با پايان رياست ادواری لبنان بر جلسه ماهانه شورای امنيت، انتظار می‌رود طرح قطعنامه تحريمهای تازه عليه ايران يک هفته پس از آغاز دوره رياست مکزيک، در اجلاس ماه ژوئن شورا، مطرح گردد.
ساعت ۱۱:۳۰ روز چهارشنبه ۲ ماه ژوئن، نماينده مکزيک و رييس ماهانه شورای امنيت از اعضای شورا برای حضور در جلسه‌ای در تالار شماره ۷ مقر سازمان ملل در نيويورک بمنظور طرح دستور کار يک ماه بعد دعوت به‌عمل آورده است.
گفته ميشود طرح قطعنامه تحريمهای تازه عليه ايران يکی از دو موضوع مهمی است که در دستور کار ماهانه شورا قرار داده شده است. موضوع ديگر که با اصرار کره جنوبی پيگيری می‌شود، مرتبط با غرق کشتی جنگی چيونان متعلق به آن کشور در آب‌های دريای زرد است.
کشتی ياد شده در ۲۶ ماه مارس توسط يک اژدر که توسط يک زير دريايی نيمه سبک شليک شده بود غرق شد و برخی از سرنشينان آن به قتل رسيد. کره شمالی متهم است که عامل غرق کشتی جنگی کره جنوبی است.
توزيع پيش‌نويس
هفته قبل پيش نويس قطعنامه تحريمهای تازه عليه ايران از سوی اعضای دائمی شورا در اختيار ۱۰ عضو غير دائمی شورا قرار گرفت. برزيل و ترکيه به عنوان اعضای غير دائمی شورای امنيت، پس از دريافت متن تحريمهای تازه، اقدام اعضای دائمی شورا را مورد انتقاد قرار دادند.
رهبران دو کشور ياد شده روز ۲۷ ارديبهشت در حاشيه کنفرانس موسوم به گروه ۱۵ در تهران، مشترکاً با دولت جمهوری اسلامی بيانيه‌ای را به امضا رساندند که بموجب آن ايران متعهد به ارسال ۱۲۰۰ کيلوگرم اورانيوم ۳.۵ در صد غنی شده خود به ترکيه شده بود.
اين اقدام ايران، در صورت نهايی شدن، قرار بود در جهت پذيرفتن پيشنهاد موسوم به فرمول وين صورت بگيرد. طرح موسوم به فرمول وين در ۲۲ ماه اکتبر سال گذشته رسما در اختيار ايران قرار گرفت، و بموجب آن از جمهوری اسلامی خواسته شد که ۱۲۰۰ کيلوگرم اورانيوم غنی شده خود را به روسيه ارسال دارد و متقابلا سوخت اتمی ۲۰ در صد غنی شده برای مصرف در راکتور آزمايشگاهی خود در تهران را از فرانسه دريافت دارد.
هدف اصلی از طرح موسوم به فرمول وين خارج ساختن ۷۵ در صد اورانيوم غنی شده از ايران و خنثی ساختن خطر تبديل آن به بمب اتمی بود.
تغيير شرايط
دولت ايران از آن تاريخ به بعد غنی سازی اورانيوم را در نطنز ادامه داده و بر ميزان ذخاير اورانيوم غنی شده خود افزوده است، بطوريکه حتی در صورت ارسال ۱۲۰۰ کيلوگرم از موجودی کنونی اورانيوم غنی شده خود به خارج، همچنان بيش از ۱۲۰۰ کيلوگرم اوانيوم در اختيار خواهد داشت. بعلاوه، از راه ادامه غنی سازی اورانيوم ، همچنين قادر خواهد بود ذخاير خود را در آينده نيز تدريجا افزايش دهد.
ادامه غنی سازی اورانيوم و افزوده شدن بر حجم اورانيوم غنی شده در اختيار تهران از جمله دلايل رد مفاد بيانيه تهران از سوی آمريکا و کشورهای غربی است. با اين وجود ترکيه و برزيل نپذيرفتن مفاد بيانيه تهران را غير منصفانه معرفی ميکنند.
روسيه و چين
در مقايسه با تضاد موجود مابين نقطه نظر های آمريکا، فرانسه و بريتانيا در مخالفت با بيانيه تهران و ناکافی خواندن آن، و نظر برزيل و ترکيه در حمايت کامل از آن، روسيه و چين ضمن مثبت خواندن بيانيه، نسبت به امکان اجرايی شدن آن ابراز ترديد کرده و در موضوع عدم کفايت آن عملا جانب آمريکا را گرفته اند.
جانبداری محسوس روسيه و چين از نقطه نظر های آمريکا توسط دو حامی قبلی ايران، عکس العمل تند و انتقادی محمود احمدی نژاد از دو کشور ياد شده را برانگيخت بطوريکه او طی سخنانی در کرمان دوست يا دشمن بودن روسيه را در قبال ايران مورد سئوال قرار داد.
ايران که فرصت داشت در ماه اکتبر گذشته با پذيرفتن فرمول وين، زمينه آغاز گفتگو های گسترده تر با گروه ۱+۵ و شورای امنيت را فراهم سازد، اينک با خواسته های بيشتر آژانس بين المللی انرژی اتمی و شورای امنيت روبرو است.
با تشديد تلاشهای سياسی آمريکا برای فراهم ساختن زمينه طرح قطعنامه تنبيهی تازه عليه ايران، بنظر ميرسد هماهنگی کافی مابين ۵ عضو دائمی شورای امنيت برای تصويب قطعنامه بدست آمده باشد.
تصويب با اکثريت آرا
اگر چه مقامات رسمی ايران همچنان امکان تصويب قطعنامه تحريمی تازه در شورای امنيت را ناممکن ميخوانند، بنظر ميرسد اين اقدام ميتواند در کمتر از دو هفته آينده نهايی گردد. وزير خارجه ايران در حاشيه کنفرانس وزرای خارجه کنفرانس اسلامی در تاجيکستان با به شوخی گرفتن «تلاشهای دو کشور عضو شورای امنيت در آشپزخانه» امکان تصويب قطعنامه بعدی را کاملا منتفی شمرد.
بنظر ميرسد تنها ابهام موجود بر سر طرح قطعنامه تازه عليه ايران در شورای امنيت پيرامون مواضع احتمالی ترکيه و برزيل و لبنان در اين مورد و نحوه تصويب آن باشد. آمريکا مايل است که قطعنامه بعدی بدون مخالفت مورد تصويب قرار گيرد. در چنين حالتی نمايندگان ترکيه، برزيل و لبنان ممکن است يا از حضور در جلسه رای گيری خودداری کرده و يا در صورت حضور در جلسه به آن رای خنثی بدهند.
ممکن است گفتگو های اردوغان نخست وزير ترکيه با لولا سيلوا رييس جمهور برزيل در حاشيه کنفرانس اتحاد تمدنها که تا روز گذشته در برزيل جريان داشت، به ايجاد هماهنگی مابين دو کشور ياد شده در مورد نحوه بر خورد با قطعنامه مربوط به ايران در شورای امنيت انجاميده باشد. به اين ترتيب هر دو کشور روش واحدی در قبال قطعنامه اتخاذ خواهند کرد
با اين و جود آمريکا همچنان به تلاشهای خود برای همراه کردن هر چه بيشتر ترکيه و برزيل ادامه خواهد داد. بعنوان يکی از اخرين اقدامات در اخرين دقايق، قرار است داوود اوغلو وزير خارجه ترکيه در روز دوشنبه ۳۱ ماه مه جاری و يک روز پيش از آغاز رياست مکزيک در شورای امنيت با هيلاری کلينتون وزير خارجه امريکا در واشنگتن ديدار کند.
به اين ترتيب بنظر ميرسد که بيانيه تهران با و جود تمامی تلاشهای تبليغاتی حاشيه ای، از دست يافتن به نتيجه مورد نظر تهران باز مانده است. تصويب قطعنامه تازه در شورای امنيت عليه ايران را ميبايد بمنزله انقضاء کامل تارخ مصرف "فرمول وين" تلقی نمود.
ساعت ۱۱:۳۰ روز چهارشنبه ۲ ماه ژوئن، نماينده مکزيک و رييس ماهانه شورای امنيت از اعضای شورا برای حضور در جلسه‌ای در تالار شماره ۷ مقر سازمان ملل در نيويورک بمنظور طرح دستور کار يک ماه بعد دعوت به‌عمل آورده است.
گفته ميشود طرح قطعنامه تحريمهای تازه عليه ايران يکی از دو موضوع مهمی است که در دستور کار ماهانه شورا قرار داده شده است. موضوع ديگر که با اصرار کره جنوبی پيگيری می‌شود، مرتبط با غرق کشتی جنگی چيونان متعلق به آن کشور در آب‌های دريای زرد است.
کشتی ياد شده در ۲۶ ماه مارس توسط يک اژدر که توسط يک زير دريايی نيمه سبک شليک شده بود غرق شد و برخی از سرنشينان آن به قتل رسيد. کره شمالی متهم است که عامل غرق کشتی جنگی کره جنوبی است.
توزيع پيش‌نويس
هفته قبل پيش نويس قطعنامه تحريمهای تازه عليه ايران از سوی اعضای دائمی شورا در اختيار ۱۰ عضو غير دائمی شورا قرار گرفت. برزيل و ترکيه به عنوان اعضای غير دائمی شورای امنيت، پس از دريافت متن تحريمهای تازه، اقدام اعضای دائمی شورا را مورد انتقاد قرار دادند.
رهبران دو کشور ياد شده روز ۲۷ ارديبهشت در حاشيه کنفرانس موسوم به گروه ۱۵ در تهران، مشترکاً با دولت جمهوری اسلامی بيانيه‌ای را به امضا رساندند که بموجب آن ايران متعهد به ارسال ۱۲۰۰ کيلوگرم اورانيوم ۳.۵ در صد غنی شده خود به ترکيه شده بود.
اين اقدام ايران، در صورت نهايی شدن، قرار بود در جهت پذيرفتن پيشنهاد موسوم به فرمول وين صورت بگيرد. طرح موسوم به فرمول وين در ۲۲ ماه اکتبر سال گذشته رسما در اختيار ايران قرار گرفت، و بموجب آن از جمهوری اسلامی خواسته شد که ۱۲۰۰ کيلوگرم اورانيوم غنی شده خود را به روسيه ارسال دارد و متقابلا سوخت اتمی ۲۰ در صد غنی شده برای مصرف در راکتور آزمايشگاهی خود در تهران را از فرانسه دريافت دارد.
هدف اصلی از طرح موسوم به فرمول وين خارج ساختن ۷۵ در صد اورانيوم غنی شده از ايران و خنثی ساختن خطر تبديل آن به بمب اتمی بود.
تغيير شرايط
دولت ايران از آن تاريخ به بعد غنی سازی اورانيوم را در نطنز ادامه داده و بر ميزان ذخاير اورانيوم غنی شده خود افزوده است، بطوريکه حتی در صورت ارسال ۱۲۰۰ کيلوگرم از موجودی کنونی اورانيوم غنی شده خود به خارج، همچنان بيش از ۱۲۰۰ کيلوگرم اوانيوم در اختيار خواهد داشت. بعلاوه، از راه ادامه غنی سازی اورانيوم ، همچنين قادر خواهد بود ذخاير خود را در آينده نيز تدريجا افزايش دهد.
ادامه غنی سازی اورانيوم و افزوده شدن بر حجم اورانيوم غنی شده در اختيار تهران از جمله دلايل رد مفاد بيانيه تهران از سوی آمريکا و کشورهای غربی است. با اين وجود ترکيه و برزيل نپذيرفتن مفاد بيانيه تهران را غير منصفانه معرفی ميکنند.
روسيه و چين
در مقايسه با تضاد موجود مابين نقطه نظر های آمريکا، فرانسه و بريتانيا در مخالفت با بيانيه تهران و ناکافی خواندن آن، و نظر برزيل و ترکيه در حمايت کامل از آن، روسيه و چين ضمن مثبت خواندن بيانيه، نسبت به امکان اجرايی شدن آن ابراز ترديد کرده و در موضوع عدم کفايت آن عملا جانب آمريکا را گرفته اند.
جانبداری محسوس روسيه و چين از نقطه نظر های آمريکا توسط دو حامی قبلی ايران، عکس العمل تند و انتقادی محمود احمدی نژاد از دو کشور ياد شده را برانگيخت بطوريکه او طی سخنانی در کرمان دوست يا دشمن بودن روسيه را در قبال ايران مورد سئوال قرار داد.
ايران که فرصت داشت در ماه اکتبر گذشته با پذيرفتن فرمول وين، زمينه آغاز گفتگو های گسترده تر با گروه ۱+۵ و شورای امنيت را فراهم سازد، اينک با خواسته های بيشتر آژانس بين المللی انرژی اتمی و شورای امنيت روبرو است.
با تشديد تلاشهای سياسی آمريکا برای فراهم ساختن زمينه طرح قطعنامه تنبيهی تازه عليه ايران، بنظر ميرسد هماهنگی کافی مابين ۵ عضو دائمی شورای امنيت برای تصويب قطعنامه بدست آمده باشد.
تصويب با اکثريت آرا
اگر چه مقامات رسمی ايران همچنان امکان تصويب قطعنامه تحريمی تازه در شورای امنيت را ناممکن ميخوانند، بنظر ميرسد اين اقدام ميتواند در کمتر از دو هفته آينده نهايی گردد. وزير خارجه ايران در حاشيه کنفرانس وزرای خارجه کنفرانس اسلامی در تاجيکستان با به شوخی گرفتن «تلاشهای دو کشور عضو شورای امنيت در آشپزخانه» امکان تصويب قطعنامه بعدی را کاملا منتفی شمرد.
بنظر ميرسد تنها ابهام موجود بر سر طرح قطعنامه تازه عليه ايران در شورای امنيت پيرامون مواضع احتمالی ترکيه و برزيل و لبنان در اين مورد و نحوه تصويب آن باشد. آمريکا مايل است که قطعنامه بعدی بدون مخالفت مورد تصويب قرار گيرد. در چنين حالتی نمايندگان ترکيه، برزيل و لبنان ممکن است يا از حضور در جلسه رای گيری خودداری کرده و يا در صورت حضور در جلسه به آن رای خنثی بدهند.
ممکن است گفتگو های اردوغان نخست وزير ترکيه با لولا سيلوا رييس جمهور برزيل در حاشيه کنفرانس اتحاد تمدنها که تا روز گذشته در برزيل جريان داشت، به ايجاد هماهنگی مابين دو کشور ياد شده در مورد نحوه بر خورد با قطعنامه مربوط به ايران در شورای امنيت انجاميده باشد. به اين ترتيب هر دو کشور روش واحدی در قبال قطعنامه اتخاذ خواهند کرد
با اين و جود آمريکا همچنان به تلاشهای خود برای همراه کردن هر چه بيشتر ترکيه و برزيل ادامه خواهد داد. بعنوان يکی از اخرين اقدامات در اخرين دقايق، قرار است داوود اوغلو وزير خارجه ترکيه در روز دوشنبه ۳۱ ماه مه جاری و يک روز پيش از آغاز رياست مکزيک در شورای امنيت با هيلاری کلينتون وزير خارجه امريکا در واشنگتن ديدار کند.
به اين ترتيب بنظر ميرسد که بيانيه تهران با و جود تمامی تلاشهای تبليغاتی حاشيه ای، از دست يافتن به نتيجه مورد نظر تهران باز مانده است. تصويب قطعنامه تازه در شورای امنيت عليه ايران را ميبايد بمنزله انقضاء کامل تارخ مصرف "فرمول وين" تلقی نمود.
