یک مقام ناتو روز جمعه ۲۹ مرداد گفت از زمان تصرف کابل توسط طالبان بیش از ۱۸ هزار نفر با هواپیما از کابل به خارج منتقل شده‌اند و وعده داد که ابعاد عملیات تخلیه غیرنظامیان افغان دو برابر خواهد شد.
در گفت‌وگو با رویترز، این مقام ناتو که نخواست نامش فاش شود، گفت با وجود آنکه طالبان از افرادی که مدارک لازم برای خروج از کشور را ندارند خواسته است به فرودگاه نیایند، هزاران نفر از مردم که قصد فرار از افغانستان را دارند در فرودگاه کابل و اطراف آن اجتماع کرده‌اند.
سرعت تصرف افغانستان توسط طالبان همزمان با خروج نظامیان خارجی حتی رهبران این گروه را متعجب و غافلگیر کرده و باعت به وجود آمدن خلع قدرت شده است.
طالبان در آستانه اولین نماز جمعه پس از به دست گرفتن قدرت توسط این گروه خواستار اتحاد شد و از امامان جماعت خواست به مردم توصیه کنند که از افغانستان خارج نشوند.
ساکنان کابل و چهار شهر دیگر می‌گویند نماز جمعه بدون وقوع هیچ حادثه‌ای برگزار شده ولی تعداد شرکت‌کنندگان در این مراسم کمتر از معمول بوده است.
یک شاهد به خبرگزاری رویترز گفت روز پنجشنبه در شهر اسدآباد واقع در شرق افغانستان در جریان تظاهرات گروهی از مردم در دفاع از حکومت مغلوب و اعتراض به قدرت‌گیری طالبان جندین نفر کشته شده اند.
در شهرهای جلال‌آباد و خوست در شرق افغانستان نیز همزمان با سالگرد استقلال افغانستان از امپراطوری بریتانیا در سال ۱۹۱۹ تظاهرات مشابهی علیه طالبان برگزارش شد. یک شاهد دیگر گفت که در اطراف محل برگزاری تظاهراتی در شهر کابل نیز صدای تیراندازی شنیده شده است ولی از قرار معلوم صدای تیراندازی هوایی پیکارجویان طالبان بوده است.
سخنگویان طالبان در مورد این حوادث اظهار نظر نکرده‌اند.
فضای کابل از روز یکشنبه که طالبان این شهر را تصرف کرد به غیر از فرودگاه و اطراف آن در مجموع آرام است.
به گفته مقامات ناتو و فرماندهان طالبان حداقل ۱۲ نفر بر اثر اصابت گلوله و یا ازدحام مردم در فرودگاه کابل و اطراف آن کشته شده‌اند.
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور آمریکا در مصاحبه‌ای با شبکه خبری «ان بی سی» گفت دولت ایالات متحده «با دقت مراقب احتمال هرگونه حمله تروریستی توسط گروه‌هایی نظیر شاخه حکومت اسلامی همزمان با عملیات تخلیه غیرنظامیان است.»
همزمان با انتشار تصاویر هرج و مرج در فرودگاه کابل و هراس شدید مردم از طالبان انتقاد از ناتو و قدرت‌های غربی افزایش یافته است.
جو بایدن، رئیس‌جمهور آمریکا که به دلیل نحوه مدیریت خروج نظامیان آن کشور از افغانستان به شدت مورد انتقاد قرار گرفته، قرار است بعد از ظهر جمعه به وقت واشینگتن در مورد عملیات تخلیه شهروندان غیرنظامی افغانستان سخنرانی کند.
رئیس‌جمهور آمریکا تاکنون این انتقادها را نپذیرفته و از خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان به عنوان تنها گزینه ممکن دفاع کرده است. مقامات ارشد دولت آمریکا معتقدند که صدمه سیاسی ناشی از بحران هفته اخیر در فضای داخلی آمریکا جدی نخواهد بود.
رسانه‌های بریتانیایی روز جمعه از احتمال احضار رئیس اداره امنیت این کشور به پارلمان برای پاسخگویی به ضعف‌های اطلاعاتی در مورد پیامدهای خروج نیروهای خارجی از افغانستان گزارش دادند. چندین عضو دولت بریتانیا همزمان با سقوط کابل در تعطیلات بودند و دومینیک راب، وزیر خارجه این کشور به دلیل واکنش‌های اولیه به این بحران به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است.
سایر دولت‌های غربی از جمله آلمان و استرالیا نیز تحت فشار قرار گرفته‌اند تا برای کمک به خروج شهروندان افغانستان که ممکن است هدف انتقام‌جویی طالبان قرار بگیرند اقدامات بیشتری انجام دهند.
وزرای خارجه کشورهای گروه هفت روز پنجشنبه خواستار اقدامات هماهنگ بین‌المللی برای جلوگیری از تشدید بحران شده و گروهی دیگر از کشورهای جهان از جمله روسیه نیز بر این موضوع تأکید کردند.
چین اعلام کرده که جامعه بین‌المللی به جای اعمال فشار به افغانستان باید به این کشور کمک کند.
یک سخنگوی طالبان هم در گفت‌وگو با رسانه دولتی چین گفت پکن در زمینه تقویت صلح و آشتی ملی در افغانستان نقش سازنده‌ای ایفا کرده و این گروه از مشارکت چین در بازسازی کشور استقبال می‌کند.
طالبان که در دهه نود میلادی با خشونت و بی‌رحمی بر افغنستان حکومت می‌کرد، پس از تصرف کابل در روز یکشنبه چهره نرم‌تری به نمایش گذاشته است. رهبران طالبان در روزهای اخیر اعلام کردند که خواهان صلح هستند، به دنبال انتقام‌جویی نیستند و حقوق زنان را در چارچوب «شریعت اسلام» رعایت می کنند.
تعدادی از سیاستمداران ارشد افغانستان از جمله حامد کرزی، رئیس‌جمهور پیشین، در روزهای اخیر در مورد تشکیل یک حکومت جدید با طالبان مذاکره کرده‌اند. طالبان برای اداره امور کشور با مشکلات فراوانی روبه‌رو است و یکی از مهم‌ترین موارد تأمین منابع مالی برای پرداخت حقوق کارکنان نهادهای دولتی است.
روز پنجشنبه یک نهاد پژوهشی نروژی اعلام کرد که طالبان دستگیری افرادی را که به دلیل اشتغال در پست‌های مهم دولتی و یا همکاری با نظامیان خارجی در فهرست سیاه این گروه هستند، آغاز کرده است. تعداد قابل توجهی از روزنامه‌نگاران و خبرنگاران افغان نیز از اعمال محدودیت‌های شدید بر آزادی رسانه‌ها شکایت دارند.
عفو بین‌الملل نیز اخیراً اعلام کرد که پس از تصرف ولایت غزنی توسط طالبان در ماه گذشته ۹ نفر از اقلیت هزاره ساکن این منطقه توسط پیکارجویان طالبان اعدام شده‌اند. این موارد نگرانی از سرکوب اقلیت‌های مذهبی و قومی پس از قدرت‌گیری طالبان را افزایش داده است.
جیسون کرو، یکی از اعضای مجلس نمایندگان آمریکا نیز روز پنجشنبه گفت طالبان با استفاده از اسناد نهادهای امنیتی افغانستان که به دست آنها افتاده مشغول شناسایی شهروندانی هستند که با ارتش و دولت آمریکا همکاری می‌کردند. او افزود: «طالبان به شیوه بسیار منظم و سازمان‌یافته‌ای در حال تعقیب و شناسایی این افراد هستند.»
با استفاده از گزارش خبرگزاری رویترز؛ ش.ر./م.ا.
