بهرغم وعدههای مکرر دولت برای كمک به وضعیت بحرانی تئاتر در ایران، بازنگری و انتشار «دستورالعمل صدور پروانه اجرای نمایش» اهالی تئاتر را با چالشهای جدیدی روبهرو کرده است.
هفته پیش ادارهکل هنرهای نمایشی و دفتر نوسازی و تحول اداری وزارت ارشاد از بازنگری و انتشار «دستورالعمل صدور پروانه اجرای نمایش» در این وزارتخانه خبر دادند، اما این بازنگری انتقادات فراوانی را در میان اهالی تئاتر در پی داشته است.
بسیاری از اهالی تئاتر میگویند این بازنگری، که وزیر ارشاد آن را نوعی شفافسازی توصیف کرده، موجب دخالت فراقانونی و نیز سلیقهای خواهد شد و تنها حاصل آن اسفبارتر شدن وضع نمایش در ایران خواهد بود.
تئاتر ایران سالهاست که وضعیت پرفراز و نشیبی را طی کرده و نگاههای سلیقهای و شخصی سالهاست بر تئاتر ایران حاکم است.
اکنون سؤال اصلی فعالان عرصه تئاتر این است که این دستورالعمل جدید که بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی تهیه شده برای شفافسازی است یا ایجاد محدودیت بیشتر؟
ازجمله موارد این دستورالعمل جدید که موجی از اعتراضها و انتقادها را در پی داشته، ترکیب اعضای شوراها و هیئتهای نظارت بر صدور پروانه اجرای نمایش است که شامل «دو کارشناس دارای بینش و اطلاعات اسلامی و آشنا به امور هنری، یک کارشناس دارای بینش سیاسی و اجتماعی، و سه کارشناس ارشد تئاتر» است.
ورود وزارت ارشاد به تأیید صلاحیت حرفهای هنرمندان، ورود شورای نظارت و ارزشیابی برای سانسور بیشتر و در نهایت مشخص نبودن ضوابط صدور مجوزهای مختلف این وزارتخانه در حوزه نمایش از دیگر مواردی هستند که صدای اعتراض اهالی تئاتر را درآورده است.
بهزاد فراهانی، بازیگر و از اعضای خانه تئاتر، در گفتوگو با رادیو فردا، ضمن بررسی ایرادهای قانونی و اساسیِ دستورالعمل جدید، تأکید دارد که این مصوبه برای خانه تئاتر و بسیاری از اهالی تئاتر قابلقبول نیست.
سهراب سلیمی، نویسنده و کارگردان، نیز در گفتوگو با رادیوفردا میگوید که دستورالعمل جدید «بسیار تنگنظرانه و غیرکارشناسانه است».
دستورالعمل صدور پروانه اجرای نمایش در ۱۰ ماده و ۱۰ تبصره در تاریخ ۲۲ مهر ۱۳۹۸ به تصویب و تأیید وزیر ارشاد رسیده و از این تاریخ لازمالاجراست.
انجمن منتقدان، نویسندگان و پژوهشگران خانه تئاتر نیز بهتازگی در نامهای سرگشاده به وزیر ارشاد، نسبت به وضعیت صنفی و حرفهای این روزهای تئاتر کشور ابراز نگرانی کردهاند.
این انجمن از وزیر ارشاد خواسته است تا دیر نشده برای بازنگری در سیاستهای جاری و تغییر کادرهای سازمانی و مشاوران مربوط، نسبت به یافتن علل شکلگیری بحران پیش رو و راهکارهای عاجل برای کاهش صدمات بیشتر اقدام کند.
«دفاع مسئولانه و قاطع از حرمت و شخصیت هنرمندان در برابر هجمههای جریانهای خاص سیاسی، جلوگیری از ورود و دخالت نهادهای ناآشنا به عرصه فرهنگ و هنر در امر سیاستگذاریهای فرهنگی، اصلاح فوری دستورالعمل شورای پروانه نمایش و اصلاح رویه آمرانه شورای ارزشیابی و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی» از جمله خواستههای انجمن منتقدان و نویسندگان خانه تئاتر است.