انتخابات پارلمانی اسرائیل از صبح سه‌شنبه، ۲۶ شهریور، در این کشور آغاز می‌شود و ده حزب برای کسب سهم خود از ۱۲۰ کرسی کنست به رقابت می‌پردازند. در این دوره از انتخابات، بنیامین نتانیاهو که از سال ۲۰۰۹ نخست‌وزیر اسرائیل است، با رقیبانی نیرومند روبه‌رو است.
تازه‌ترین نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که هیچ‌کدام از احزاب فعال در انتخابات پارلمانی اسرائیل، اکثریت لازم را به دست نخواهند آورد.
بنابر آخرین نظرسنجی‌ها که یک روز پیش از رأی‌گیری انجام شده، رقابت‌های این دوره نیز مانند انتخابات فروردین امسال، بسیار فشرده و پیش‌بینی نتایج دشوار است.
بر پایه یکی از نظرسنجی‌ها که نتایج آن دوشنبه ۲۵ شهریور منتشر شد، میزان آراء حزب راستگرای «لیکود» به رهبری بنیامین نتانیاهو و ائتلاف میانه‌رو «آبی و سفید» بسیار نزدیک است و به احتمال زیاد هیچ‌یک از آنها اکثریت لازم را به دست نخواهد آورد. (ائتلاف «آبی و سفید» از دو حزب «اقتدار سفید» به رهبری ژنرال بنی گنتس، و حزب «یش عتید» به رهبری یائیر لاپید تشکیل شده است)
خبرگزاری رویترز در گزارشی که دوشنبه ۲۵ شهریور منتشر شد، به پنج احتمال در نتایج این انتخابات اشاره کرده است:
سناریوی اول: نتانیاهو اکثریت کرسی‌ها را به دست می‌آورد
در اين حالت حزب لیکود همراه با سه حزب دست راستی و مذهبی که حمایت خود از آقای نتانیاهو را اعلام کرده اند، اکثریت کرسی های پارلمان را به دست خواهد آورد. در این صورت، آقای نتانیاهو با ۶۱ کرسی از مجموع ۱۲۰ کرسی پارلمان خواهد توانست کابینه‌ای مثل دولت فعلی تشکیل دهد که حامی مواضع تند او در قبال برجام و رابطه اسرائیل و فلسطینیان است. بنیامین نتانیاهو در کارزار انتخاباتی‌اش اعلام کرد که در صورت پیروزی، دره اردن و شهرک‌های یهودی‌نشین در مناطق اشغالی ساحل غربی رود اردن را به خاک اسرائیل ضمیمه خواهد کرد. چنین اقدامی موجب خشنودی احزاب راست افراطی متحد او خواهد شد.
سناریوی دوم: دولت وحدت ملی تشکیل می‌شود
در وضعیت دوم، هیچ‌یک از ۱۰ حزب فعال در انتخابات به اکثریت نمی‌رسند. در این حالت، طبق سنت سیاسی اسرائیل، رییس‌جمهور این کشور در مذاکره با همه احزاب از آنها خواهد پرسید که از چه کسی برای مقام نخست وزیری حمایت خواهند کرد. اگر همه احزاب با ارجاع تصمیم‌گیری به رئيس‌جمهور در این زمینه موافقت کنند، او از نامزدی که به اعتقاد او بیشترین شانس را دارد، خواهد خواست تا دولت را تشکیل دهد. آقای نتانیاهو پس از انتخابات فروردین امسال این فرصت را داشت ولی نتوانست در فرصت قانونی ۴۲ روزه دولت را تشکیل دهد. او به جای ارجاع دادن تصمیم‌گیری به رییس جمهور که در آن حالت ممکن بود نامزد دیگری مامور تشکیل دولت شود، ترجیح داد انتخابات دیگری برگزار شود.
اگر این بار نیز رییس‌جمهور او را مامور تشکیل دولت کند ولی نتواند با کسب حمایت احزاب راست افراطی و مذهبی دولت را تشکیل دهد، آقای نتانیاهو ممکن است تلاش کند با احزابی که متحدان طبیعی او نیستند، دولت «وحدت ملی» تشکیل دهد. محتمل ترین شریک برای تشکیل دولت وحدت ملی حزب میانه رو آبی و سفید خواهد بود. بنی گنتس، رهبر این حزب و رقیب اصلی آقای نتانیاهو اعلام کرده است که به دلیل احتمال اعلام جرم علیه آقای نتانیاهو به دولت به رهبری او نخواهد پیوست، ولی سیاست اسرائیل بسیار سیال است و وفاداری‌ها همواره در حال تغییر هستند.
سناریوی سوم: دولت بدون نتانیاهو تشکیل می‌شود
اگر آقای نتانیاهو یک بار دیگر در تشکیل دولت شکست بخورد، حزب خودش ممکن است او را برکنار کرده و راه را برای تشکیل یک دولت ائتلافی بین حزب لیکود و حزب آبی و سفید هموار کند. در آن حالت بنیامین نتانیاهو در عرصه سیاست اسرائیل منزوی خواهد شد. تاکنون هیچکس در حزب لیکود به صورت علنی این موضوع را مطرح نکرده ولی در صورت شکست آقای نتانیاهو در تشکیل دولت ائتلافی ممکن است کنار گذاشتن او مطرح شود.
سناریوی چهارم: دولت چپ میانه تشکیل می‌شود
اگر احزاب میانه رو و چپ گرا در پارلمان اکثریت را به دست بیاورند، بنی گنتس در مقام نخست وزیر بدون نیاز به احزاب دست راستی می‌تواند با حزب کارگر و اردوی دمکراتیک (حزب تازه تاسیس سکولار و طرفدار محیط زیست) یک دولت ائتلافی تشکیل دهد.
در این صورت، این اولین بار خواهد بود که از دهه نود میلادی احزاب چپ کنترل پارلمان اسرائیل را به دست می گیرند. ولی با توجه به حرکت مداوم رای‌دهندگان اسرائیلی به سمت احزاب دست راستی، نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که پیروزی احزاب چپ بعید است. با این همه اگر در نهایت یک ائتلاف متمایل به چپ شکل بگیرد، به احتمال زیاد مذاکرات صلح با فلسطینیان را از سرخواهد گرفت و برای رسیدن به صلح دائمی امتیازهایی خواهد داد. در عین حال موضع چنین دولتی در قبال توافق هسته ای با ایران نیز ممکن است نرم‌تر باشد.
سناریوی پنجم: عدم پیروزی هیچ یک از احزاب و انتخابات مجدد
اگر یک دولت ائتلافی تشکیل نشود، یک انتخابات زودرس دیگر برگزار خواهد شد. ولی به احتمال زیاد اعضای پارلمان تلاش خواهند کرد از برگزاری سومین انتخابات در سال جاری میلادی جلوگیری کنند.
شیوه کار انتخابات اسرائیل
در انتخابات پارلمانی اسرائیل، ۱۲۰ کرسی پارلمان به تناسب آرا بین احزاب تقسیم می‌شود. احزاب برای ورود به پارلمان به کسب حداقل ۳.۲۵ درصد آرا در سراسر کشور نیاز دارند که معادل ۴ کرسی است.
در انتخابات فروردین امسال، حزب لیکود و حزب آبی و سفید هر یک به ترتیب ۳۶ و ۳۵ کرسی به دست آوردند. در تاریخ ۷۱ ساله اسرائیل هیچ حزبی در انتخابات پارلمانی به تنهایی اکثریت کرسی‌ها را به دست نیاورده است. در نتیجه، مذاکرات پس از انتخابات برای تشکیل ائتلاف که ممکن است هفته ها طول بکشد بسیار تعیین‌کننده است.
تعیین‌کننده‌های انتخابات
تحلیل نظرسنجی‌ها نشان می‌دهد که آویگدور لیبرمن، وزیر سابق دفاع که از سیاستمداران تندرو است، نقش تعیین‌کننده‌ای در مناسبات پس از انتخابات خواهد داشت. بر اساس نظرسنجی‌ها، تعداد کرسی‌های حزب ملی گرای افراطی اسرائیل خانه ما به رهبری آقای لیبرمن از پنج کرسی به ۱۰ کرسی افزایش خواهد یافت. او اعلام کرده است که فقط به یک دولت ائتلافی متشکل از حزب لیکود و حزب آبی و سفید خواهد پیوست. البته باید در نظر داشت که او در گذشته مواضع خود را به شکل غیرقابل پیش بینی تغییر داده است.
مشکلات قضایی نتانیاهو
در همین حال، دادستان کل اسرائیل اعلام کرده است که قصد دارد در سه پرونده مربوط به فساد مالی علیه بنیامین نتانیاهو اعلام جرم کند. انتظار می رود که دادستان کل پس از دادگاه مقدماتی در طول یک ماه آینده این اعلام جرم‌ها را رسما صادر کند. آقای نتانیاهو هرگونه خلافی را تکذیب کرده و در جلسه مقدماتی دادرسی می‌تواند از خود دفاع کند.
کسب اکثریت کرسی‌های پارلمان می تواند به آقای نتانیاهو تا پایان دوره نخست‌وزیری مصونیت قضایی بدهد. برخی از متحدان بالقوه او اعلام کرده‌اند که از چنین اقدامی حمایت خواهند کرد. به احتمال زیاد این پرونده موجب نارضایتی افکار عمومی خواهد شد و در نتیجه اعتراض به احکام به دیوان عالی اسرائیل ارجاع داده خواهد شد. حتی در صورت اعلام جرم علیه او طبق قانون آقای نتانیاهو ناگزیر به استعفا نخواهد شد. حتی در صورت مجرم شناخته شدن به احتمال زیاد احزاب دست راستی و مذهبی موئتلف او، نتانیاهو را برای کناره‌گیری تحت فشار قرار نخواهند داد.
معامله قرن
آقای نتانیاهو گفته است که دونالد ترامپ به فاصله کوتاهی پس از انتخابات اسرائیل طرح خود برای صلح بین فلسطینیان و اسرائیل را اعلام خواهد کرد. اگر او به پیروزی برسد و یک دولت دست راستی تشکیل دهد، برای قانع کردن احزاب راست افراطی در دولت به پذیرش هرگونه امتیازی که در این طرح برای فلسطینیان وجود داشته باشد با مشکل جدی روبرو خواهد شد.
چنین وضعیتی ممکن است دولت او را بی ثبات و یا طرح صلح دونالد ترامپ را به شکست بکشاند. دولتی ائتلافی با مشارکت بنی گنتس به احتمال زیاد به مذاکره با فلسطینیان راغب تر خواهد بود.
