حمله نیروهای اسرائیلی به کاروان امدادگران عازم نوار غزه در آب های مدیترانه ، رهبران جمهوری اسلامی را در موقعیت مناسبی برای بهره برداری سیاسی در داخل و خارج از ایران از این رویداد خونین قرار داده است.
حادثه دریایی غزه، ضمن تقویت دست ایران، فوریت مقابله با برنامه اتمی جمهوری اسلامی، جانبداری از معترضین داخلی و انعکاس وضعیت حقوق بشر در ایران را نیز تحت الشعاع قرار داده است.
حادثه خونین آب های مدیترانه در شرایطی رویداد که شورای امنیت سازمان ملل در حالت انتقال ریاست ادواری این نهاد بین المللی از لبنان به مکزیک قرار داشت. بر اساس دستور کار منتشره، انتظار میرفت که نسبت به پیشنویس قطعنامه تنبیهی تازه علیه ایران که از سوی پنج عضو دائمی شورای امنیت تنظیم و طی روزهای گذشته در اختیار عضو غیر ثابت آن قرار داده شده بود، اخذ رای نهایی بعمل آید.
پیش از برگزاری جلسه اعلام شده روز چهارشنبه در نیویورک، و آغاز رسمی ریاست مکزیک بر شورای امنیت، بنا به درخواست ترکیه و بمنظور محکوم ساختن اسرائیل در حادثه دریایی غزه، نهاد یاد شده به تشکیل یک جلسه فوق العاده فراخوانده شد. طی جلسه اضطراری شورای امنیت، اقدام اسرائیل بشدت محکوم شد.
لغو دیدار اوباما
یک روز پیش از رویداد روز دوشنبه و حمله تکاوران اسرائیلی به شش کشتی امدادرسان عازم نوار غزه، قرار بود نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل از کانادا عازم امریکا شده و در واشنگتن با بارک اوباما دیدار و گفتگو بعمل آورد.
بر اساس تحلیلهای منتشره، برنامه اتمی ایران و نحوه بر خورد با آن، از جمله طرح قطعنامه تنبیهی بعدی در اجلاس شورای امنیت، دستور گفتگو های رئیس جمهور آمریکا و نخست وزیر اسرائیل قرار داشت.
بعد از حادثه روز دوشنبه غزه، دیدار نتانیاهو از واشنگتن لغو شد. گزارش های خبری حاکی است که پیش از بازگشت عجولانه نخست وزیر اسرائیل به تلآویو، اوباما طی یک تماس تلفنی با وی تنها مسائل مرتبط با رویداد اخیر در مدیترانه را با وی در میان گذاشته است.
بعد از حادثه دریایی غزه، رییس دولت ایران که خود هدف انتقادات اسرائیل قرار داشت، در واکنش به رویداد یاد شده، خواستار «اقدام قاطع شورای امنیت علیه اسرائیل» شد.
در گذشته اسرائیل تمامی قطعنامه های شورای امنیت در ارتباط با سرزمینهای اشغالی را ندیده گرفته است. جمهوری اسلامی نیز سه قطعنامه تنبیهی و دو قطعنامه توبیخی شورای امنیت را که طی شش سال گذشته علیه ایران به تصویب رسیده "غیر قانونی" میخواند. با این وجود روسای دو دولت ایران و اسرائیل خواستار تصویب قطعنامه های قاطع شورا علیه یکدیگر هستند.
اگر چه شورای امنیت با گذشتن از کنار توصیه محمود احمدی نژاد رییس دولت ایران، قطعنامه تازه ای دایر بر محکومیت اسرائیل در جلسه فوق العاده روز اول ماه ژوئن به تصویب نرساند، با این حال طی بیانیه تندی، اقدام خشونت بار اخیر اسرائیل را محکوم ساخت و خواستار انجام تحقیق مستقل در این زمینه شد.
بهره برداری داخلی در خرداد
بی تردید در صورت ادامه بحران سیاسی ناشی از حادثه اخیر در نزدیکی آب های غزه، دولت ایران ضمن تلاش برای بهر برداری سیاسی از آن در منطقه، در صحنه داخلی نیز سعی در انحراف مسیر اعتراض های عمومی بخصوص درماه خرداد خواهد کرد.
اشاره اخیر آقای علی خامنه ای رهبر مذهبی ایران، به حادثه غزه و فلسطینیان به عنوان بزرگترین مسئله حقوق بشر در جهان نشانه تلاشهای تازه جمهوری اسلامی برای انحراف توجه جهانی از مسائل مربوط به حقوق بشر در ایران است.
در حالی که انتظار میرود تظاهرات مخالفان دانشگاهی دولت در ایران طی در روز های آینده، و بمناسبت سال روز بر گزاری انتخابات جنجالی ریاست جمهوری گذشته، به خارج از دانشگاهها کشیده شود، دولت ایران تلاش خواهد کرد مخالفان داخلی خود را از راه تجهیز تظاهر کننده گان حرفه طرفدار خود، به بهانه برگزاری تظاهرات ضد اسرائیلی، ساکت سازد.
کاهش تهدید نظامی
پیش از بروز حادثه اخیر در آب های نزدیک به غزه، بنا بر گزارش های خبری، زیر دریایی های اسرائیلی موسوم به نوع دلفین در مسیر آبهای خلیج فارس و نزدیکی به سواحل ایران قرار داشتند. اسرائیل شاید با تکیه بر تئوری معروف به «قایق های توپدار» قصد داشت از حرکت دریایی یاد شده بعنوان بازوی نظامی قطعنامه سیاسی آینده شورای امنیت و اعمال فشار بیشتر علیه ایران استفاده بعمل آورد.
با توجه به دامنه گسترده انتقاد های جهانی که بدلیل حادثه اخیر متوجه اسرائیل شده است، حمایت بین المللی از مواضع اسرائیل در قبال ایران ، بخصوص در سطح منطقه، اینک کاهش یافته و در نتیجه تهدید های نظامی، منجمله استفاده آن کشور از کاربرد «قایق های توپدار» نیز تا مدتی منتفی شده است.
عملی شدن تهدید نظامی اسرائیل علیه ایران، بدلیل نیاز آن کشور به استفاده از آسمان کشور های عرب همجوار، تنها با همکاری مستقیم و غیر مستقیم آن کشور ها امکان خواهد بود. حادثه اخیر غزه، ضمن تغییر دادن آرایش قوا در منطقه، امکان همکاری کشور های مسلمان و عرب منطقه با اسرائیل علیه ایران را در شرایط کنونی عملا از میان برده است.
حضور ترکیه
قرار گرفتن ترکیه، بعنوان مدعی شماره یک حادثه اخیر در مقابل اسرائیل، عملا خطوط سیاسی تهران و آنکارا در برابر اسرائیل را نزدیکتر از پیش ساخته است. با توجه به میانجیگری اخیر ترکیه در مسایل مرتبط با برنامه اتمی ایران، حادثه اخیر در مدیترانه میتواند به جدایی بیش از پیش اسرائیل از ترکیه و نزدیکتر شدن همکاری های سیاسی مابین ایران و ترکیه بیانجامد.
ترکیه یک کشور قدرتمند مسلمان در منطقه است. حادثه اخیر نه تنها موقعیت داخلی دولت اردوغان را بهبود خواهد بخشید، بلکه نفوذ و تاثیر گذاری آن کشور در مسائل خاورمیانه را نیز افزایش خواهد داد. با توجه به نفوذ سیاسی ترکیه در مناطق ترک زبان قفقاز و آسیای مرکزی، تغییر مناسبات سابقاً دوستانه آنکارا – تلآویو، به روابط خصمانه، میتواند موقعیت اسرائیل را نه تنها در برابر ایران که در سطح منطقه آسیب پذیر سازد.
تقویت حماس
در ارتباط با حماس نیز که از حمایت جمهوری اسلامی ایران بر خوردار است، حادثه اخیر دست تهران را گشوده تر خواهد ساخت. در یک واکنش سریع نسبت به فشار های جهانی، دولت اسرائیل اعلام داشته که محاصره نوار غزه، از راه آزاد ساختن مسیر کمک رسانی زمینی به فلسطینیان، کاهش خواهد یافت.
تاکنون اسرائیل مدعی بود که در صورت برداشتن محاصره غزه، ایران و سوریه با ارسال موشک و ادوات نظامی برای حمس، امنیت ملی اسرائیل را بیش از پیش مورد تهدید قرار خواهند داد. پس از حادثه اخیر، توجه افکار عمومی در جهان، بیش از مخاطرات امنیتی آینده اسرائیل، متوجه ضرورت تامین نیاز های روز فلسطینیان در غزه شده است.
ایران پس از تغییر اخیر و استفاده از موقعیت جاری میتواند میزان حمایت خود را از حماس افزایش داده و نفوذ بیشتری در غزه بدست آورد. طی حادثه اخیر، تشکیلات میانه رو فلسطینی محمود عباس در ساحل غربی در حاشیه قرار گرفته و در عوض حمس زمینه حمایت بیشتری بدست آورده است.
حادثه پیشبینی نشده غزه، که در غیاب رییس دولت اسرائیل و ظاهرا در نتیجه تصمیم گیری های عجولانه نظامیان اسرائیلی و اعمال خشونت تکاوران مهاجم آن کشورشکل گرفت، حد اقل در کوتاه مدت اسرائیل را بازنده بزرگ آن رویداد ساخته است.
با در نظر گرفتن مقابله مستقیم اسرائیل با جمهوری اسلامی، مفهوم ساده تضعیف هر یک از دو کشور متخاصم، تقویت مواضع کشور دیگر است. در رویارویی سال ۲۰۰۶ ارتش اسرائیل با شیعیان لبنان نیز، اگر چه جمهوری اسلامی مستقیما درگیر نبود، و لی در پایان نبرد های ۳۳ روزه، از تهران بعنوان پیروز نهایی آن رویداد خونین نام برده شد.
حادثه دریایی غزه، ضمن تقویت دست ایران، فوریت مقابله با برنامه اتمی جمهوری اسلامی، جانبداری از معترضین داخلی و انعکاس وضعیت حقوق بشر در ایران را نیز تحت الشعاع قرار داده است.
حادثه خونین آب های مدیترانه در شرایطی رویداد که شورای امنیت سازمان ملل در حالت انتقال ریاست ادواری این نهاد بین المللی از لبنان به مکزیک قرار داشت. بر اساس دستور کار منتشره، انتظار میرفت که نسبت به پیشنویس قطعنامه تنبیهی تازه علیه ایران که از سوی پنج عضو دائمی شورای امنیت تنظیم و طی روزهای گذشته در اختیار عضو غیر ثابت آن قرار داده شده بود، اخذ رای نهایی بعمل آید.
پیش از برگزاری جلسه اعلام شده روز چهارشنبه در نیویورک، و آغاز رسمی ریاست مکزیک بر شورای امنیت، بنا به درخواست ترکیه و بمنظور محکوم ساختن اسرائیل در حادثه دریایی غزه، نهاد یاد شده به تشکیل یک جلسه فوق العاده فراخوانده شد. طی جلسه اضطراری شورای امنیت، اقدام اسرائیل بشدت محکوم شد.
لغو دیدار اوباما
یک روز پیش از رویداد روز دوشنبه و حمله تکاوران اسرائیلی به شش کشتی امدادرسان عازم نوار غزه، قرار بود نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل از کانادا عازم امریکا شده و در واشنگتن با بارک اوباما دیدار و گفتگو بعمل آورد.
بر اساس تحلیلهای منتشره، برنامه اتمی ایران و نحوه بر خورد با آن، از جمله طرح قطعنامه تنبیهی بعدی در اجلاس شورای امنیت، دستور گفتگو های رئیس جمهور آمریکا و نخست وزیر اسرائیل قرار داشت.
بعد از حادثه روز دوشنبه غزه، دیدار نتانیاهو از واشنگتن لغو شد. گزارش های خبری حاکی است که پیش از بازگشت عجولانه نخست وزیر اسرائیل به تلآویو، اوباما طی یک تماس تلفنی با وی تنها مسائل مرتبط با رویداد اخیر در مدیترانه را با وی در میان گذاشته است.
بعد از حادثه دریایی غزه، رییس دولت ایران که خود هدف انتقادات اسرائیل قرار داشت، در واکنش به رویداد یاد شده، خواستار «اقدام قاطع شورای امنیت علیه اسرائیل» شد.
در گذشته اسرائیل تمامی قطعنامه های شورای امنیت در ارتباط با سرزمینهای اشغالی را ندیده گرفته است. جمهوری اسلامی نیز سه قطعنامه تنبیهی و دو قطعنامه توبیخی شورای امنیت را که طی شش سال گذشته علیه ایران به تصویب رسیده "غیر قانونی" میخواند. با این وجود روسای دو دولت ایران و اسرائیل خواستار تصویب قطعنامه های قاطع شورا علیه یکدیگر هستند.
اگر چه شورای امنیت با گذشتن از کنار توصیه محمود احمدی نژاد رییس دولت ایران، قطعنامه تازه ای دایر بر محکومیت اسرائیل در جلسه فوق العاده روز اول ماه ژوئن به تصویب نرساند، با این حال طی بیانیه تندی، اقدام خشونت بار اخیر اسرائیل را محکوم ساخت و خواستار انجام تحقیق مستقل در این زمینه شد.
بهره برداری داخلی در خرداد
بی تردید در صورت ادامه بحران سیاسی ناشی از حادثه اخیر در نزدیکی آب های غزه، دولت ایران ضمن تلاش برای بهر برداری سیاسی از آن در منطقه، در صحنه داخلی نیز سعی در انحراف مسیر اعتراض های عمومی بخصوص درماه خرداد خواهد کرد.
اشاره اخیر آقای علی خامنه ای رهبر مذهبی ایران، به حادثه غزه و فلسطینیان به عنوان بزرگترین مسئله حقوق بشر در جهان نشانه تلاشهای تازه جمهوری اسلامی برای انحراف توجه جهانی از مسائل مربوط به حقوق بشر در ایران است.
در حالی که انتظار میرود تظاهرات مخالفان دانشگاهی دولت در ایران طی در روز های آینده، و بمناسبت سال روز بر گزاری انتخابات جنجالی ریاست جمهوری گذشته، به خارج از دانشگاهها کشیده شود، دولت ایران تلاش خواهد کرد مخالفان داخلی خود را از راه تجهیز تظاهر کننده گان حرفه طرفدار خود، به بهانه برگزاری تظاهرات ضد اسرائیلی، ساکت سازد.
کاهش تهدید نظامی
پیش از بروز حادثه اخیر در آب های نزدیک به غزه، بنا بر گزارش های خبری، زیر دریایی های اسرائیلی موسوم به نوع دلفین در مسیر آبهای خلیج فارس و نزدیکی به سواحل ایران قرار داشتند. اسرائیل شاید با تکیه بر تئوری معروف به «قایق های توپدار» قصد داشت از حرکت دریایی یاد شده بعنوان بازوی نظامی قطعنامه سیاسی آینده شورای امنیت و اعمال فشار بیشتر علیه ایران استفاده بعمل آورد.
با توجه به دامنه گسترده انتقاد های جهانی که بدلیل حادثه اخیر متوجه اسرائیل شده است، حمایت بین المللی از مواضع اسرائیل در قبال ایران ، بخصوص در سطح منطقه، اینک کاهش یافته و در نتیجه تهدید های نظامی، منجمله استفاده آن کشور از کاربرد «قایق های توپدار» نیز تا مدتی منتفی شده است.
عملی شدن تهدید نظامی اسرائیل علیه ایران، بدلیل نیاز آن کشور به استفاده از آسمان کشور های عرب همجوار، تنها با همکاری مستقیم و غیر مستقیم آن کشور ها امکان خواهد بود. حادثه اخیر غزه، ضمن تغییر دادن آرایش قوا در منطقه، امکان همکاری کشور های مسلمان و عرب منطقه با اسرائیل علیه ایران را در شرایط کنونی عملا از میان برده است.
حضور ترکیه
قرار گرفتن ترکیه، بعنوان مدعی شماره یک حادثه اخیر در مقابل اسرائیل، عملا خطوط سیاسی تهران و آنکارا در برابر اسرائیل را نزدیکتر از پیش ساخته است. با توجه به میانجیگری اخیر ترکیه در مسایل مرتبط با برنامه اتمی ایران، حادثه اخیر در مدیترانه میتواند به جدایی بیش از پیش اسرائیل از ترکیه و نزدیکتر شدن همکاری های سیاسی مابین ایران و ترکیه بیانجامد.
ترکیه یک کشور قدرتمند مسلمان در منطقه است. حادثه اخیر نه تنها موقعیت داخلی دولت اردوغان را بهبود خواهد بخشید، بلکه نفوذ و تاثیر گذاری آن کشور در مسائل خاورمیانه را نیز افزایش خواهد داد. با توجه به نفوذ سیاسی ترکیه در مناطق ترک زبان قفقاز و آسیای مرکزی، تغییر مناسبات سابقاً دوستانه آنکارا – تلآویو، به روابط خصمانه، میتواند موقعیت اسرائیل را نه تنها در برابر ایران که در سطح منطقه آسیب پذیر سازد.
تقویت حماس
در ارتباط با حماس نیز که از حمایت جمهوری اسلامی ایران بر خوردار است، حادثه اخیر دست تهران را گشوده تر خواهد ساخت. در یک واکنش سریع نسبت به فشار های جهانی، دولت اسرائیل اعلام داشته که محاصره نوار غزه، از راه آزاد ساختن مسیر کمک رسانی زمینی به فلسطینیان، کاهش خواهد یافت.
تاکنون اسرائیل مدعی بود که در صورت برداشتن محاصره غزه، ایران و سوریه با ارسال موشک و ادوات نظامی برای حمس، امنیت ملی اسرائیل را بیش از پیش مورد تهدید قرار خواهند داد. پس از حادثه اخیر، توجه افکار عمومی در جهان، بیش از مخاطرات امنیتی آینده اسرائیل، متوجه ضرورت تامین نیاز های روز فلسطینیان در غزه شده است.
ایران پس از تغییر اخیر و استفاده از موقعیت جاری میتواند میزان حمایت خود را از حماس افزایش داده و نفوذ بیشتری در غزه بدست آورد. طی حادثه اخیر، تشکیلات میانه رو فلسطینی محمود عباس در ساحل غربی در حاشیه قرار گرفته و در عوض حمس زمینه حمایت بیشتری بدست آورده است.
حادثه پیشبینی نشده غزه، که در غیاب رییس دولت اسرائیل و ظاهرا در نتیجه تصمیم گیری های عجولانه نظامیان اسرائیلی و اعمال خشونت تکاوران مهاجم آن کشورشکل گرفت، حد اقل در کوتاه مدت اسرائیل را بازنده بزرگ آن رویداد ساخته است.
با در نظر گرفتن مقابله مستقیم اسرائیل با جمهوری اسلامی، مفهوم ساده تضعیف هر یک از دو کشور متخاصم، تقویت مواضع کشور دیگر است. در رویارویی سال ۲۰۰۶ ارتش اسرائیل با شیعیان لبنان نیز، اگر چه جمهوری اسلامی مستقیما درگیر نبود، و لی در پایان نبرد های ۳۳ روزه، از تهران بعنوان پیروز نهایی آن رویداد خونین نام برده شد.
