همزمان با تنش بین ایران و آمریکا و مهلت ۶۰ روزه ایران به کشورهای اروپایی درباره توقف برخی دیگر از تعهدات هستهایش، یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی، در نخستین اظهار نظر پس از این ضربالاجل از «تنشهای فزاینده بر سر موضوع هستهای ایران» ابراز نگرانی کرد.
آقای آمانو که روز دوشنبه ۲۰ خرداد در آغاز نشست سهروزه شورای حکام آژانس سخن میگفت، با اشاره به اینکه همواره تعهدات هستهای ایران در ذیل برجام را «دستاوردی مهم در راستیآزمایی اتمی» دانسته است گفت: «امیدوارم از طریق گفتوگو بتوان راههایی برای کاستن از تنشهای فعلی یافت و ایران به تمامی تعهدات برجامیاش پایبند بماند».
ایران ۱۸ اردیبهشت امسال و در سالگرد خروج آمریکا از برجام، با اعلام اینکه برخی تعهداتش ذیل برجام را متوقف میکند، به اروپا مهلتی ۶۰ روزه برای اجرای تعهداتش داد؛ کشورهای اروپایی در واکنش، اعلام کردند که هیچ ضرب الاجلی را نمیپذیرند.
مدیرکل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز دوشنبه همچنین تأکید کرد که آژانس به نظارتش بر عدم انحراف ایران از توافق پادمان ادامه خواهد داد.
تازهترین گزارش فصلی آژانس بینالمللی انرژی اتمی دهم خرداد در اختیار کشورهای عضو قرار گرفت و به نوشته آسوشیتدپرس، در این گزارش اعلام شده است که غنیسازی اورانیوم و میزان ذخایر اورانیوم غنیشده ایران همچنان درحد تعیینشده قرار دارد و جمهوری اسلامی به تعهدات خود در توافق هستهای پایبند است.
بنابر همین گزارش، در گزارش فصلی آژانس در عین حال یادآور شده بود که ایران ۳۳ سانتریفیوژ «IR-6» نصب کرده است و مذاکرات فنی درباره این سانتریفیوژها ادامه دارد.
مطابق برجام، ایران میتواند به آزمایش دستگاههای «IR-6» و «IR-8» ادامه بدهد، و از میانه سال هشتم نیز میتواند آزمایش حداکثر ۳۰ دستگاه از این دو نوع سانتریفیوژ را آغاز کند.
در توافقی که سال ۹۴ بین ایران و شش قدرت جهانی به دست آمد، جمهوری اسلامی پذیرفت که در قبال لغو تحریمها، محدودیتهایی بر برنامه هستهایش اِعمال شود.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، ۱۸ اردیبهشت پارسال با اعلام اینکه جمهوری اسلامی «روح برجام را نقض کرده» و این توافق «کمکی به بهبود صلح جهانی نکرده است» خروج آمریکا از برجام را رسما اعلام کرد.
با خروج واشینگتن از برجام، تمامی تحریمهای آمریکا علیه ایران که در چارچوب اجرایی شدن برجام به تعلیق درآمده بود بازگردانده شد.
حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، فروردین امسال هشدار داده بود که در صورت تداوم فشارها، جمهوری اسلامی تولید سانتریفیوژهای پیشرفته 8-IR را شروع خواهد کرد.
سرانجام جمهوری اسلامی ۱۸ اردیبهشت امسال و در سالگرد خروج آمریکا از برجام اعلام کرد که برخی تعهداتش ذیل برجام را متوقف میکند.
چند روز پس از آن نیز بهروز کمالوندی، رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، ۲۶ اردیبهشت اعلام کرد که جمهوری اسلامی دیگر خود را به شاخصهای تعیینشده برای تولید اورانیوم غنیشده، یعنی سقف ۳۰۰ کیلوگرم و ۱۳۰ تُن آب سنگین، متعهد نمیداند.
با این حال به گزارش آسوشیتدپرس، تازهترین گزارش فصلی آژانس تایید کرده که جمهوری اسلامی از هیچ یک از تعهداتش ذیل برجام خارج نشده است.