لینک‌های قابلیت دسترسی

خبر فوری
جمعه ۲ آذر ۱۴۰۳ تهران ۱۱:۱۲

هدف‌ها و پيامدهای کنفرانس امنيت هسته‌ای واشينگتن


ویکتور یانوکویچ، رئیس جمهوری اواکرائین، در پایگاه هوایی اندروز در مریلند پیش از آغاز کنفرانس امنیت هسته‌ای.
ویکتور یانوکویچ، رئیس جمهوری اواکرائین، در پایگاه هوایی اندروز در مریلند پیش از آغاز کنفرانس امنیت هسته‌ای.
کمتر از يک هفته پس از انتشار «بازنگری موضع هسته‌ای» آمريکا و امضای «پيمان کاهش سلاح‌های استراتژيک» موسوم به «استارت ۲» در پراگ، پايتخت جمهوری چک ، باراک اوباما روز دوشنبه ميزبان سران و مقام‌های بلند پايه ۴۶ کشور جهان است که برای شرکت در «کنفرانس امنيت هسته‌ای» به واشنگتن سفر کرده‌اند.

برنامه هسته‌ای ايران و کره شمالی در دستور کار کنفرانس قرار ندارد ولی ناظران سياسی بر اين باورند که اوباما در ديدارهای دو جانبه خود با رهبران برخی از کشورهای ميهمان، به مسئله هسته‌ای ايران خواهد پرداخت.

يکسال پيش ، باراک اوباما طی يک سخنرانی در پراگ هشدار داد که تروريسم هسته‌ای جدی‌ترين و فوری‌ترين تهديدی است که امنيت جهان را تهديد می‌کند و اکنون با برگزاری کنفرانس امنيت هسته‌ای در واشنيگتن بر آن است که کشورهای جهان را برای مقابله با اين تهديد بسيج کند.

هدف اصلی کنفرانس امنيت هسته‌ای اين است که کشور های شرکت‌کننده با رسيدن به يک تفاهم و در پی آن يک تصميم مشترک درمورد تهديدهای بالقوه تروريسم هسته‌ای ، با تدوين يک برنامه کاری درمدتی کمتر از چهار سال، حفاظت از مواد هسته‌ای موجود در جهان را به گونه‌ای افزايش دهند که ازدستيابی تروريست‌ها به اين مواد جلو گيری شود.

اما سئوال مهم اين است که تروريسم هسته‌ای تا چه حّد جدی است؟

به باورکارشنا سان هسته‌ای ، امکان اينکه تروريست‌ها بتوانند يک بمب هسته‌ای ابتدايی با مواد هسته‌ای شکافت‌پذير بسازنند ، کم است ولی چنين بمبی می‌تواند خسارات بسيار سنگين انسانی و غير انسانی را ببارآورد.

به گفته همين کارشناسان، در مقابل، تروريست‌ها می‌توانند بمب‌های کثيف يا پليد بسازند ودر حالی که امکان دستيابی به اين نوع بمب بسيار زياد است، خسارات ناشی از بکارگيری اين نوع بمب در مقايسه با بمب هسته‌ای کمتر است.

بمب‌های پليد به بمب‌هايی گفته می‌شود که با استفاده ازمواد منفجره متعارفی يا غيرهسته‌ای، انفجار صورت می‌گيرد و در پی آن مواد راديواکتيو ساخته در منطقه وسيعی پخش می‌شود.

کارشناسان هسته ای می‌گويند که هيچ نشانه‌ای از دسترسی گروه‌های تروريستی به مواد هسته‌ای وجود ندارد ولی آمار نشان می‌دهد که در بيست سال گذشته در ۱۸ مورد مواد هسته‌ای در کشور‌های گوناگون به سرقت رفته است.

در اين رابطه ، بن رودز، يکی از مشاوران کاخ سفيد آمريکا در امورامنيت ملی گفته است: بر پايه اطلاعات ما، گروه‌های تروريستی ، ازجمله القاعده ، به دنبال آنند که با دستيابی به مواد هسته‌ای بمب بسازنند.

کارشناسان هسته‌ای می‌گويند گرچه از نظر فنی ساختن بمب هسته‌ای برای گروه‌های تروريستی کار مشکلی است ولی امکان اين کار وجود دارد و اين گروه‌ها برای دست زدن به چنين کاری به ۵۰ کيلو گرم اورانيوم غنی شده و يک کارگاه تراشکاری نياز دارند تا هدف خود را عملی کنند.

اما چه اقدام‌هايی در سطح بين‌المللی برای حفاظت از مواد هسته‌ای بعمل آمده است؟

تا به حال ، بيشتر کوشش‌های جهانی برای اين کار متوجه روسيه و مواد هسته‌ای اين کشور بوده است ودر اين رابطه، آمريکا بيشترين کمک را به روسيه ارزانی داشته است. اما اکنون آمريکا انتظار دارد که کشورهای بيشتری به قراردادهای بين‌المللی مانند «کنوانسيون مبارزه با تروريسم هسته‌ای» و «کنوانسيون حفاظت فيزيکی از مواد هسته‌ای» بپيوندد تا از قاچاق مواد هسته‌ای يا ازبه سرقت رفتن آنها جلو گيری کنند.

ناظران سياسی می‌گويند انتظار نمی‌رود که کنفرانس دو روزه امنيت هسته‌ای در واشنگتن، کشورهايی را که در اين کار کوتاهی کرده‌اند انگشت‌نما کند، از جمله پاکستان که دانشمند مشهور هسته‌ای‌اش بنام عبدالغدير خان را که به انتقال تکنولوژی هسته‌ای به برخی کشورها متهم شده است.

به عقيده کارشناسان هسته‌ای ، بزرگترين خطر بالقوه هسته‌ای از جانب پاکستان است و با اينکه انبارمواد هسته ای اين کشورتحت حفاظت شديد نيروهای امنيتی اين کشور قرار دارد ولی امنيت داخلی پاکستان را گروه‌هايی مانند القاعده و طالبان تهديد می‌کنند و اين مايه نگرانی کشورهای غربی، به ويژه آمريکا است.

کنفرانس امنيت هسته‌ای واشينگتن هم برای رفع اينگونه نگرانی‌ها تشکيل شده است و انتظار می‌رود که رهبران و مقام‌های بلندپايه شرکت‌کننده با پذيرفتن تعهدات جديد، بر کوشش کشورهای خود برای جلو گيری از قاچاق مواد هسته‌ای و حفاظت از اين مواد بيافزايند.

قرار نيست مسئله هسته‌ای ايران در اين کنفرانس مطرح شود ولی مقام‌های آمريکايی گفته‌اند که باراک اوباما در گفت‌وگو های دو جانبه خود با سران برخی کشورها ، از جمله هو جين تائو، رئيس جمهوری چين، به اين مسئله بپردازد.

اوباما تلاش دارد که با کمک کشورهای گروه ۱+۵ تحريم های تازه‌ای را عليه ايران اعمال کند ولی آنگونه که خبر گزاری رويترز گزارش داده است ، چين به آمريکا و ساير کشورهای گروه ۱+۵ اطلاع داده است که با نظر آنها برای تحريم سرمايه‌گذاری در بخش انرژی ايران مخالف است.

در واکنش به برگزاری کنفرانس امنيت هسته ای در واشينگتن، علی اصغر سلطانيه، نماينده جمهوری اسلامی در آژانس بين‌المللی انرژی اتمی گفته است تعداد محدوی از کشورها به صورت گزينشی به اين کنفرانس دعوت شده‌اند و تصميمات نشست واشنگتن برای کشور هايی که در آن شرکت نمی‌کنند لازم‌الاجرا نيست.
XS
SM
MD
LG