در پی توافقی که دو سال پیش به دست آمد، حضور شرکتهای تجاری افغانستان در منطقه آزاد چابهار ایران روز به روز پررنگتر میشود.
به نوشته شبکه طلوع افغانستان، دولت ایران تاکنون برای ۱۶۵ شرکت افغان به منظور سرمایهگذاری و فعالیت در منطقه تجاری آزاد بندر چابهار، مجوز فعالیت صادر کرده است.
به گزارش ایسنا، این شبکه به نقل از سفیر ایران در افغانستان گفته است « از بین ۵۰۰ شرکتی که مجوز فعالیت آنها در منطقه تجاری آزاد بندر چابهار صادر شده است، ۱۶۵ شرکت از کشور افغانستان هستند». سفیر ایران افزوده است: « ایران به تلاش خود برای برقراری پرواز کابل–چابهار-دبی به منظور تسهیل دسترسی سرمایهگذاران افغان به بازارهای جهانی ادامه میدهد.»
مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهار در آماری اعلام کرده است: « تاکنون بیش ازسه هزار شرکت سرمایهگذاری ایرانی و خارجی در منطقه آزاد چابهار به ثبت رسیده است. عبدالرحیم کردی مدیرعامل سازمان منطقه آزاد چابهارنیز در تایید آمار شرکتهای دارای مجوز فعالیت در این منطقه گفته است « تجار افغانستانی با ثبت بیش از 160 شرکت سرمایهگذاری در منطقه آزاد رکورددار شرکتهای ثبت شده خارجی هستند و این درحالی است که همچنان زمینه حضور تاجران و فعالان اقتصادی افغانستان برای سرمایهگذاری در منطقه آزاد چابهار فراهم است و هیچ مانعی برای تحویل زمین، ثبت شرکت و آغاز فعالیت آنها وجود ندارد.»
برای رونق بخشیدن به کسب و کار تجار خارجی و از جمله سرمایه گذاران افغانستانی در منطقه آزاد چابهار یکی از نیازهای اولیه وجود بانکهایی برای انجام امور مالی است. بنا بر گزارشها تلاشهایی برای گشایش بانکهای افغانستانی در چابهار در دست اقدام است و رایزن دوم سفارت ایران در کابل گفتهاست: « ایران به گشایش شعب بانکهای افغانستان تمایل دارد و تهران نیز در تماس با مقامات افغان این موضوع را پیگیری خواهد کرد.»
در حالی که تنها حدود دو ماه از افتتاح فاز نخست بندر چابهار میگذرد، تجار افغان ۸۰ درصد از معاملات تجاری خود را که پیش از این از طریق بندر گوادر پاکستان انجام میشد، به بندر چابهار و بندر عباس در ایران انتقال دادهاند.
براساس برآوردهای صورت گرفته از زمانی که بندر چابهار تغذیه «کریدور شمال-جنوب» را نیز آغاز کند، پنج میلیارد دلار از حجم معاملات افغانستان از طریق این بندر انجام خواهد شد.
خبرگزاری تسنیم در گزارشی آورده است که بر اثر تنشهای کابل-اسلامآباد و همچنین افزایش چند برابری تعرفههای گمرکی پاکستان برای کالاهای تجاری از افغانستان حجم تعاملات تجاری بین دو کشور با کاهش ۸۰ درصدی از ۲.۵ میلیارد دلار به ۵۰۰ میلیون دلار تنزل پیدا کرده است.
ایران، هند و افغانستان، در ماه مه ۲۰۱۶ موافقتنامهای را به امضا رساندند که به موجب آن به تاجران افغان اجازه میدهد در بندر چابهار سرمایهگذاری کنند و از این بندر برای فعالیتهای اقتصادی خود استفاده کنند.
سازمان منطقه آزاد چابهار ایران مواردی را به عنوان تسهیلات و مزایای سرمایهگذاری در چابهار اعلام کرده است که در صورت اجرا و تحقق آنها سرمایه گذاران خارجی به ویژه تجار افغانستانی میتوانند به فعالیت خود با موفقیت ادامه دهند. طبق آنچه اعلام شده است، سازمان منطقه آزاد چابهار برای تسهیل زمینههای ورود سرمایهگذاران، تنها در دو روز کاری اقدام به ثبت شرکت در سطح منطقه میکند و همچنین امکان ثبت و راهاندازی انواع بانک و بیمه داخلی و خارجی و نمایندگی، امکان استفاده از نیروی کار خارجی تا سقف ۱۰ درصد، معافیت ۲۰ ساله بر درآمد و داراییها و سود حاصله، امکان تبدیل ارزهای مختلف بدون محدویت، واردات ماشینآلات و مواد اولیه مورد نیاز صنایع بدون عوارض گمرکی، امکان صادرات محصولات مختلف بدون تشریفات دست و پاگیر و همچنین امکان ۱۰۰ درصد مالکیت خارجی شرکت ثبت شده در منطقه آزاد از دیگر مزایای سرمایهگذاری در تنها بندر اقیانوسی ایران است. و البته همه اینها منوط به این است که قوانین تغییر نکند و مدیران مغایر با آنچه از پیش اعلام کردهاند، تصمیمی نگیرند.