خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی اختصاصی و به نقل از چند مقام عراقی، از کاهش نفوذ نیروی قدس سپاه پاسداران پس از کشته شدن قاسم سلیمانی خبر داده و از جمله نوشته است جانشین او برای سفر به عراق باید روادید بگیرد، انتقال پول به گروههای شیعی متوقف شده، و اسماعیل قاآنی نهایتا انگشتر نقره میدهد.
این خبرگزاری در گزارش خود که روز پنجشنبه ۲۲ خرداد با عنوان «ایرانِ دچار مشکل برای حفظ نفوذش بر شبهنظامیان عراق هم در حال دستوپنجه نرم کردن است» منتشر شد، به آشفتگیهای پس از مرگ قاسم سلیمانی و ابومهدی المهندس پرداخته است.
قاسم سلیمانی، فرمانده پیشین نیروی قدس، همراه با ابومهدی المهندس، از فرماندهان ارشد حشد الشعبی، دیماه پارسال توسط پهپادهای آمریکایی در نزدیکی فرودگاه بغداد کشته شدند.
به نوشته آسوشیتدپرس، اندکی پس از این رویداد اسماعیل قاآنی، فرمانده جدید نیروی قدس، در نخستین سفرش در مقام جدید به عراق، با فرماندهان حشد الشعبی و گروههای تحت حمایت جمهوری اسلامی دیدار کرد اما «در حالی که آنها همچون همیشه چشمانتظار پول نقد بودند، قاآنی به آنها انگشترهای نقره داد».
بنابر همین گزارش، اسماعیل قاآنی برای دومین سفرش به عراق که ماه آوریل انجام شد ناچار بود روادید بگیرد؛ موضوعی که با توجه به ترددهای بیروادید قاسم سلیمانی و نفوذی که او بر دولت عراق و گروههای تحت حمایتش داشت عجیب است.
آسوشیتدپرس به نقل از چند مقام دولتی عراق و همچنین چند تن از اعضای ارشد حشد الشعبی، این رویدادها را از یک سو نتیجه مشکلات شدید اقتصادی ایران و از سوی دیگر به خاطر دیدگاه سیاسی نخستوزیر جدید عراق، مصطفی الکاظمی، دانسته است.
بالا گرفتن اختلافات در بین گروههای حشد الشعبی نیز از دیگر موارد ذکرشده در این گزارش است.
«الحشد الشعبی»، به معنای «بسیج مردمی»، اسفند ۹۲ و به دنبال فتوای آیتالله علی سیستانی درباره «واجب بودن مبارزه علیه داعش» از ترکیب چندین گروه مختلف تشکیل شد.
شمار این گروهها بین ۳۰ تا ۶۰ گروه و دسته متغیر بوده و در سالهای اخیر در قالب حدود یکصد تیپ سازماندهی شدهاند.
آسوشیتدپرس میگوید ابومهدی المهندس و قاسم سلیمانی نقش متحدکننده این گروهها را داشتند و پس از کشته شدن آن دو، اختلافات تا حدی بالا گرفته است که نخستوزیر عراق در دیدار اخیرش از مقر فرماندهی حشد الشعبی، ناچار شد دو گروه اصلی مخالفان را در دو طرف راست و چپ خود بنشاند.
این خبرگزاری همچنین با اشاره به اینکه «یک سفر قاسم سلیمانی میتوانست حتی توافقهای بین گروهها را لغو کند» به اختلاف شدید بر سر تعیین نخستوزیر اشاره کرده و از ناکامی دو گزینه پیش از مصطفی الکاظمی یاد کرده است.
آسوشیتدپرس همچنین تواناییهای فردی سلیمانی و قاآنی را با یکدیگر مقایسه کرده و نوشته است در حالی که سلیمانی مستقیما به زبان عربی با این گروهها ارتباط برقرار میکرد، جانشین او از طریق مترجم، و عمدتا با مدیریت و هماهنگی ایرج مسجدی، سفیر ایران در بغداد، ایفای نقش میکند.
سه مقام رسمی عراق به آسوشیتدپرس گفتهاند اسماعیل قاآنی در دومین سفرش به عراق، به گروههای تحت حمایت جمهوری اسلامی گفته است فعلا به بودجه عراق اکتفا کنند و منتظر کمک ایران نباشند.
دولت عراق سال ۲۰۱۹ مبلغ دو میلیارد دلار را به گروههای حشد الشعبی اختصاص داد. این بودجه به طور یکسان توزیع نمیشود و گروههای کوچکتر مورد حمایت جمهوری اسلامی منابع غیررسمی دیگری دریافت میکنند.
آسوشیتدپرس به نقل از دو مقام رسمی دیگر در دولت عراق گزارش داده است سال ۲۰۱۹، میزان کمکهای جمهوری اسلامی به این گروهها حدود چهار میلیون دلار بود.
این خبرگزاری با اشاره به مشکلات اقتصادی، بالا گرفتن اختلافات، عمیقتر شدن شکاف بین هواداران آیتالله سیستانی و طرفداران جمهوری اسلامی و مواردی دیگر، آینده حشد الشعبی را «مبهم» توصیف کرده است.
آمریکا، اتحادیه اروپا و شماری دیگر از کشورها بارها از اقدامات منطقهای جمهوری اسلامی انتقاد کرده و آن را «فعالیتهای مخرب» خواندهاند.
شماری از کشورهای عربی نیز با اشاره به اقدامات جمهوری اسلامی در کشورهای همچون عراق، سوریه، یمن و لبنان، از مداخلات ایران در امور داخلی این کشورها نیز بهشدت انتقاد کردهاند.