دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، در دیدار با یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان در تهران، خواستار گفتوگو بین گروههای یمنی برای پایان دادن به مناقشه این کشور شده است.
بر اساس گزارش خبرگزاریهای ایران، در دیدار روز شنبه ۲۶ اسفند، علی شمخانی همچنین تأکید کرده که دیدگاه مشترک ایران و عمان در مورد بحران یمن آن است که جشن در این کشور باید سریعاً با «برقراری آتشبس، رفع محاصره و ارسال کمکهای انساندوستانه» پایان گیرد.
او همچنین انجام گفتوگوهای یمنی-یمنی، برای «شکلگیری ساختارهای سیاسی جدید بر اساس رأی و خواست مردم یمن» را دیگر محور مورد تفاهم تهران و مسقط در خصوص بحران یمن توصیف کرده است.
بحران یمن با اشغال صنعا پایتخت این کشور توسط شورشیان حوثی در سال ۲۰۱۴ آغاز شد و تقریباً سه سال پیش مداخله ائتلاف عربی به رهبری عربستان سعودی در حمایت از دولت قانونی عبد ربه منصور هادی، به آن ابعاد تازهای داد.
ایران هیچگاه حمایت خود را از شورشیان حوثی پنهان نکرده گرچه همواره این حمایت را معنوی توصیف میکند و حتی به رغم تصریح کارشناسان سازمان ملل در مورد منشأ ایرانی موشکهای حوثیها، گزارشها در مورد تأمین تسلیحات موشکی برای این گروه را رد کرده است.
رویترز به نقل از دیپلماتها و منابع یمنی یادآوری کرده که اخیراً عربستان سعودی و حوثیها مذاکرات محرمانهای را در تلاش برای پایان دادن جنگ سه ساله یمن برگزار کردهاند.
سفر وزیر خارجه عمان به تهران در شرایطی است که گزارش شده این کشور میزبان گفتوگوهای محرمانه حوثیها و مقامهای عربستان سعودی بوده است و در عین حال وزیر دفاع ایالات متحده هم هفته گذشته به عمان سفر کرده بود.
در جریان دیدار با وزیر خارجه عمان، علی شمخانی همچنین هر گونه مذاکره بر سر برنامه موشکی جمهوری اسلامی را رد کرده و گفته است که ایران هرگونه اقدام آمریکاییها علیه توافق هستهای را بیپاسخ نخواهد گذاشت.
توافق هستهای ایران که در سال ۹۴ در وین و پس از مذاکرات فشرده ایران و شش قدرت جهانی به دست آمد، تحریمهای مرتبط با هستهای ایران را در قبال محدودیتهایی در برنامه هستهای تهران رفع میکند، با این امید که توانایی تهران را برای توسعه احتمالی تسلیحات هستهای محدود کند.
دولت دونالد ترامپ، این توافق را دارای معایب و نواقص بسیار میداند، از جمله اینکه محدودیتهای پیشبینی شده در این توافق موقتی است، برجام آزمایشهای موشکی ایران را شامل نمیشود، و آژانس باید در چارچوب برجام به همه تأسیسات ایران دسترسی داشته باشد.
آقای ترامپ با اشاره به چنین مواردی ضربالاجلی را برای اصلاح معایب برجام در نظر گرفته که در ۲۲ اردیبهشت سال ۹۷، زمانی که او بار دیگر باید در مورد تمدید رفع تحریمهای ایران اظهار نظر کند به پایان میرسد. در صورتی که تلاش برای اصلاح برجام تا آن زمان به نتیجه نرسد، رئیسجمهور آمریکا تهدید کرده که رفع تحریمهای ایران را تمدید نمیکند و از برجام خارج خواهد شد.
اخیراً برکناری رکس تیلرسون و جایگزین کردن او با مایک پومپئو که در برابر ایران موضع تندی دارد، به این گمانهزنیها دامن زده که آمریکا از این توافق خارج میشود، اقدامی که به احتمال زیاد باعث فسخ توافق هستهای ایران با جامعه بینالمللی خواهد شد.
رویترز جمعهشب گزارش داد که سه کشور اروپایی دخیل در مذاکرات هستهای، یعنی فرانسه، آلمان و بریتانیا، در تلاش برای ترغیب دولت آمریکا به حفظ توافق هستهای، اخیراً تحریمهای جدیدی را به دیگر اعضای اتحادیه اروپا پیشنهاد کردهاند که ناظر بر فعالیتهای موشکی و نقش ایران در جنگ سوریه است.
به نوشته رویترز، تحریمهای پیشنهادی بخشی از راهبرد اتحادیه اروپا برای حفظ توافق هستهای ایران است با این هدف که به دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا نشان دهد که راههای دیگری برای مقابله با قدرتنمایی ایران در خارج از مرزهایش وجود دارد.
به ارزیابی رویترز، این پیشنهاد که قرار است در نشست روز دوشنبه وزیران خارجه اتحادیه اروپا در بروکسل مورد بررسی قرار گیرد، فراتر از انتظاری است که وزارت خارجه آمریکا از سه متحد اروپایی این کشور داشت، چراکه در سند دیگری که رویترز ماه گذشته به آن دست یافته بود، تنها بر تعهد اروپاییها به بهبود توافق هستهای ایران تأکید شده بود.
در عین حال چنین پیشنهادی با واکنش تند ایران روبهرو شده و عباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر خارجه ایران تأکید کرده که «چنانچه احیانا برخی کشورهای اروپایی به دنبال اقداماتی همچون اعمال تحریمهای غیرهستهای بر ایران جهت خوشایندی رئیسجمهور آمریکا باشند، مرتکب اشتباه محاسبه بزرگی شده و نتایج مستقیم آن را بر برجام و ادامه حیات این توافق خواهند دید».
به رغم این که برخی از تحریمهای حقوق بشری اروپا علیه اشخاص حقیقی ایرانی همچنان پا برجاست، اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۶ محدودیتهای مالی و اقتصادی علیه ایران را رفع کرد و اکنون نیز به نوشته رویترز «نمیخواهد ناقض توافق هستهای محسوب شود».
ایران محدودیتها در فعالیت غنیسازی خود را در شرایطی پذیرفته است که بارها تأکید کرده برنامه اتمیاش را به مقاصد صلحآمیز و برای تولید برق دنبال میکند و در عین حال هر گونه مذاکره بر سر برنامه موشکی خود را که مدعی است ماهیت دفاعی دارد، رد کرده است.
جمهوری اسلامی همچنین با رد اتهامهای غرب در مورد فعالیتهای بیثباتکننده در منطقه، درخواستهای دونالد ترامپ برای بازنگری در توافق هستهای را رد کرده است.