لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۷:۵۳

شاهین فاطمی: با حذف دلار و یورو، هزینه خرید برای ایران بالا می‌رود


به تازگی وزارت دارایی کره جنوبی با صدور بیانیه‌‌ای اعلام کرد بانک مرکزی ایران توافق کرده است مبادلات تجاری میان ایران و کره جنوبی، از این پس بر مبنای «وُن»، واحد پولی این کشور، انجام بشود.

ایران و کره جنوبی، تا کنون مبادلات اقتصادی خودشان را بر مبنای ارزهای رايج جهانی، مثل يورو و دلار، انجام داده‌اند، اما تحريم‌هايی که برای توقف برنامه هسته‌ای ايران، عليه جمهوری اسلامی اعمال شده، در حال حاضر تهديدی برای ادامه اين تجارت به شمار می‌رود.

کمتر از يک و نيم درصد از تجارت بين‌المللی کره جنوبی را تجارت با ايران تشکيل می‌دهد. اما ايران از تامين‌کنندگان مهم نفت خام به اين کشور محسوب می‌شود.

آيت الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، هفته گذشته در سخنانی به شکل مستقيم بر راه‌های «دور زدن تحريم‌ها» تاکيد کرد و اعلام کرد که اين تحريم‌ها، اتفاق تازه‌ای نيست که جمهوری اسلامی با آن رودرو می‌شود.

آيت الله خامنه‌ای گفت: «ما بايد يک اقتصاد مقاومتی واقعی در کشور به وجود بياوريم. گفتند دوستان، درست گفتند. گفتند که ما بايد تحريم‌ها را دور بزنيم. بنده يقين دارم ملت ايران و مسئولين کشور تحريم‌ها را دور می‌زنند. تحريم‌کنندگان را ناکام می‌کنند».

با گذشت حدود دو ماه از تصويب دور تازه تحريم‌ها عليه ایران در شورای امنيت سازمان ملل و به دنبال آن تحريم‌های يک جانبه آمريکا و اتحاديه اروپا و کشورهايی مانند استراليا، شرکت‌های ايرانی روز به روز در استفاده از يورو و دلار با مشکل بيشتری روبرو شده‌اند و بيش از پيش از نظام مالی جهانی کنار گذاشته می‌شوند.

محمود احمدی‌نژاد هم، ضمن اينکه بارها و بارها تحريم‌ها را بی‌اثر خوانده بود، چندی پيش بار ديگر تاکيد کرد که روش‌هايی وجود دارد که اين تحريم‌ها – به گفته وی- بی‌اثر شوند.

محمود احمدی‌نژاد گفت: «آمريکايی‌ها که ۳۱ سال است با ما رابطه اقتصادی ندارند. چه را می‌خواهيد تحريم کنيد؟»

اما تبادل تجاری میان ايران و کره جنوبی با واحد پولی غير از ارزهای رايج جهانی، چقدر می تواند راهگشا باشد؟

دکتر شاهين فاطمی- اقتصاددان مقيم فرانسه- می‌گويد که توافق تازه بانک مرکزی ايران با کره جنوبی، حفظ ظاهر سياسی و پافشاری بر روش هميشگی در جمهوری اسلامی ايران است.

شاهين فاطمی می‌گوید: «امکانات خريد را برای مملکت محدود می‌کنند. شما مجبور می‌شويد از همان کشوری که به آنها نفت می‌فروشيد، جنس بخريد. بنابر اين الزاما بهترين قيمت‌ها به دست نمی‌آيد. رقابت وجود ندارد. در حالی که وقتی که شما با پول حامل- يعنی يورو يا دلار- کار می‌کنيد نفت خودتان را به هر کسی که دلتان خواست می‌فروشيد و خريدتان را هم در يک بازار رقابتی انجام می‌دهيد».
وی می‌افزاید: «يعنی سعی می‌کنيد بهترين جنس را با ارزان‌ترين قيمت پيدا کنيد و مجبور نيستيد حتما از کره جنوبی يا چين خريد کنيد. ضرر عمده اينجا متوجه اقتصاد کشور است. يعنی در واقع تجارت، مانند انجام معاملات پاياپای است. اينها از روی لجاجت در اين مسير قدم می‌گذارند. مسيری که از نظر اقتصادی بسيار بسيار برای مملکت مضر خواهد بود».

اين اقتصاددان و رئيس دانشکده بازرگانی و اقتصاد دانشگاه آمريکايی پاريس معتقد است اين روش با همه ضررهايی که بر سيستم اقتصاد ايران وارد می‌کند، يک هدف را دنبال می‌کند.

وی می‌گوید: «به گمان من اينها به خيال خودشان فکر می‌کنند با اين روش دارند يورو و دلار اروپا و آمريکا را تنبيه می‌کنند. درحالی که حجم معاملات اينها در مقابل ميزانی که امروز در دنيا با دلار و يورو داد و ستد می‌شود، بسيار بسيار ناچيز است. اين حجم معاملات حتی از يک دهم يک درصد هم کمتر است. بنابر اين تاثيری روی اين پول‌ها نمی‌گذارد. با اين اعمال نسنجيده که سود زيانش را در مرحله اول حساب نمی‌کنيم، فقط کار مملکت ما دچار مشکل می‌شده و اقتصاد ايران هر چه بيشتر متضرر می‌شود. بايد بدانيم تصميمات سياسی در امور اقتصادی هيچ معنا و مفهومی ندارد».

اقدام بانک مرکزی برای اتکاء بر واحد پول کره جنوبی برای تجارت در شرايطی اجرا می‌شود که سئول به عنوان يکی از هم پيمانان نزديک ايالت متحده ، روز ۱۷ شهريور ماه به روند تحريم‌های بين المللی عليه ايران پيوست.

سئول در اين راستا بانک ملت و ۱۰۲ شرکت ايرانی ديگر را در فهرست سياه خود قرار داد . ۲۴ نفر از افراد درگير در پرونده هسته‌ای ايران در فهرست تحريم‌های خصوصی کره جنوبی قرار گرفتند و هر نوع معامله‌ای از سوی کره جنوبی با ايران به ارزش بالاتر از ۴۰ هزار يورو، نيازمند تاييد از سوی مقامات سئول شد.

با اين وجود، روش جديد تجاری که وزارت دارايی کره جنوبی اعلام کرده آيا در تقابل با تحريم‌ها قرار نمی‌گيرد؟

شاهين فاطمی در این باره می‌گوید: «به احتمال زياد از دلار و يورو استفاده می‌کنند و مجبور نيستند نگران تحريم‌های آمريکا باشند. چون ديگر بانک‌های کره جنوبی اگر بخواهند با ايران معامله کنند ، معامله با دلار و يورو، مشمول تمام تحريم‌های آمريکا می‌شود. کره جنوبی در سال بين ۴۰ تا ۵۰ ميليارد دلار با آمريکا داد و ستد و تجارت دارد. در حالی که تجارتش با ايران حتی ده درصد اين مبلغ هم نمی‌شود. بنابر اين حاضرنيست که رابطه تجاری خودش را با آمريکا به مخاطره بياندازد. به همين دليل است که با سرو صدا به تحريم‌ها پيوست. اما گمان نمی‌کنم وزارت دارايی آمريکا بتواند در اين مورد چيزی پيدا کند که خلاق مقررات تحريم‌ها باشد.»

این استاد دانشگاه می‌افزاید: «قوانين تحريم‌ها بيشتر از ارزهای رايجی مثل دلار و يورو سخن می‌گويد در حالی که پول رايج کره جنوبی، يک پول بين‌المللی نيست. مذاکرات ايران با چين درباره استفاده از پول رايج چين- يوان- در معاملات نفتی دو کشور هم آغاز شده است. در همين شرايط است که معاون اول محمود احمدی نژاد گفته است که ايران برای فروش نفت از هر ارزی استفاده خواهد کرد.
XS
SM
MD
LG