هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان که به تهران سفر کرده است، روز دوشنبه ۲۰ خرداد در نشست خبری مشترک با محمدجواد ظریف، همتای ایرانیاش، گفت: اروپا تلاش خواهد کرد که منافع اقتصادی ایران در چارچوب برجام تأمین شود، اما نباید انتظار «معجزه» داشت و رویکرد کاهش تعهدات را نیز نمیپذیرد.
اشاره آقای ماس به ضربالاجل تعیین شده از سوی ایران است که ۱۸ اردیبهشت امسال مهلتی ۶۰ روزه به کشورهای اروپایی داد که در صورت بهرهمند نشدن از منافع اقتصادی برجام، انجام برخی دیگر از تعهدات هستهای خود را متوقف خواهد کرد. اتحادیه اروپا پیشتر گفته بود هیچ ضربالاجلی را نمیپذیرد.
وزیر خارجه آلمان در نشست خبری روز دوشنبه همچنین بر ضرورت برقراری گفتوگو برای کاستن از تنشی که «به نفع هیچکس نیست» تأکید کرد.
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، نیز در این نشست خبری با اشاره به اینکه گفتوگوهایی «بسیار جدی، صریح و نسبتا طولانی» با هایکو ماس داشته است، تنش اخیر در منطقه را «نتیجه جنگ اقتصادی با ایران» خواند.
دولت آمریکا پس از خروج از برجام تمامی تحریمها علیه ایران را بازگردانده و گفته است برای «تغییر رفتار» جمهوری اسلامی سیاست «فشار حداکثری» را پی خواهد گرفت.
با این حال مقامهای جمهوری اسلامی از این تحریمها با عباراتی چون «جنگ اقتصادی» و «تروریسم اقتصادی» یاد کردهاند.
در همین حال آقای ظریف گفت: «تنها راه کاهش تنش در منطقه توقف جنگ اقتصادی است، نمیشود توقع داشت که جنگ اقتصادی علیه مردم ایران ادامه داشته باشد و کسانی که این جنگ را راه انداختهاند و یا از آن حمایت میکنند در امان باشند».
هایکو ماس، وزیر خارجه آلمان، در اظهارات روز دوشنبهاش همچنین گفت که در گفتوگوهایش با محمدجواد ظریف، موضوعات متعددی از قبیل «برجام، اینستکس، جنگ سوریه و یمن و امنیت منطقه» مطرح شد.
سفر وزیر خارجه آلمان به تهران در حالی صورت میگیرد که تنش بین ایران و آمریکا در یک ماه اخیر شدت یافته و کشورهای اروپایی نیز ضمن تأکید بر حفظ برجام گفتهاند درباره فعالیتهای موشکی و همچنین اقدامات جمهوری اسلامی در منطقه، با آمریکا اشتراک نظر دارند.
هایکو ماس درباره تشدید تنشها در منطقه نیز گفت: «در حال حاضر سوریه و یمن شاهد جنگ هستند اما اینجا (ایران) جنگ نیست و تلاش همه این است که وضعیت به همین صورت بماند».
آقای ماس با این حال هشدار داد که «ممکن است بر اثر یک اتفاق، وقایعی زنجیرهای روی بدهد و از کنترل خارج شود».
وزیر خارجه آلمان شامگاه یکشنبه، ساعاتی پیش از ورود به تهران، در اظهاراتی در ابوظبی از برنامه موشکی ایران انتقاد کرده و از آن به عنوان یکی از چالشهای فعلی نام برده بود.
این گفتهها با واکنش وزارت خارجه جمهوری اسلامی روبهرو شد و عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه، صبح دوشنبه گفت: «مقامات کشورهای اروپایی در موقعیتی نیستند که درباره مسائل فرابرجامی ایران اظهار نگرانی کنند یا شروطی را برای ایران تعیین کنند».
از سوی دیگر محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران، در نشست خبری دوشنبه، در پاسخ به سوالی درباره امکان مذاکره با آمریکا گفت: «آیا توافقی را که حاصل مذاکراتی طولانی و فشرده بود اجرا کردند که توقع گفتوگوی دیگری دارند؟».
آمریکا اعلام کرده است آماده مذاکره بدون پیششرط با ایران است.
در هفتههای اخیر و در پی افزایش تنش بین ایران و آمریکا، شماری از کشورها برای پا در میانی و کاستن از تنشها اعلام آمادگی کردهاند.
شینزو آبه، نخست وزیر ژاپن که چندی پیش در کشورش میزبان دونالد ترامپ بود، قرار است روز چهارشنبه به تهران سفر کند.