عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز پنجشنبه، پنجم اردیبهشت، ضمن تکرار پیشنهاد مبادله زندانی با آمریکا، این اقدام را «جدی و مسبوق به سابقه» خواند و آمریکا را به «عدم درک درست از مذاکره» متهم کرد.
یک روز پیشتر، وزارت خارجه آمریکا در واکنش به اظهارات محمدجواد ظریف درباره آمادگی ایران برای مبادله زندانی گفته بود تهران جدی بودن خود را با آزادی زندانیان آمریکایی نشان دهد.
در واکنش به این سخنان، عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه ایران، روز پنجشنبه گفت «واکنش شتابزده» آمریکاییها و «درخواست آزادی یکطرفه زندانیان آمریکایی» نشانگر «عدم درک درست آنان از مذاکره و توافق است».
عباس موسوی همچنین گفت: «اگر ارادهای در رژیم آمریکا وجود داشته باشد، پیشنهاد وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران واضح است.»
محمدجواد ظریف، وزیر خارجه جمهوری اسلامی، روز چهارشنبه در یک سخنرانی در نیویورک گفته بود ایران شش ماه پیش آمادگی خود را برای مبادله زندانیان به آمریکا اعلام کرد اما هنوز پاسخی دریافت نکرده است.
وزیر خارجه جمهوری اسلامی با تأکید بر این که «اختیار انجام این کار را دارم» گفته بود: «بیایید هیچ بحثی در این باره نداشته باشیم و به تبادل زندانیان اقدام کنیم... شش ماه پیش به دولت آمریکا گفتیم آمادگی داریم و هنوز هیچ پاسخی دریافت نکردهایم.»
سخنان جدید محمدجواد ظریف با اظهارات قبلیاش متفاوت بود که در چنین همایشهایی همواره بر «استقلال قوه قضائیه» تأکید کرده و این گونه تصمیمات را خارج از حوزه کاری خود توصیف میکرد.
ساعاتی پس از انتشار سخنان ظریف، یک مقام وزارت خارجه آمریکا در پاسخی مکتوب به رسانههای این کشور گفت: از سخنان وزیر خارجه جمهوری اسلامی درباره «آمریکاییها که به خطا در ایران زندانی شدهاند» مطلع شده است.
این مقام آمریکایی با اشاره به این که ایالات متحده «راه حل بشردوستانه آزادی آمریکاییهای زندانی در ایران» را بارها تکرار کرده است گفت: جمهوری اسلامی میتواند جدی بودن خود در مسائل کنسولی را ابتدا «با آزادی فوری زندانیان بیگناه آمریکایی» نشان دهد.
در پاسخ مکتوب این مقام وزارت خارجه آمریکا به نام ژیو وانگ، رابرت لوینسون، سیامک نمازی و نزار زکا اشاره شده است.
دولت دونالد ترامپ بارها با تأکید بر این که «به دنبال تغییر رژیم ایران نیست» گفته است جمهوری اسلامی برای تبدیل شدن به «کشوری نرمال که بتوان با آن همکاری کرد» باید ۱۲ شرط را برآورده کند.
در روزهای اخیر مایک پومپئو، وزیر خارجه، و همچنین دستیار او در امور ایران، برایان هوک، گفته بودند اگر ایران میخواهد پای میز مذاکره بیاید باید دنبال برآورده کردن این ۱۲ شرط باشد.
با این حال حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، در واکنش به این اظهارات گفت: «ما با فرد چاقوکش مذاکره نمیکنیم.»
حسن روحانی همچنین تأکید کرده بود که مذاکره هنگامی ممکن میشود که «همه فشارها برداشته شود، از اقدامات غیرقانونی خود عذرخواهی کنند و احترام متقابل وجود داشته باشد».
زاغری در مقابل قدس کنی
محمدجواد ظریف در سخنرانی اخیرش در نیویورک همچنین پیشنهاد کرده که نازنین زاغری، شهروند ایرانیبریتانیایی که در ایران زندانی ست، با نگار قدس کنی مبادله شود.
نگار قدس کنی، شهروند ایرانی مقیم استرالیا، از سال ۹۶ به اتهام نقض تحریمها علیه جمهوری اسلامی زندانی است و آمریکا خواستار استرداد او شده است.
نهادهای مدافع حقوق بشر بارها گفتهاند جمهوری اسلامی شهروندان غربی را «به عنوان گروگان سیاسی» زندانی میکند.
هادی قائمی، مدیر کمپین حقوق بشر در ایران، اظهارات اخیر محمدجواد ظریف را «نشانه آشکار این حقیقت» خواند و گفت: اگر تاکنون شکی هم وجود داشت، اظهارات آقای ظریف تصریح میکند که جمهوری اسلامی «از دوتابعیتیهای زندانی در ایران به عنوان مهره سیاسی استفاده میکند و چنین افرادی را به گروگان گرفته است».