یک هفته پس از تظاهرات در برابر سفارت ایران در کابل، وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز شنبه ۲۴ خرداد اعلام کرد که سفیر افغانستان در تهران را «برای پاره‌ای توضیحات» احضار کرده است.
به نوشته وبسایت وزارت خارجه جمهوری اسلامی، عبدالغفور لیوال، سفیر افغانستان در تهران، صبح شنبه در محل این وزارتخانه حاضر شد و مدیر کل آسیای غربی وزارت خارجه «مراتب نگرانی» جمهوری اسلامی را به وی ابراز کرد.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی تظاهرات اخیر در برابر سفارت ایران در کابل را به «عده‌ای معدود از جریانات خاص سیاسی که دارای سابقه ضدیت با جمهوری اسلامی ایران و حسن همجواری میان دو کشور ایران و افغانستان می‌باشند» نسبت داده است.
تجمع در برابر سفارت ایران در کابل یکشنبه گذشته، ۱۸ خرداد، و در اعتراض به دو ماجرای «هریرود» و «شلیک به خودرو در یزد» برپا می‌شد؛ بر اساس تصاویر منتشرشده، معترضان در این تجمع به سوی تابلو و دیوار سفارت رنگ قرمز پاشیدند.
وزارت خارجه جمهوری اسلامی اشاره‌ای به اظهارات سفیر افغانستان در دیدار روز شنبه نکرده است.
مریم سَما، نماینده کابل در پارلمان افغانستان که در هفته‌های اخیر بارها به بدرفتاری‌های مقام‌های جمهوری اسلامی با شهروندان افغانستان اشاره کرده، احضار سفیر به وزارت خارجه ایران را نیز «بیشرمانه» خواند و در توئیترش نوشت: «شرم است به وزارت خارجه ما اگر در این مورد اعتراض نکند».
تنش جدید در روابط ایران و افغانستان در یک ماه گذشته بالا گرفته است.
شماری از مقام‌های افغانستان می‌گویند اواسط اردیبهشت حدود ۵۰ شهروند افغان که به طور غیرقانونی وارد ایران شده بودند، از سوی مرزبانان دستگیر و پس از ضرب و جرح، وادار به پریدن به رودخانه هریرود شدند.
بنابر برآورد اولیه هیأت حقیقت‌یاب افغانستان، دست‌کم ۱۲ تن در این رویداد جان باختند، ۱۷ تن همچنان مفقودند و بقیه جان سالم به در بردند.
جمهوری اسلامی با تکذیب «بدرفتاری مرزبانان» می‌گوید این حادثه در خاک ایران روی نداده است.
حدود یک ماه پس از این ماجرا، روز ۱۴ خرداد پس از شلیک نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به خودرویی در مهریز یزد، این خودرو آتش گرفت که در پی آن سه شهروند افغان کشته و هشت تن دیگر زخمی شدند.
رسانه‌ها و شماری از مقام‌های افغانستان می‌گویند شلیک به لاستیک خودرو باعث آتش‌سوزی و کشته‌شدن شهروندان این کشور شده اما مقام‌های جمهوری اسلامی با تأکید بر اینکه آتش‌سوزی چندین کیلومتر دورتر از محل شلیک روی داده، از تیراندازی به خودروهای حامل قاچاق و قاچاق انسان دفاع کرده‌اند.
به گفته آنها، راننده این خودرو که حامل قاچاق انسان بود، فرمان ایست پلیس را نادیده گرفته و سعی داشت تا بگریزد.
وبسایت وزارت خارجه جمهوری اسلامی در خبر روز شنبه‌اش درباره احضار سفیر افغانستان بدون نام بردن از دو ماجرای هریرود و مهریز یزد، تنها به «فوت چند تن از اتباع آن کشور که قصد ورود غیر قانونی به ایران داشته و یا بصورت قاچاقی و غیر قانونی وارد ایران شده بودند» اشاره کرده است.
انتقاد رسانه‌های افغانستان از بدرفتاری جمهوری اسلامی با شهروندان این کشور در ماه‌های اخیر بالا گرفته است؛ با این حال رئیس سازمان حقوق بشر افغانستان چندی پیش به رادیو اروپای آزاد گفت: حقوق افغان‌ها را نتوانسته‌اند از مقامات ایرانی مطالبه کنند، چون برخی از رهبران مذهبی و مقامات افغانستان «روابط پشت پرده با ایران را حفظ کرده‌اند».
