«دولت روسیه در گذشته فقط با کسانی که در دوران اتحاد جماهیر شوروی در راس قدرت بودند همکاری می‌کرد. اما در سال گذشته درست مثل آمریکا و اروپاییان آنها شروع کردند به برقراری تماس با نیروهای مخالف دولت. به اعتقاد من برای اولین بار این روش جدید برای آنها یک پیروزی بزرگ به ارمغان آورده است.»
XS
SM
MD
LG