سازمان عفو بینالملل در گزارشی خبر داده زندانیان عقیدتی زن و دراویش گنابادی در زندان شهر ری مورد تمسخر و آزار گفتاری از جمله دشنامهای جنسی قرار میگیرند و دسترسی به خدمات درمانی مناسب برای زندانیان از آنها گرفته شده است.
سازمان عفو بینالملل میگوید طبق اعتراف شهود، این زندان که پیش از این مزرعه صنعتی متروکه پرورش مرغ در ورامین بوده است، به شکایت زندانیان زن پاسخ نمیدهد و میگوید همه اینها «ساختگی» است. شهود مزبور همچنین به عفو بینالملل گفتهاند زندانبانان مانع دسترسی زندانیان به داروهایی میشوند که باید به صورت مداوم و سرساعت خاص به زندانیان داده شود.
فیلیپ لوتر، مدیر بخش تحقیق خاورمیانه و شمال آفریقای سازمان عفو بینالملل در این گزارش گفته است: «جلوگیری عمدی از دسترسی به خدمات درمانی برای زندانیان امری غیرانسانی، ظالمانه و اسفبار است و میتواند مصداق شکنجه باشد. این زنان زندانی از جامعه دراویش گنابادی حتی نباید به زندان میافتادند. رقتانگیز است که مقامات ایران آنها را این طور عذاب میدهند و زیر فشار میگذارند.»
این گزارش گفته دستکم ۱۰ زن زندانی از جامعه دراویش گنابادی از فوریه ۲۰۱۸ و بدون دسترسی به وکیل، به زندان شهرری افتادهاند. این زنان در جریان تظاهراتی صلحآمیز که با برخورد شدید از سوی مقامات به خشونت کشیده شد، دستگیر شدهاند.
به گفته این گزارش، زنان دستگیر شده «به دلیل مراقبت نامناسب از سوی ماموران امنیتی، با جراحت در ناحیه سر، شکستگی دست و خونریزی رحم روبرو هستند. حتی زندانیانی که شرایط پزشکی مشخص مانند آسم، دیابت و فشار خون دارند، دسترسی به داروهای مورد نیاز خود را ندارند.»
گزارشهایی که سازمان عفو بینالملل دریافت کرده، میگوید زنان زندانی تحت روشهای خصمانه بازجویی قرار میگیرند. این گزارش گفته پزشکان این زندان از زنان پرسشهای هتاکانه جنسی میپرسند؛ مانند این که «با چه کسانی رابطه دارند، دوست پسر دارند یا نه و این که آیا با مردان دیگری میخوابند یا نه.»
یک منبع به عفو بینالملل گفته در طول عصر و شب، اگر زندانیان درخواست مراقبت پزشکی اضطراری کنند، پزشکها و پرستاران به آنها توجه نمیکنند و میگویند تا فردا صبح باید صبر کنند. حتی از بابت این که باعث برهم زدن آسایش پرسنل پزشکی شدهاند، مورد سرزنش قرار میگیرند.
این گزارش گفته این اطمینان وجود ندارد که دستگاههای پزشکی هم در این زندان درست کار میکند. برای مثال به طور مدام به برخی گفته میشود فشار خون آنها عادی است، در حالی که با علائم فشار خون بالا مانند سردرد شدید، مشکل بینایی، درد در قفسه سینه، مشکل تنفسی و ضربان خون نامنظم روبرو هستند.
در گزارش مزبور گفته شده که تخت متحرک و صندلی چرخدار هم به اندازه کافی در این زندان وجود ندارد و زندانیان مجبورند بیماران را به بخش درمانی منتقل کنند که همین امر باعث بروز حوادث و جراحاتی دیگر برای آنها میشود.
فیلیپ لوتر گفته است: «دسترسی به خدمات درمانی هم در قوانین ایران و هم در قوانین بینالمللی تضمین شده است. اتحادیه اروپا باید از ایران بخواهد به بازرس ویژه حقوق بشر ایران اجازه بررسی مستقل از زندان شهرری را بدهد.»
گزارش عفو بینالملل میگوید زندان شهر ری که پیش از این مزرعه متروکه صنعتی پرورش مرغ بوده، به زندان تبدیل شد و زندانیان محکوم به جرائم خصمانه به آن منتقل میشوند. این گزارش میگوید این زندان حتی به کمترین استانداردهای سازمان ملل هم بیتوجه است.
یکی از زندانیان زندان شهرری هم پیشتر در مطلبی از شرایط دستگیری و بازجویی دراویش گنابادی پرده برداشته بود.